Ontwaken uit de oorlog

Posted by Julie

Vijf jongeren uit Maastricht verdiepten zich onder leiding van theatermakers Ezra Koppejan en Lore Mechelaere in de Maastrichtse verhalen die na de Tweede Wereldoorlog zijn doorverteld. En de naslag van de oorlog op verschillende generaties.

We zijn vertrokken vanuit de oorlog als erfenis : de overdracht van oorlogstrauma’s op naoorlogse generaties. Wat als je het verleden niet kunt loslaten of het je blijft achtervolgen? Hoe geven we deze trauma’s een plek binnen onze samenleving? En hoe gaan we om met nieuwe crisissen? Deze vragen vormden de basis voor de voorstelling ‘Ontwaken uit de oorlog’.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Struikelstenen Maastricht

Posted by Vyne

Montagevoorstelling waarvoor de interdisciplinair maker Martijn Tullemans zich heeft laten inspireren door de verhalen achter de struikelstenen in Maastricht. Welke personen en verhalen schuilen er achter deze steentjes. Dit wordt duidelijk tijdens deze voorstelling door middel van een lezing/beschrijving van enkele biografieën, muziek, spoken-word en een beeldige presentatie met foto’s van de desbetreffende personen.

Met als gastartiest spoken-word artist Sara Curfs.

Heldenverhalen

Posted by Julie

Jongeren uit Maastricht verdiepten zich onder leiding van theatermaker Celine Daemen in de geschiedenis van Maastricht ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor een korte film, “Heldenverhalen”.

Het grootste Limburgse kamp “de Grote Looier”, waar na de bevrijding ‘foute Nederlanders’ werden vastgehouden, bevond zich in Maastricht. In een processie vierde Maastricht in 1945 deze rituele ‘reiniging’ van de stad. De jongeren van Kumulus Theaterschool verdiepen zich in moraalridders en misstanden van toen en reflecteren op het hier en nu.

Tijdens de twaalfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 38 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

Terwijl we binnen blijven

Posted by Julie

Jongeren uit Maastricht verdiepten zich onder leiding van theatermaker Celine Daemen in de geschiedenis van Maastricht ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor de podcast Terwijl we binnen blijven.

In deze podcast verdiepen de jongeren zich, vanuit hun eigen kamers, in de verhalen over de grotten van Maastricht. Ze ontdekken verhalen die zich afspelen onder de grond, waar de zon niet schijnt en de bommen niet vallen. Ze gaan op zoek naar helden en mythen. Naar wat er waar is, maar ook naar wat we graag willen geloven. 

Tijdens de elfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 500 jongeren in 40 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

 
Beluister hier de podcast.

Theater Na de Dam · Terwijl we binnen blijven – Kumulus, Maastricht

Wat er overblijft

Posted by Julie

Jongeren uit Maastricht verdiepten zich onder leiding van theatermaker Celine Daemen in de geschiedenis van Maastricht ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Wat er overblijft.

75 Jaar zijn er verstreken sinds de bevrijding van Limburg. Steeds minder opa’s en oma’s kunnen vertellen over toen. Maar als de oorlogsgeneratie steeds kleiner wordt, sterven de verhalen dan ook uit? Raken de herinneringen zoek? Wat weten we nog? En hoe houden we dat in leven? De jongeren van Kumulus gaan op zoek naar wat er overblijft.

Tijdens de tiende editie van Theater Na de Dam spelen gelijktijdig 34 voorstellingen gebaseerd op gesprekken tussen jongeren en ouderen over de oorlog. Van Sittard tot Groningen en van Den Haag tot Arnhem klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Voorbij het strijklicht

Posted by Danielle van den Berg

Op de avond van de Nationale Dodenherdenking op 4 mei zetten theatermakers en artiesten in heel Nederland zich om 21.00 uur in om deze dag van extra betekenis te voorzien. Traditiegetrouw lezen de stadsgezelschappen die avond een nieuwe toneeltekst van een Nederlandse toneelauteur. Dit jaar schrijft Rebekka de Wit in opdracht van Theater Na de Dam Voorbij het strijklicht. 

Rebekka de Wit brengt met haar gelaagde, poëtische tekst een nieuw, zoekend perspectief op herdenken. Hoe kunnen we de doden eren als het er te veel zijn? En welke rol kan de kunst hierbij spelen? Haar tekst wordt gelezen in combinatie met delen uit Het Onderzoek van Peter Weiss, de gedramatiseerde weergave van de Auschwitzprocessen. Dit stuk werd in de jaren ’60 elk jaar op 4 mei in de Stadsschouwburg Amsterdam voorgedragen door de acteurs van het Publiekstheater. Noord Nederlands Toneel, Toneelgroep Amsterdam, Theater Utrecht, Toneelgroep Maastricht, Het Nationale Theater i.s.m. Firma MES, makers verbonden aan Theater Rotterdam waaronder van Wunderbaum, Veenfabriek en Tryater (in het Fries) presenteren de tekst gelijktijdig aan het publiek.

 

In Vrede

Posted by Danielle van den Berg

In opdracht van Theater Na de Dam maakte de jonge schrijver Rik van den Bos een nieuw toneelstuk over de Tweede Wereldoorlog: In Vrede. Tegelijk met de andere stadsgezelschappen in het land presenteren de grootste toneelgezelschappen van ons land in hun eigen stad deze bijzondere nieuwe tekst aan het publiek.

In In Vrede worstelen drie personages, bewust of onbewust, met de sporen van een dood gewaande oorlog. Een man van zestig ontdekt dat zijn ouders niet zijn biologische ouders zijn, maar zijn onderduikouders. Hun gehele leven hebben zij dit voor hem verborgen weten te houden. Zijn echte ouders blijken joods en zijn tijdens de oorlog verraden door de buren. Die buren hadden een dochter die alles gezien heeft. Dit meisje, inmiddels een hoogbejaarde vrouw, heeft zichzelf in haar ouderlijk huis opgesloten en straft zich elke dag voor het verraad van haar ouders. Tussen deze twee personages door zwerft een man van begin dertig, die denkt dat de Tweede Wereldoorlog iets uit de geschiedenisboekjes is, maar ondertussen achterna wordt gezeten door de spoken van de oorspronkelijke bewoners van zijn huis uit die periode.

Drie verhalen die schetsen hoe de littekens die de Tweede Wereldoorlog heeft achtergelaten, ook nu nog hun sporen nalaten in onze samenleving. Hoe de vrede die zeventig jaar geleden uitgeroepen werd, voor veel mensen nog lang geen vrede is. En hoe genadeloos de wapens zijn waarmee wij ons beschermen tegen verlies, verdriet en schuld.

“De oorlog is de geschiedenis van iedereen die zijn wortels in West-Europa heeft. De passieve opstelling van de een heeft voor een deel het lot van de ander bepaald. Dat inzicht verliest nooit zijn belang en dat wil ik emotioneel toegankelijk maken voor mensen voor wie dat nog niet het geval is.” – Rik van den Bos

In Vrede is opgedragen aan Ruben Koster en Josua Ossendrijver, die over zijn levensverhaal het boek Verdoezeld Verleden schreef.

Lees op de website van Toneelgroep Amsterdam meer informatie over In Vrede.

4 vragen aan Rik van den Bos

4 en 5 mei Amsterdam interviewt Rik van den Bos

Tegelijk met Toneelgroep Amsterdam presenteren ook onderstaande stadsgezelschappen deze tekst in hun stad:
Theater Utrecht
Ro Theater
Toneelgroep Maastricht
Zuidelijk Toneel
Tryater Leeuwarden
Noord Nederlands Toneel en Moeremans & Sons