Laten we bij het bankje beginnen

Het Nationale Theater (HNT) maakt elk jaar een jongerenproductie voor Theater Na de Dam en speelt deze op 4 en 5 mei in Den Haag. De productie voor de komende editie in 2023 wordt wel heel bijzonder. HNT werkt namelijk een heel jaar toe naar de voorstelling Laten we bij het bankje beginnen en ging zelfs op reis. Met zeven Haagse jongeren volgden ze het verhaal van Ellis (17) en Bernie (18), twee verliefde jongeren die in de oorlog van elkaar gescheiden werden en elkaar bleven schrijven via dagboeken. Het pad door Europa van Ellis en Bernie, legden de jongeren onder begeleiding van team HNT-educatie met elkaar af. Tijdens de reis voerden de jongeren gesprekken, stelden ze elkaar vragen, lieten zich confronteren en inspireerden elkaar. Sophie van Duuren, een van de jongeren, hield een dagboek bij dat we op social media konden volgen.

Het project

Op 4 mei 2022 had de groep een eerste bijeenkomst tijdens Dodenherdenking. Van 26 augustus t/m 2 september 2022 reisden de jongeren van Den Haag via Utrecht naar Krakau (Polen). Vanuit Krakau brachten ze een bezoek aan Auschwitz, waarna ze de reis eindigden in Berlijn. In oktober, december en maart wordt er gerepeteerd, in april en mei gemonteerd en op 4 en 5 mei 2023 is de voorstelling te zien in Den Haag.

Uit het dagboek van Sophie van Duuren
28 aug
“Met nog half dichte ogen kopen we snel wat broodjes voor de lunch en pakken we tassen vol fruit en snoep aan. Het voelt dubbel. Terwijl we lachend een zak popcorn naar elkaar gooien denk ik aan Bernie. We komen steeds dichterbij. Hoewel we dezelfde reis afleggen, weet ik dat voor hem verder alles anders is geweest. (…) De zon gaat onder, de dauw komt op en onze reis, steeds verder Polen in, gaat nog even door.”

29 aug Krakau

Vandaag begonnen we met een half uur lopen naar het station. Met op onze ruggen flink wat bagage is dat toch best een eind. Maar het ontbijt in de trein, met de Poolse radio op de achtergrond, doet ons goed. Eenmaal in Krakau aangekomen lunchen we samen en praten we over Bernie. Met het aankomende bezoek aan Auschwitz in ons achterhoofd komt zijn verhaal steeds dichterbij. In de prachtige oude binnenstad klinkt live muziek uit elke hoek. En terwijl Yara en Daan over de grote markt dansen, waren daar ook ineens, even, Bernie en Ellis.

30 aug / Auschwitz – Bernies laatste plek
Hoe beschrijf je een plek zo vol verwarring, onmacht, dood en verdriet? Tegen de barakken leunt gras vol paarse bloemetjes. Zelfs hier bloeit iets, het weet niet beter. Langs het prikkeldraad staan dikke bomen. Ik vraag me af hoe zij, met alles dat er 80 jaarringen geleden onder hun takken gebeurde, rechtop blijven staan.”

31 aug
“Na 7 uur in dezelfde trein te hebben gezeten, strekken we onze benen in Berlijn en lopen naar het Holocaustmonument. Daar lezen we de laatste woorden die Bernie in zijn dagboek schreef. Terwijl de zon ondergaat, zitten we samen op de stenen en even zijn we stil. Bernie heeft Ellis nooit zijn vrouw kunnen noemen. Ik zie hoe het iedereen raakt. Maar tegelijk denk ik, als ik iedereen hier zo in gedachten verzonken zie, aan hoe wij nog wel tijd hebben. Om te studeren, verliefd te worden, te huilen van het lachen en nog zo veel vaker dan vanavond de zon onder te zien gaan. Wij mogen dromen. Wij kunnen dromen. Hoe mooi is dat.”

1 sep

Vandaag wandelen we. Langs kerken, stadhuizen en musea vol kunst. Over Unter den Linden, waar honderden jaren voor ons keizers en koningen flaneerden en nog maar 80 jaar geleden Hitler schreeuwend zijn haat permanent aan onze geschiedenis vastplakte. ‘Alles begint bij woorden’, dat zei onze gids in Auschwitz. En dus schrijf ik. Vandaag is Berlijn van ons. Door een open raam geven we elkaar grote bekers cappuccino aan en dansen we in een fontein de narigheid uit onze kleren.  Vandaag zijn we gewoon even jong en proosten we iets lichter, maar zonder te vergeten, de nacht tegemoet.


2 sep
“Bij de Berlijnse muur filmen we de laatste shots en zetten we een punt achter de stad. In de trein schrijven we en zijn zo terug bij waar het begon, de dagboeken. De woorden van Bernie en Ellis brachten ons heir en ik ben ze dankbaar. Ze hebben me deze reis gegeven, het uren in de trein slapen op de schouders van mensen die in een week mijn vrienden werden, elkaars hand vasthouden in Auschwitz, verwonderd door Berlijn wandelen en op blote voeten door Krakau dansen.”

Ben je benieuwd naar dit bijzondere project? Kijk voor meer informatie op www.hnt.nl en kom kijken op 4 of 5 mei 2023.