Verhalenverteller Guido de Bruin vertelt op 4 mei, direct na Dodenherdenking, een bijzonder verhaal over Kamp Westerbork. Een belangrijk verhaal, zegt hij, over hoe een mens puur kan blijven onder de ergste omstandigheden. “Al is de oorlog nu tachtig jaar geleden, verhalen uit de oorlog houden ons nog altijd een spiegel voor.”

Een Joodse leraar probeert in de Tweede Wereldoorlog zijn leven te redden, maar ontdekt dat hij om een goed mens te blijven zijn leven op moet geven.

Het is geen vrolijke kost die verhalenverteller Guido de Bruin op 4 mei, direct na Dodenherdenking, bezoekers van zijn voorstelling in ‘t Reghthuys voorschotelt. Maar wel een belangrijk verhaal, ook in deze tijd, zegt hij zelf.

Guido de Bruin: “Ik vertel een verzonnen verhaal van de schrijver Jacques Presser over een Joodse leraar die lesgeeft aan het Joods lyceum in Amsterdam. Begin 1943 meldt hij zich vrijwillig aan bij de ordedienst in Kamp Westerbork. Die Joodse organisatie, soms de Joodse SS genoemd, moest de orde in het kamp bewaken en de wekelijkse transporten organiseren. De leden van de ordedienst werden gehaat, voor de Joodse gevangenen stonden ze aan de kant van de Duitsers. Maar wie daarbij zat had een kans om niet op transport te hoeven. Ook de Joodse leraar hoopt zo zijn eigen leven te kunnen redden.

In het kamp ontmoet hij een Joodse godsdienstleraar in één van de barakken. De man slaagt erin om middenin die hel een zuiver mens te blijven. Hij straalt dat uit. Het lukt hem zelfs om de Duitsers als mens te blijven zien. De Joodse leraar raakt geïnspireerd en doet iets – ik verklap niet wat – waardoor hij alsnog op transport wordt gezet. En hij vindt zijn menselijkheid terug.”

Nu het precies tachtig jaar geleden is dat ons land werd bevrijd, is er veel vraag naar deze voorstelling. Al gaat het verhaal over de oorlog, De Bruin hoort vaak van toeschouwers dat ze het verhaal op zichzelf betrekken. De Bruin: “De vraag is dan: wat zou ik zelf doen? Hoe kan ik de mens in de ander blijven zien? Dat staat ook vandaag de dag sterk op het spel. Denk maar aan de polarisatie in Nederland. Maar ook in andere delen van de wereld zie je dat mensen de tegenstander niet meer als mens zien.”