Op donderdag 27 januari 2022, International Holocaust Remembrance Day, worden er op initiatief van Theater Na de Dam in zeven Europese landen acht theaterprojecten door jongeren gespeeld. Hiermee voorziet Theater Na de Dam met de acht partners deze herdenkingsdag van extra betekenis. Het is alweer de zesde editie van deze bijzondere samenwerking, waarbij ruim 100 Europese jongeren en hun publiek op hetzelfde moment even één zijn.

Europees theaterprogramma op 27/1: International Holocaust Remembrance Day
Dit jaar spelen er op 27 januari 2022 acht voorstellingen verspreid over Europa: in Berlijn (Duitsland), Turijn (Italië), Kaunas (Litouwen), Praag (Tsjechië), Budapest (Hongarije), Lviv (Oekraïne), Warschau en Goleniow (Polen).

Zo reflecteren de partners in Turijn met de voorstelling Due scarpe in due (Twee schoenen ineen) op het gemis van mensen en spullen tijdens de oorlogstijd, door te vertrekken vanuit één verhaal over twee zussen die samen één paar schoenen moesten delen tijdens de oorlog.
Op dezelfde dag speelt een groep van elf jonge acteurs in Praag in de kerken van Sint Cyrillus en Methodius de voorstelling We are the Memory 2022. Hierin herinnert een groep van elf jonge acteurs zich de gebeurtenissen rondom Heydrichiáda, de verzamelnaam voor een periode van zware repressie door de Duitse nazibezetters tijdens de Tweede Wereldoorlog en de moed van de mensen die de parachutisten hebben ondersteund.
In Berlijn wordt door partner van het eerste uur Academy Bühnenkunstschule &Produktionshaus een danstheatervoorstelling gemaakt: Rückwärts, met als thema achteruitkijken, herdenken en stilstaan.

“Het is goed voor iedereen om de luiken open te zetten en andere perspectieven te ontdekken.”

Artistiek leider Jaïr Stranders over de Europese uitwisseling
“Theater Na de Dam heeft veel ervaring met prikkelend theater maken met jongeren. Niet door de verhalen van de ooggetuigen met wie zij spreken na te spelen, maar door een persoonlijk verhaal te maken geïnspireerd op die verhalen. We hebben daarin school gemaakt. Het idee is dat Nederlandse makers, die hier ervaring hebben met het format van onze jongerenprojecten, gekoppeld worden aan makers en jongeren in die landen. Daarnaast gaat het om een inhoudelijke uitwisseling, om van elkaar te leren en te horen hoe er in andere landen gedacht wordt over bezetting, vrijheid en herdenken. In Oost-Europa heeft men bijvoorbeeld hele andere ervaringen en invalshoeken dan in West-Europa, maar wordt er theater gemaakt met dezelfde soort fascinatie. Ik denk dat die uitwisseling waarde heeft op veel niveaus. Voor de makers en voor de jongeren is het inspirerend, maar zeker ook voor het publiek. Het is goed voor iedereen om de luiken open te zetten en andere perspectieven te ontdekken. De Tweede Wereldoorlog is zo bepalend geweest voor het Europa dat we erna hebben willen opbouwen. Een democratische rechtstaat kan heel snel afglijden en daar moeten we elkaar in Europa scherp op houden.”

Sinds 2017: Theater Na de Dam en International Holocaust Remembrance Day
In 2015 riep de VN 27 januari, de bevrijdingsdatum van Auschwitz, uit tot internationale herdenkingsdag voor de slachtoffers van de Holocaust. Tevens spoorde de VN lidstaten aan om educatieve programma’s voor jongeren te ontwikkelen zodat de Holocaust niet wordt vergeten en genocide in de toekomst voorkomen wordt.

Sinds 2017 markeert Theater Na de Dam deze dag, in samenwerking met internationale partners, door middel van jongerenprojecten. Hiermee herdenken we dit moment in onze recente Europese geschiedenis met het besef dat Auschwitz is uitgegroeid tot een universeel symbool voor de massavernietiging van onschuldige burgers.

Op verschillende plekken in Europa verhouden jongeren in de leeftijd 12 tot 20 jaar zich, onder begeleiding van professionele theatermakers, tot de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in hun stad of dorp. Ze onderzoeken en bevragen de betekenis van de Tweede Wereldoorlog voor de ingewikkelde tijd waarin ze nu leven. Dat doen ze op dezelfde manier als waarop Theater Na de Dam dat elk jaar doet in de aanloop naar 4 mei met veertig groepen jongeren in heel Nederland. De jongeren ontmoeten en interviewen ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog. Op die manier wordt de geschiedenis voor even ook een persoon, een persoonlijke herinnering. Het onderzoek, de reflectie en de ontmoeting met deze oudere generatie vormen de basis voor het maken van een voorstelling.

Op 15 januari 2022 was er een internationale jongerendag (foto). Via zoom konden de meer dan 60 deelnemers elkaar leren kennen. Tijdens deze inspirerende ochtend hebben wij onder andere gesproken over stereotypen en samen een performance gemaakt.