In deze podcast bespreken Eva Goudsmit en Tess van der Velde samen met kinderen van 9 tot 11 jaar wat het is om te herdenken. Hoe denken andere kinderen hierover? En waarom is het zo belangrijk om te herdenken en hoe doe je dat precies? Heb je wel eens zo’n gouden tegeltje op straat gezien en weet je wat dat betekent? Of heb je wel eens een gesprek met je opa of oma over de Tweede Wereldoorlog gehad? Samen gaan we in gesprek over de geschiedenis, vrijheid, oorlog, verzet en herinneren.
“Ik heb het zelf altijd zo goed gehad, dus het is dan toch logisch dat je andere mensen ook dat gunt?” Een voorstelling over het ondanks alles blijven staan waar je voor staat. Zonder twijfel.
Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.
Steek je je kop in het zand? Sluit je je ogen en hoop je dat het vanzelf verdwijnt? Vouw je je gedachten netjes op en stop je ze diep weg in een donker hoekje?
Maar hoe lang hou je dat vol? Wanneer begint het te knagen? Hoe zorg je ervoor dat je overeind blijft en jouw wereld blijft draaien?
In Kopje (z)onder probeert een familie zich uit alle macht vast te klampen aan de wereld zoals ze die kenden. Om hen heen verandert alles, maar dat houden ze zoveel mogelijk buiten beeld. Totdat de realiteit zich opdringt, bij hen aan tafel komt zitten en niet meer te negeren is.
Geïnspireerd door gesprekken met ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog in Beverwijk, spelen en maken getalenteerde jongeren een voorstelling over wegkijken, zien en verzet.
Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.
Op 4 mei zijn we twee minuten stil. Twee minuten waarin we samen oorlogsslachtoffers herdenken. In 2017 vond de eerste editie van de Nationale Jongerenherdenking plaats. Een herdenking, als aanvulling op de Nationale Dodenherdenking, voor en door jongeren om op een geheel eigen manier stil te staan bij de oorlogsslachtoffers van alle tijden.
Op 4 mei 2024 vindt de Nationale Jongerenherdenking opnieuw plaats in het nieuwe Luxor Theater, met ook dit jaar weer een programma dóór en vóór jongeren. Theater is bij uitstek de plek om vragen en gedachten over de geschiedenis, oorlog en vrijheid levend, concreet en persoonlijk te maken.
Het programma start om 19.15 uur en wordt gepresenteerd door acteur en muzikant Guido Spek. Na het interactieve gedeelte Samen herdenken zijn we allemaal om 20.00 uur twee minuten stil. Na deze twee minuten stilte is er een voordracht verzorgd door Spraakuhloos. Hierna zie je eerst de voorstelling ANTHEMON van Misiconi gevolgd door Helden 2.0 van Jeugdtheater Hofplein. Rond 22.00 uur sluiten we de avond gezamenlijk af.
Samen herdenken
Om een betere toekomst te creëren voor de volgende generatie is het belangrijk om dichter bij elkaar te komen en meer te luisteren naar elkaar. Tijdens Samen herdenken staan we stil bij het feit dat vrijheid niet voor iedereen vanzelfsprekend is en je jouw vrijheid ook zomaar kunt verliezen.
In deze interactieve herdenking, gemaakt door Eric Magnée, maak je gebruik van je eigen telefoon om een connectie te maken met de mensen om je heen en met elkaar in gesprek te gaan. Wat betekent 4 mei en de twee minuten stilte voor jou? En wat kan jij er zelf aan doen om de wereld weer een klein stukje beter te maken?
Anthemon door Misiconi
Een voorstelling die het publiek meeneemt op een reis door verschillende herdenkingsrituelen. Van verstilde momenten van rouw tot vieringen van hoop en veerkracht, de voorstelling weeft een rijk bloementapijt van emoties en ervaringen.
“Gedanst door een groep die vergeten wordt in de herdenking van de tweede wereldoorlog.”
De Jongeren reiken het publiek verschillende manieren aan om te herdenken. Het stuk verkent niet alleen de herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog, maar richt zich ook op het thema van verlies en afscheid nemen van de mensen die dicht bij je staan. Met respect voor de verschillende culturele tradities en persoonlijke verhalen, nodigt de voorstelling het publiek uit om te reflecteren op de menselijke ervaring van herinneren, herdenken en eren.
Helden 2.0 door Jeugdtheater Hofplein
We komen aan bij de Stad van Geluk. De plek die betoverende verhalen verspreidt over hoop, mooie mensen, grote gebouwen, kleurrijke billboards, kernwaarden, witte glimlachen en niet te vergeten: helden. Allerlei helden. Speciaal voor jou. Alhoewel, zo gaan die verhalen…
Helden 2.0 laat het leven zien van de inwoners, die tegen heel verschillende uitdagingen aanlopen. Ze hebben één ding gemeen: deze mensen kunnen wel wat hulp gebruiken. Maar wat voor hulp? Van wie? En tegen welke prijs?
B.V. De Heldenfabriek verkoopt hoop, helden én regeert deze stad. Met haar succesformule zijn problemen van het verleden. Men hoeft alleen te volgen. In dit heldenbeleid is geen plek voor vragen, nuance of empathie. Alleen voor geluk en succes!
Wie besluit, en wie volgt?
Als je weet dat er iets niet klopt, zet je dan een stap naar voren?
Blijf je stil in de massa staan, of laat je je stem horen?
Hoe herken je een echte held? Zou er een held bestaan die zorgt dat alles goed komt? En herken je die dan aan een rode cape en indrukwekkende spierballen? Of misschien aan een betoverende stem, die tegen de stroom ingaat?
In Helden 2.0 wordt ook teruggekeken naar de geschiedenis en komen onder andere thema’s als macht, inspelen op wanhoop, zelf blijven nadenken, opstaan tegen onrecht en het behouden van je eigen stem aan bod. Thema’s die van alle tijden zijn, nu ook voor jongeren weer actueel zijn en aansluiten bij het moment van herdenken op 4 mei.
Programma
18:45 uur – Theater open
19:15 uur – Samen herdenken
20:00 uur – Twee minuten stilte
20:02 uur – Voordracht door Spraakuhloos
20:15 uur – ANTHEMON door Misiconi
21:00 uur – Helden 2.0 door Jeugdtheater Hofplein
22:00 uur – Einde
Samen herdenken kan op 4 mei met elkaar bij Theater Rotterdam. Het programma bestaat uit zang, muziek en spoken word. Performancecollectief URLAND maakte in samenwerking met studenten van Codarts een koorstuk.
Op donderdag 4 mei wordt er van 19:45 tot 20:45 bij TR25 Schouwburg een programma georganiseerd om samen stil te staan bij het verleden. Het programma met muziek en spoken word is onder leiding van Milou Adjanga. Spoken word artiest Hasan Gök zal een stuk voordragen met muzikale ondersteuning.
Om 20:00 zullen we met elkaar twee minuten in stilte herdenken.
URLAND Herdenkt
Het programma zal daarna verder gaan in de Grote Zaal. Performancecollectief URLAND maakt een bezwerende, muzikale reis geïnspireerd op het boek ‘Is dit een mens’ van Auschwitz-overlevende Primo Levi. In een hedendaags koorstuk gecomponeerd door Annelinde Bruijs zingen studenten van Codarts de canto van Dante uit De Goddelijke Komedie, die Levi’s redding betekende in het kamp. Het koor lijkt in hun zang collectief te zoeken, zoals Primo Levi zich De Goddelijke Komedie probeerde te herinneren. De betekenis van her-denken en herinneren wordt invoelbaar gemaakt.
URLAND is sinds zijn oprichting bezig om de Grote Verhalen te hertalen in moderne tijden, en vraagt met deze performance af hoe een nieuwe generatie zich tot de geschiedenis en traditie verhoudt.
Het programma start in de Hal van TR25 Schouwburg en voor iedereen gratis toegankelijk.
De Kinderen van de Hollandse Schouwburg is een muziektheatervoorstelling over de geheime reddingsoperatie van honderden kinderen uit de Hollandse Schouwburg in Amsterdam. Het is een spannend, waargebeurd oorlogsverhaal dat speelt in een verschrikkelijke tijd. De Hollandse Schouwburg werd in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers misbruikt als verzamel- en deportatieplaats van Amsterdamse Joden. Hoe is het mogelijk dat kinderen aan de Nazi’s wisten te ontsnappen? Daar kom je wel achter!
Deze interactieve voorstelling – bedoeld voor kinderen vanaf 9 jaar – wordt gespeeld door twee acteurs en een muzikant. De toeschouwers krijgen de kans om mee te doen in een aantal scenes. Er worden vragen gesteld als: ‘Wat zou jij doen?’ en; ‘Hoe bewaren we de vrede?’. Op die manier worden kinderen uitgedaagd hierover na te denken. ‘Kinderen van de Hollandse Schouwburg’ wordt gespeeld in Theater de Cameleon. De voorstelling kan vanaf april 2023 tot eind 2024 ook geboekt worden door basisscholen.
‘Het verhaal van de dierentuin’ is een eerste kennismaking met het thema Tweede Wereldoorlog. Tijdens deze workshop maken we samen een schaduwtheatervoorstelling over Ouwehands Dierenpark tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de hand van het gelijknamige gedicht.
Ter voorbereiding kun je thuis al samen de korte documentaire kijken:
De ervaringen van kinderen van nu in oorlogssituaties, zijn even ingrijpend als die van kinderen in bijvoorbeeld de Tweede Wereldoorlog. Daarom is het belangrijk die verhalen te blijven vertellen. Niet alleen omdat in 2020 het 75 jaar geleden was dat de Tweede Wereldoorlog eindigde, maar ook omdat onverdraagzaamheid en uitsluiting opnieuw groeiende zijn. Deze avond wordt mede mogelijk gemaakt door Gelderland Herdenkt.
Eric Borrias neemt je mee naar juni 1943. Vanuit Kamp Vught werden zo’n 1300 kinderen met de zogenaamde kindertransporten weggevoerd naar vernietigingskamp Sobibor. Slechts een enkeling wist te ontkomen aan deze gruweldaad. Dit is het verhaal van twee van hen.
De voorstelling kwam tot stand in opdracht van Nationaal Monument Kamp Vught en met de welwillende medewerking van George en Ursula Levi. George en Ursula Levi, twee joodse kinderen in Duitsland. Ze worden vlak voor de Tweede Wereldoorlog begint, door hun ouders naar Nederland gestuurd in de hoop dat ze daar veilig zijn. Met niet meer dan een koffertje en elkaar. Maar ook in Nederland zijn ze niet veilig. Ze wonen op allerlei plekken voor ze in Kamp Vught terecht komen. Ze hebben niemand meer, behalve elkaar en de pop van Ursula. De pop die troost als je huilt, de pop die ruikt naar thuis, veilig. De pop die altijd bij je blijft. Toch?
Mijn Pop Huilt ’s Nachts is geen specifieke jeugdvoorstelling maar wel geschikt vanaf 10 jaar.
Het is voor iemand als ik, een heel eigenaardige gewaarwording om in een dagboek te schrijven. Niet alleen dat ik nog nooit geschreven heb, maar het komt me zo voor dat later noch ik, noch iemand anders in de ontboezemingen van een dertienjarig schoolmeisje belang zal stellen.
Anne Frank
Dit verhaal begint niet met ‘Er was eens’ en eindigt ook niet met ‘Ze leefden nog lang en gelukkig’. Dit verhaal is geen sprookje, dit verhaal is echt. Dit is het verhaal van Anne Frank. Een verhaal over vooroordelen en discriminatie, over dromen najagen en leven in angst, over er niet mogen zijn en je stem willen laten horen. Omdat verhalen verteld moeten blijven worden, omdat wij kunnen en moeten leren van de geschiedenis.
In deze voorstelling wordt het verhaal van Anne Frank verteld. Met haar woorden, door middel van theater en dans. Het is een verhaal dat raakt en een voorstelling die het publiek niet onberoerd laat. En dat is de bedoeling. Dat we erover praten en nadenken, dat we zien wat ze heeft meegemaakt daar achter die draaiende boekenkast, bijna 80 jaar geleden.
Het kleinetheaterpact staat garant voor elke week een voorstelling in één van de kleine theaters van Nijmegen! Het pact is een samenwerking tussen Thiemeloods, Kunst & Cultuurplein De Verspiegeling en Meneer Otis, mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Nijmegen.
Over de makers
Tamara gaat letterlijk en figuurlijk dansend door het leven! Tamara studeerde in 2015 af aan de academie voor danseducatie te Tilburg. Sinds haar afstuderen geeft Tamara binnen- en buitenschoolse danslessen bij verschillende culture instellingen. Daarnaast werkt zij samen met Fiona als combinatiefunctionaris cultuur waar het idee voor ‘Over Anne’ ontstond.
Fiona is in 2015 afgestudeerd aan de Fontys Hogeschool voor de Kunsten te Tilburg als theatermaker en docent. Sindsdien is zij onder andere werkzaam als theaterdocent bij het Jeugdtheaterhuis Zuid-Holland, actrice bij Theaterbureau de Rode Loper, regisseur bij Toneelgroep Pionier en cultuurcoördinator bij de Talent Academy. Als het maar met theater te maken heeft! Daarnaast schrijft, maakt en speelt zij haar eigen voorstellingen, zo is ook ‘Over Anne’ tot stand gekomen.
Wat kan één meisje betekenen in de donkerste momenten van de Tweede Wereldoorlog? Alles! Zolang ze maar over genoeg verbeeldingskracht beschikt. De Jas is een voorstelling over kleine mensen die grootse daden verrichten. Over hoop en wanhoop. Over licht in de duisternis. En over een geschiedenis die actueler is dan ooit.
De tweede wereldoorlog is zware kost. Maar onmisbaar in de opvoeding van een kind. Hoe zorg je ervoor dat je dit soort verhalen toch kunt delen met kinderen? Dat was een van de vragen die theatermaker Meike van den Akker zich stelde. Juist poppentheater leent zich voor het vertalen van grote thema’s. Poppen kunnen het groteske verbeelden, zonder dat het te schokkend wordt. Ellende wordt poëzie. Maar het verhaal wordt wel degelijk verteld.
Wanneer het Syrische meisje Laila voor een vrijwilligersproject van school moet opruimen op de zolder bij de oude Joodse meneer Isa Cohen, stuit zij op een stapel oude brieven. De brieven blijken afkomstig van Mia, de in de Tweede Wereldoorlog verdwenen jeugdliefde van meneer Cohen. Vastberaden besluit Laila om het mysterie rondom de brievenschrijfster te ontrafelen. Samen met meneer Cohen komt ze terecht in een spannende speurtocht door het verleden naar het lot van Mia. Wie was die Mia en wat is er met haar gebeurd? En zou het kunnen zijn dat ze de oorlog heeft overleefd?
De Brieven van Mia is een spannende, poëtische en muzikale voorstelling over een onwaarschijnlijke vriendschap tussen twee mensen uit twee verschillende werelden. Het is een verhaal waarin heden en verleden elkaar ontmoeten. Een verhaal over hoop en troost, over liefde en haat, over een nieuw begin na een pijnlijk geschiedenis. De Brieven van Mia is geïnspireerd op het gelijknamige en succesvolle boek van Astrid Sy.
Van de makers van Woestijnjasmijntjes die in 2018 werd genomineerd voor de Zapp Theaterprijs en de Taalunie Toneelschrijfprijs. De voorstelling is op 3 mei te zien in Carré (première), Amsterdam en op 4 mei in de Verkadefabriek, Den Bosch. Daarna toert de voorstelling door het land.