Jaïr Stranders is op zaterdag 28 december 2024 uitgeroepen tot Taalstaatmeester van 2024 door het programma Taalstaat van NPO Radio 1. Stranders was genomineerd met burgemeester Femke Halsema en journalist Andy Houtkamp. “Een stem die we in deze tijd goed kunnen gebruiken.”

Taalstaatmeester 2024
Het Taalstaatpanel over Jaïr Stranders: “We hebben hem onder meer genomineerd om de oproep in Buitenhof om goed na te denken over de woorden die we gebruiken. In deze tijd waarin grote woorden gemakkelijk over de tong gaan, blijft hij terughoudend. Je voelt dat hij met zijn hart spreekt. Met zijn gevarieerde woordkeus laat hij zien dat hij taalvaardig en  kleurrijk in zijn taalgebruik is.” René Appel: “Hij benoemt zaken op een eerlijke en rustige manier om zo tot een dialoog te komen. Origineel en direct wanneer dat nodig is.” Gerdi Verbeet: “Hij formuleert origineel en wijs. Hij geeft de hoop dat het goed kan komen, als we maar met elkaar in gesprek gaan.” Babs Gons: “Een stem die we in deze tijd goed kunnen gebruiken.”

Het panel van KRO-NCRV’s De taalstaat prijst de heldere taalgebruik en wijze woordkeuze van Stranders. Het panel laat weten dat hij een moeilijke boodschap weet te brengen in een tijd waarin nuance en dialoog vaak worden overschreeuwd, en dat doet hij op een rustige, sympathieke en gevoelige manier.

“Ik ben diep onder de indruk van het taalgebruik van Jaïr Stranders. In een tijd waarin Van Dale kiest voor het woord ‘polarisatie’ als het woord van het jaar, laat Stranders zien waar het werkelijk om gaat, namelijk verbinding, bruggen bouwen, elkaar opzoeken”, aldus een van de panelleden.

Een ander panellid laat weten: “Hij wijst mensen op de verantwoordelijkheid die ze hebben voor de taal die ze in de mond nemen. Hij laat weten dat taal niet onschuldig is. En hij roept op tot verbinden, stelt dat als we elkaar niet ontmoeten, we onze problemen niet oplossen. ‘De stad moet met zichzelf in gesprek’ is een prachtige zin die iedereen betrokken maakt.”

Voorgangers
De jaarlijkse onderscheiding Taalstaatmeester gaat naar degene die zich het afgelopen jaar heeft onderscheiden met het gebruik van heldere taal en oorspronkelijkheid in woordkeus. Eerder waren onder andere Mark Rutte (2020), Roxane van Iperen (2021), Iris de Graaf (2022)  en Linda Nooitmeer (2023) de winnaars.

Reactie Jaïr Stranders
“Het kiezen van de juiste woorden of het soms bewust niet gebruiken van woorden doet er altijd toe, wat ook de situatie is. De oorlog in het Midden-Oosten brengt veel verontwaardiging, pijn en woede met zich mee voor velen in onze samenleving. Hierdoor grijpt men sneller naar krachttermen, mede aangejaagd door de perverse werking van sociale media. De signalen van extreme polarisatie in ons publieke debat, waar weinig tot geen ruimte is voor tegengestelde meningen, vind ik angstaanjagend. Ook al zijn de jaren ’30 van de vorige eeuw niet één op één gelijk te stellen met onze tijd, toch zie je alarmerende overeenkomsten met hoe toen een samenleving door middel van extreme politiek, propaganda en massamedia zich sluipenderwijs liet misleiden. Bij Theater Na de Dam zijn wij onder andere met de jongerenprojecten juist bezig om jongeren waakzaam te maken om deze signalen te herkennen. Om te zoeken naar een gedeelde waarheid in tijden van desinformatie. Daarom roep ik iedereen op oog te blijven houden voor andere zienswijzen om zo onze meerstemmige open samenleving te beschermen.”

Jaïr Stranders
Jaïr Stranders is artistiek leider van Theater Na de Dam, dat hij met Eymert van Manen en Bo Tarenskeen oprichtte in 2010. Daarnaast is hij bestuurslid van de Liberaal Joodse gemeente Amsterdam, van de Amsterdamse Kunstraad en is hij voorzitter van Comité Herdenking Februaristaking 1941 en van Oy Vey. Ook is Jaïr docent filosofie en theatermaker.