COLUMN Julie Ruf: Verbinding ondanks afstand

Vorig jaar waren de internationale jongerenprojecten mijn eerste aanraking met Theater Na de Dam JONG. Tijdens Theatre of Remembrance zetten jongeren in Europa zich in om de International Holocaust Remembrance Day van extra betekenis te voorzien. Zij maken voorstellingen over de Tweede Wereldoorlog die gebaseerd zijn op gesprekken met ooggetuigen van die oorlog.

Voordat ik het team van Theater Na de Dam mocht versterken, was ik in mijn werk altijd al gefocust op het creëren van verbinding in allerlei verschillende vormen. Dat was dan ook een van de dingen die ik bij de jongerenprojecten hoopte te doen: verbinding creëren door het herdenken van een gedeelde geschiedenis.

Maar bij Theatre of Remembrance struikelde ik in eerste instantie over de afstand. Want hoe zorg je voor verbinding, voor het gevoel van samen herdenken wanneer de jongeren verspreid zijn over heel Europa? Hoe geef je de jongeren het gevoel dat zij deel uitmaken van iets groters en betrokken zijn bij een internationale beweging?

Gelukkig bleek al snel dat juist al die verschillende perspectieven, culturen en herinneringen leiden tot verbinding. De jongerenprojecten geven de deelnemers de kans om te reflecteren op de betekenis van de oorlog voor het leven in het nu. De voorstellingen die zij maken gaan niet alleen over lokale geschiedenis, maar ook over veel grotere thema’s zoals uitsluiting, extremisme, vrijheid en individualiteit. Allemaal thema’s die er voor jongeren waar dan ook ter wereld toe doen.

Tijdens de online dag voor de internationale deelnemers viel voor mij alles op zijn plaats. Tijdens een gesprek over vooroordelen, stereotypering en uitsluiting bleek dat alle jongeren hiermee worstelen. De details verschillen, maar de jongeren begrepen elkaars ervaringen, leefden mee en konden samen reflecteren op deze thema´s toen en nu.

Door de gesprekken met ooggetuigen, het nadenken over de betekenis van de oorlog voor hun leven nu en het uitwisselen van deze ervaringen, creëert Theatre of Remembrance een shared experience. En zo ontstaat verbinding ondanks de grote afstand.

Wanneer we aan het einde van de online meeting samen een digitale voorstelling maken, is dit voelbaar. We reflecteren en herdenken samen en dat voelt, net als de fysieke afstand tussen ons, heel groots.

Julie Ruf is medewerker jongerenprojecten van Theater Na de Dam.