Sporen

Posted by

Toen Sylwia jong was, en Opa oud, zorgde ze voor hem. Als hij hoestte klopte ze het slijm los. Als hij vertelde luisterde ze aandachtig. Toen ze hem op een dag moest aankleden en naar het gemeentehuis moest brengen wist ze niet waarom. Hij bleek een medaille te krijgen voor zijn werk in het verzet, iets waar ze nooit iets over heeft geweten. Daar beginnen de vragen.

​Sylwia gebruikt zelfgemaakte poppen als medium om het verhaal van Opa laagje voor laagje te ontdekken, tot ze zelf niet meer weet waar in vredesnaam goed begint en slecht ophoudt. Een verhaal over kleindochters en grootvaders, over oorlog die zo anders is dan wij die kennen, over vrouwen, treinen en mieren.

De Aanslag

Posted by

De veelgeprezen toneelbewerking van de bestseller van Harry Mulisch is terug in Haarlem! Ook 80 jaar na de bevrijding is De Aanslag een must-see. Een indringend en spannend verhaal over schuld, verantwoordelijkheid en de impact van oorlogsherinneringen.

Het is de hongerwinter van 1945. Naast het huis van de twaalfjarige Anton wordt een collaborerende agent doodgeschoten. Zijn buren verplaatsen het lichaam voor het huis van de familie Steenwijk. Nadat zijn familie is opgepakt en gefusilleerd door de Duitsers, blijft het waarom van de gebeurtenissen hem gedurende zijn leven achtervolgen. Anton beseft meer en meer dat er een zeer dunne scheidslijn is tussen goed en fout. Een prangende vraag werpt zich op: is de schuldige misschien niet ook onschuldig, en de onschuldige misschien ook schuldig.

Je kan niet anders dan constateren dat het verhaal niets aan zeggingskracht verloren heeft, de vrijheid van de mens blijft kwetsbaar en is anno nu niet vanzelfsprekend. Leendert de Ridder speelt Anton van Steenwijk. Peter Bolhuis en Henriëtte Tol speelden beiden eerder in deze voorstelling en keren terug. De cast wordt compleet gemaakt door Tim Linde en Anna Bartels.

De Ballade van Mauthausen

Posted by

Niki Jacobs zingt al meer dan twintig jaar in het Jiddisch en is wereldwijd bekend als een van de beste vertolkers van het Europese Jiddische lied. In dit hartverwarmende theaterconcert staan de beroemde Mauthausen ballades van componist Mikis Theodorakis centraal.

Geïnspireerd door haar eigen Joodse roots werkt zij steevast vanuit de wens om het Jiddisch dat vroeger in onze straten te horen was, weer te laten klinken in de Nederlandse theaters en natuurlijk vér daarbuiten. Samen met haar briljante ensemble slaat zij met dit concert een brug tussen het Europa van toen en de muziek van nu.

Excellente muziek
In dit fenomenale theaterconcert komt alles samen, vanaf de eerste tot en met de laatste noot word je als luisteraar meegenomen naar een parallel universum waarin de enorme verscheidenheid aan emoties je optilt, laat vliegen en weer laat landen.

Reacties op De Ballade van Mauthausen

‘Vanaf de eerste minuut werd ik geraakt door de haarscherpe arrangementen, de loepzuivere stem van Niki Jacobs en de ontroerende thematiek van deze voorstelling. Met natte ogen verliet ik de zaal.’ –

Cabaretière Brigitte Kaandorp

‘De Ballade van Mauthausen is een intens, zeer uitgebalanceerd muziektheaterprogramma van extreem hoog niveau.’

Theaterkrant

Ik zie alleen maar lente

Posted by

‘Tunnelvisie is de onkunde, onwil of onmogelijkheid om bepaalde dingen waar te nemen die direct in iemands belevingswereld liggen,’ sprak Wikipedia.

Inderdaad
als ik voor mij kijk zie ik alleen maar…
Lente
Liefde
Lepelaars die een nest bouwen
Leuke dingen die ik niet zo 1-2-3 kan opnoemen als je het me op de man af vraagt, hoor!

Nadat de wereld uit zijn voegen is gebarsten, neem ik een grote teug adem en zet mijn roze bril weer op mijn neus

Blik op vooruit – doorlopen!
Wegkijken
Wegstoppen
Omdraaien. Er omheen draaien
Omlopen
Ronddrentelen
Niets doen?

Een groep jongeren uit Haarlem verdiept zich samen met theatermakers van Theaterbroedplaats STEK in de grote thema’s die tevoorschijn komen als een wereld in oorlog is. Onderdeel van deze theatrale vertelling is een gesprek onder leiding van de Schuur jongeren, onder het genot van een kop soep!

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

De vele gezichten van vrouwen in verzet

Posted by

Acht jongeren verdiepten zich in de verhalen van verzetsvrouwen in Haarlem tijdens de Tweede Wereldoorlog. Amber, Annabel, Emma, Idrissa, Jayda, Jip, Nora en Philip nemen je in deze theatrale audiotour mee langs historisch waardevolle plekken in de stad, waar ze deze onderbelichte verhalen tot leven laten komen. Van het redden van Joodse kinderen tot het zorgen voor onderduikers, van koerierswerk tot vervalsen, van illegale pers maken en verspreiden tot spionage en van sabotage tot liquidaties. Door al deze rollen en functies binnen het verzet vervulden vrouwen cruciale rollen binnen het verzet.’

Geïnspireerd door deze verhalen maken we een audiotour waar we ingaan op de vragen: Wat betekent verzet (anno nu)? Welke rol speelden vrouwen in het verzet en waarom kreeg dit weinig aandacht? Wat hebben vrouwen in die tijd betekent voor Haarlem?

De audiotour is verbonden aan de gelijknamige tentoonstelling van het Noord-Hollands Archief. Op 4 mei 2023 wordt de podwalk De vele gezichten van vrouwen in verzet gepresenteerd in het kader van Theater Na de Dam en de Nationale Dodenherdenking.

Deze audiowalk is doorlopend te bezoeken op eigen initiatief.

Fluisterende Huizen

Posted by

Een muzikale verhalenavond in het Noord-Hollands Archief. Waargebeurde verhalen uit de donkerste geschiedenis van Haarlem worden door verschillende Haarlemse muzikanten, vertellers en theatermakers in het licht gezet.

Fluisterende Huizen is een ontroerende, poëtische voorstelling met live-muziek.

Een lepeltje vrijheid

Posted by

Jongeren uit Haarlem verdiepten zich onder leiding van theatermakers Anna Boelens en Merijn van Beusekom in de geschiedenis van Haarlem ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Een lepeltje vrijheid

Vrijheid? Ja, vrijheid! Kun je vrijheid proeven? En hoe smaakt dat dan? Is het zout, zoet of bevat het een aangenaam zuurtje? Smaakt vrijheid lekkerder als je met héél veel mensen aan tafel zit?

Een groep jonge spelers verdiept zich samen met de theatermakers van theaterbroedplaats STEK in de waarde van vrijheid, één van de belangrijkste levensbehoeftes van de mens. Aan de hand van verhalen uit Haarlem ten tijde van de Tweede Wereldoorlog nemen ze je mee op een theatrale vertelling. Een uitnodiging om samen met ons de oorlog te herdenken en de vrijheid te vieren onder het genot van een kom soep.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Dagboek 44 45

Posted by

Om de emoties van die periode weer te geven is tekst niet nodig.

Op de avond van Dodenherdenking én op Bevrijdingsdag is de dansvoorstelling Dagboek 44 45 van Dansgroep Haarlem te zien in De Koepel in Haarlem. Dagboek 44 45 is in 2021 en 2022 met veel succes op verschillende locaties in Nederland gedanst. Speciaal voor ‘80 jaar Vrijheid’ wordt de choreografie vanwege grote belangstelling hernomen. Het waargebeurde oorlogsverhaal van verzetsheld Hetty van der Togt komt tot leven op het podium. Als negentienjarige jongedame werd Hetty in het laatste oorlogsjaar in 1944 gevangengenomen vanwege het verspreiden van illegale krantjes. In de verschillende gevangenissen en kampen hield zij een dagboek bij over haar belevenissen in die verschrikkelijke periode. Ze schreef over alles wat ze meemaakte in telegramstijl en smokkelde deze fragmenten tijdens haar gevangenschap overal mee naartoe. De fragmenten komen tot leven in de indrukwekkende dansvoorstelling Dagboek 44 45. Een verhaal over verzet, verraad, verdrukking en verdriet, maar vooral over hoop.

Dagboek 44 45 neemt het publiek mee in het persoonlijke verhaal van een jonge vrouw die in een concentratiekamp zat, waarbij confronterende parallellen getrokken worden naar de huidige wereld. Het is hard nodig om te beseffen hoe we in onze huidige tijd omgaan met andersdenkenden en andersvoelenden, met mensen die in verzet komen tegen nalatigheid en onverschilligheid. Dit verhaal moet juist nu verteld worden. Het is een antwoord op de verkilling en polarisatie in de maatschappij.

“27 april ’45. Mams is jarig, de dag van ‘t transport, maar tevens het verlaten van ‘t concentratiekamp, buiten ‘t prikkeldraad! Om drie uur gewekt. Vertrek in de regen. ‘t Gaan was erg vermoeiend. Erge spierpijn. Prachtige natuur, maar de vermoeidheid bedierf ‘t mooie van de natuur. Onderweg uitvoerig alle mogelijkheden besproken. Om ‘m te smeren. Hoogstwaarschijnlijk is de tocht 150 km.”

Voorstelling is ook te zien in het Oranjehotel in Den Haag. Voor meer informatie zie de website van Danshuis Haarlem.

GE-WETEN

Posted by

Jongeren uit Haarlem verdiepten zich onder leiding van theatermakers Christiaan den Dulk en Rosemarije Zuidgeest in de geschiedenis van Haarlem ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor de korte film GE-WETEN.

Jij bent vrij. De wereld kent voor voor jou geen geheimen. Je weet alles, je kunt alles. Kennis ligt voor het oprapen, de wereld ligt voor je open. Niets of niemand houdt je tegen.

Maar wil je alles wel weten? Alles wel zien? Wil je wel in een positie zijn waarin alles een keuze is, waarin geen excuses bestaan. Wat als vrijheid verplicht?

Jongeren van nu en ‘jongeren van toen’ bevragen de vrijheid. De momenten waarop ze van haar houden, naar haar verlangen en haar liever zouden missen.

Tijdens de elfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 500 jongeren in 40 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

Verloren vader | Tom Lanoye

Posted by

In opdracht van Theater Na de Dam schrijft de Belgische schrijver Tom Lanoye een nieuwe toneeltekst die de landelijke stadsgezelschappen op de avond van de Nationale Dodenherdenking op 4 mei tegelijkertijd presenteren. Internationaal Theater Amsterdam, Noord Nederlands Toneel, Het Nationale Theater, Toneelgroep Oostpool, Tryater, Theatergroep Suburbia, Toneelschuur, Het Zuidelijk Toneel en Theater Rotterdam doen mee.

De tekst van Tom Lanoye, getiteld Verloren vader, gaat over een oud-strijder die door zijn voortschrijdende dementie steeds minder zeker wordt van zijn herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Wat is er echt gebeurd, en wat was zijn rol ook weer?

Theater Na de Dam geeft elk jaar een opdracht aan een toneelschrijver voor een nieuwe theatertekst over de Tweede Wereldoorlog. Eerdere schrijvers waren o.a. Rik van den Bos, Rebekka de Wit en, afgelopen editie, Arnon Grunberg.

Tom Lanoye
Tom Lanoye (1958) leeft en werkt in Antwerpen (België) en Kaapstad (Zuid-Afrika). Hij is romancier, dichter, columnist, scenarist en theaterauteur. Hij is een van de meest gelezen en gelauwerde auteurs van ons taalgebied en kind aan huis bij alle grote Europese theaterfestivals. Zijn grote Shakespeare-bewerking uit 1997, Ten oorlog, werd in 2015 door theaterbezoekers, acteurs en regisseurs gekroond tot nummer één van de Nederlandstalige theatercanon.

Het meisje dat zichzelf een vraag stelde

Posted by

Jongeren uit Haarlem verdiepten zich onder leiding van makers Linda Bosch & Rosemarije Zuidgeest in de geschiedenis van hun stad ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Het meisje dat zichzelf een vraag stelde.

Jezelf een vraag stellen, daarmee begint verzet. Maar welke stappen zitten er vervolgens tussen durven denken en durven doen? En is dat hetzelfde voor meisjes nu en meisjes toen?

Tijdens de negende editie van Theater Na de Dam spelen gelijktijdig 28 jongerenvoorstellingen, allen gebaseerd op gesprekken met ouderen over de oorlog. Van Sittard tot Groningen en van Den Haag tot Arnhem klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

De twee minuten stilte tijdens de Nationale Dodenherdenking vindt voorafgaand aan de voorstelling plaats.

De Tweede Wereldoorlog eindigt vandaag

Posted by

Op verzoek van Theater Na de Dam schreef Arnon Grunberg een nieuw toneelstuk dat op 4 mei gelijktijdig door alle grote toneelgezelschappen in het hele land wordt gepresenteerd. De Tweede Wereldoorlog eindigt vandaag is een tragikomedie over een holocaust overlevende in het #metoo tijdperk. Over de macht van het slachtoffer, over schuldgevoel en zelfvernietiging, over het verleden als chantagemiddel.

“Herdenken is net als democratie een theatrale aangelegenheid, vandaar dat ik een stuk schrijf voor Theater Na de Dam” – Arnon Grunberg

Het laten schrijven van een nieuwe toneeltekst vormt sinds een paar jaar een vast onderdeel van Theater Na de Dam. Eerdere auteurs waren Rik van den Bos, Judith Herzberg en Rebekka de Wit. Deelnemende gezelschappen zijn Theater Utrecht, Toneelgroep Amsterdam, Toneelgroep Maastricht, Noord Nederlands Toneel, Het Nationale Theater, Toneelgroep Oostpool, Tryater, Theater Rotterdam, Theatergroep Suburbia, Het Zuidelijk Toneel en Toneelschuur Haarlem.

 

De Laatste Lijn

Posted by

Oorlogsdialogen tussen jong en oud Haarlem.

De Laatste Lijn is een muziektheatervoorstelling gemaakt door Haarlemse jongeren. In het kader van Theater Na de Dam laten zij aansluitend op de Nationale Dodenherdenking zien wat de oorlog in Haarlem voor hen inhoudt.

De jongeren verplaatsen zich in de familie van Wim Gertenbach, een krantendrukker die zijn drukpers beschikbaar stelde voor de illegale verzetskrant Het Parool. Communicatie is een verzetswapen van alle tijden. Het centrum van Haarlem is het decor van De Laatste Lijn. Het verhaal wordt verteld op diverse locaties rondom de oude Bavokerk op de Grote Markt. Daar beleeft het publiek een tijdsreis door eigen stad.

Stichting Kikid is bekend om haar frisse, stoere theatervoorlichtingsprojecten. Deze worden altijd uitgevoerd door jongeren zelf, de peer-educators. Kikid wil met deze projecten jongeren bewust maken van hun kracht en mogelijkheden.

Wilt u deze voorstelling bijwonen? E-mail naar Haarlem.nadeDam@gmail.com. 

De foto is gemaakt Michel Cupido.

Het Badhuis

Posted by
In het kader van de Nationale dodenherdenking maakt Dionne Verwey een theatervoorstelling met Haarlemse jongeren. In gesprek met Haarlemse ouderen tasten de jongeren af hoe het was om jong te zijn in Haarlem in de oorlog. In de voorstelling reflecteren de jongeren hoe het dagelijks leven toen anders was dan nu.