Vuur van de Vrijheid

Posted by Danielle van den Berg

Het Vuur van de Vrijheid markeert de overgang van herdenken naar het vieren van de vrijheid. Vanuit Hotel De Wereld en op het 5 Mei Plein in Wageningen presenteert Winfried Baijens een rechtstreeks programma dat is gemaakt door de NOS, Theater na de Dam, Wageningen45 en Xsaga. Het thema is dit jaar de kracht van medemenselijkheid en het gevaar van ontmenselijking. Er zijn optredens van onder anderen Gijs Scholten van Asschat, Roxeanne Hazes, Yvonne Keuls, Soy Kroon, Adbelkader Benali, Naaz en The Kik. Na het ontsteken van het Vuur van de Vrijheid start de Bevrijdingsvuurestafette: 2.500 deelnemers brengen het vuur naar meer dan honderd gemeenten door het hele land. Ook gaat het vuur naar de veertien Bevrijdingsfestivals.

4 mei NPO1 23.08-24.13 uur

Tekstuele voordrachten door ⁠Gijs Scholten van Aschat, ⁠⁠Yvonne Keuls, ⁠⁠Abdelkader Benali
Muzikale omlijsting door ⁠Roxeanne Hazes, ⁠The Kik, ⁠⁠Naaz & Thomas Azier, ⁠⁠Soy Kroon, ⁠⁠Pitou, ⁠⁠Joy Wielkens, ⁠⁠Bart Rijnink, ⁠Steffen Morrison

Over Hoop

Posted by Rinke Brans

“Dit is wat ik wil, aan jongeren vertellen, over hoe je pijn en lijden in jezelf kan omvormen tot kracht.”
– Marion Rosenthal

Herdenken gaat niet alleen over pijn en verdriet, maar ook over hoop. Hoop dat de geschiedenis zich niet herhaalt, hoop in de toekomst, hoop in elkaar. Want in alle duisternis is er ook altijd ergens een lichtje te vinden. ‘Over Hoop’ is een theatrale ervaring waarbij we stilstaan bij het goede in de mens. Over onbekende helden, over kleine daden van liefde in oorlogstijd. Over het sprankje hoop dat daarbij geboren wordt. De voorstelling wordt gemaakt in het kader van Theater na de Dam.

Kunstinstallatie: Hoop was een wasje vol hoop
Tegengif in giftige tijden
Waar haal je hoop uit in tijden van schijnbare hopeloosheid? Wat zet je er tegenover? En als je de hoop gevonden hebt, hoe geef je het dan door? De installatie ‘Hoop was een wasje vol hoop’ is een interactief, reizend kunstwerk. Met een zak vol zakdoeken reist een hoopconsult langs instellingen om de mensen te vragen naar wat hen hoop gegeven heeft in bange tijden in het verleden.

Kunstinstallatie: De muren hebben oren
Kunstwerken rondom de verhalen van Agatha. De verhalen die wel en niet gehoord mochten worden, zijn door jongeren van SPOT tot leven gebracht in verschillende kunstdisciplines.
SPOT is een creatieve werkplaats voor jongeren en jongvolwassenen. Als het even niet lekker loopt in het leven kan SPOT helpen bij het ontdekken van creatieve talenten.

Filmportretten
Niet alle ouderen waren in staat om bij de vertelbijeenkomst aanwezig te zijn, dus zocht Sammie Vries ze samen met een jongere op en maakte deze filmportretten. Dank aan Esmee Remnet, Thijs de Ruijg en speciale dank aan alle ouderen.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Terug naar Birkenau

Posted by Danielle van den Berg

In het kader van Theater na de Dam maken we met Black Pencil en Omroep Flevoland een muzikaal en theatraal televisieprogramma over (on)vrijheid, geïnspireerd op de indrukwekkende getuigenis Terug naar Birkenau van Ginette Kolinka. Het tv-programma is te zien op Omroep Flevoland na de Nationale Dodenherdenking, om 20.20 uur.

Terug naar Birkenau is een indrukwekkende getuigenis van Ginette Kolinka.

In april 1944 werd Kolinka, toen negentien, samen met haar vader, een jonger broertje en een neefje in Marseille opgepakt en naar Auschwitz-Birkenau gedeporteerd. Als enige zou ze het overleven, door toeval en geluk. Haar onvoorstelbare lijdensweg liep van Birkenau naar Bergen-Belsen en Theresienstadt, dat door de Russen werd bevrijd. Als levend geraamte van 26 kilo moest ze lang aansterken voor ze in Parijs op de markt weer een kraam kon openen.

Na haar pensioen gaf ze haar ervaringen door aan schoolkinderen: ‘De leerlingen houd ik telkens voor: het komt allemaal door haat, pure haat.’ Op 94-jarige leeftijd schreef Kolinka haar getuigenis op in het boek ‘Terug naar Birkenau’ (De Arbeiderspers).Het doel van dit boek is niet om een volledig verslag van Birkenau te geven, maar om ons genoeg te vertellen zodat we nooit zullen vergeten.

De jonge actrices Ezra Koppejan, Rosa Kreulen, Bitha Babazadeh, Yara Brand spelen, vertellen en lezen teksten uit het boek. Ze vertellen het elkaar, spelen het elkaar voor, spreken tegen de camera of praten in zichzelf. Black Pencil musici Jorge Isaac, Esra Pehlivanli, Marko Kassl, Matthijs Koene en Enric Monfort begeleiden het verhaal muzikaal in één vloeiende en onafgebroken camerabeweging, dicht op de huid. In een poging om tot het onvoorstelbare door te dringen.

Black Pencil maakt speciaal voor het programma eigen gecomponeerde muziek en speelt ook werk van de Componist des Vaderlands, Calliope Tsoupaki, Into Space (2022) en muziek van Tolga Zafer, Karadeniz (2007, bewerking door Black Pencil voor dit project), en van Marko Kassl het speciaal voor dit project geschreven Elegy (2024).

Black Pencil
BLACK PENCIL IS EEN ENSEMBLE MET MEER DAN DUIZEND JAAR MUZIEKGESCHIEDENIS ALS SPEELVELD.

De muzikale bezetting van Black Pencil is uniek en de mogelijkheden van een collectie blokfluiten, panfluiten, altviool, accordeon en percussie zijn groot – net als de nieuwsgierigheid en fantasie van de vijf musici.

Suburbia werkte eerder samen met Black Pencil voor Theater na de Dam in 2023 en in 2022 én de muziektheatervoorstellingen Tom op de boerderij (2023) en Lady+Lord MacBeth (2024).

Terug naar Birkenau wordt uitgezonden op Omroep Flevoland na de Nationale Dodenherdenking op 4 mei 2024 om 20:20 uur.

Foto: opnames 2023

Laten we bij het bankje verdergaan

Posted by Rinke Brans

Alles begint bij woorden.
Wat voor woorden geef je anno nu aan herdenken?
Hoe ziet de toekomst van herdenken eruit?

Eet mee, kijk naar de documentaire Lieve Bernie, Lieve Ellis en ga het gesprek aan over toen, vandaag en morgen. Laten we bij het bankje verdergaan is een avond voor iedereen tussen de 15 en 23 jaar oud in Theater aan het Spui, Den Haag.

In 2023 maakte Het Nationale Theater i.h.k.v. Theater na de Dam met zeven jonge spelers de voorstelling Laten we bij het bankje beginnen. Een voorstelling over het leven van Ellis Cohen Paraira en Barend Spier, twee verliefde Joodse jongeren die elkaar na de oorlog op het bankje in het Belgische Park zouden terugzien.
Van het maakproces van de voorstelling van precies een jaar, maakte documentairemaker Isaura Sanwirjatmo de documentaire Lieve Bernie, Lieve Ellis. Hierin reizen de zeven spelers de liefdesgeschiedenis achterna en bevragen ze de thema’s uit de Tweede Wereldoorlog. Het werd een verhaal over jong en verliefd zijn, vanuit het perspectief van de joodse Ellis en Bernie en over het leven van de spelers zelf.

Op bankjes in Theater aan het Spui ontmoeten de spelers elkaar weer op 4 mei. Ben jij erbij? We herdenken, staan samen met jou stil bij verschillende manieren van doorvertellen en stellen vragen over de wereld waarin we nu leven. Hoe verhouden we ons tot de geschiedenis en het nu?

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Struikelingen

Posted by Rinke Brans

Struikelingen is een theatrale audiotour die je meeneemt langs de verhalen verbonden aan de Struikelsteentjes, de stille getuigen van het verleden. Deze ervaring begint bij Het Herdenkingsplein in Maastricht en voert je door een deel van de stad, waarbij je een aangegeven route volgt. Langs de route kom je verschillende Struikelsteentjes tegen, die ons herinneren aan de inwoners van Maastricht die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn gedeporteerd en vermoord door de Nazi’s.

Via je koptelefoon hoor je jongeren die niet alleen de verhalen en herinneringen vertellen die verbonden zijn aan de Struikelsteentjes, maar ook hun eigen perspectief hierop delen. Tijdens de wandeling onthullen zich ook beelden, waardoor er een visueel en auditief beeld ontstaat rondom deze stille getuigen.

Op de avond van de Nationale Dodenherdenking op 4 mei wordt de route gezamenlijk gelopen, met de mogelijkheid om na afloop samen na te praten. Na de herdenking blijft de route beschikbaar, zodat je deze op eigen tempo kunt afleggen, alleen of in goed gezelschap.

Over Stichting De Struikelsteentjes
Gedurende de Tweede Wereldoorlog zijn meer dan 400 inwoners uit Maastricht gedeporteerd en vermoord door de Nazi’s. Met een struikelsteentje geplaatst in het trottoir voor het huis vanwaaruit iemand gedeporteerd is, wordt een blijvende herinnering gecreëerd voor deze Maastrichtse slachtoffers. Naast Joden, Sinti en Roma zijn dit ook politieke tegenstanders (verzetsstrijders) van het naziregime.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Ode aan Truus van Lier

Posted by Vyne

Zij bleef niet aan de kant staan is een documentaire die Edith Wegman maakte waarin ze het verhaal over de Utrechtse verzetsheldin Truus van Lier naar het nu haalt met jonge studenten van het Utrechts Conservatorium en leerlingen van het Christelijk Lyceum Zeist.

Op deze avond wordt deze film vertoond, naast eerder opgenomen Struikelliedjes, en nieuwe, live gezongen Struikelliedjes.

Vuur van de Vrijheid 2023

Posted by Danielle van den Berg

Op 4 mei 2023 vanaf 23:12 uur wordt live vanuit Wageningen Vuur van de Vrijheid uitgezonden op NPO 1. Met onder andere Louis d’Or-winnaar Emmanuel Ohene Boafo, S10, Joost Prinsen en Berget Lewis.

Het Vuur van de Vrijheid markeert de overgang van 4 naar 5 mei, van herdenken naar koesteren. Vanuit Hotel de Wereld en op het 5 Mei Plein in Wageningen presenteert Winfried Baijens een rechtstreeks programma dat is gemaakt door de NOS, Theater na de Dam en Wageningen45.

Louis d’Or-winnaar Emmanuel Ohene Boafo, HEAVN, Maarten Heijmans, Rob Dekay, Saskia Temmink, Joost Prinsen, Lucas Rijneveld, The Jordan, Charlie Chan Dagelet, Berget Lewis, Louise Korthals en Sosha Duysker brengen muziek, teksten en poëzie over oorlog en herdenken en wat het betekent om je in te zetten voor vrijheid.

Na het theaterprogramma wordt het Vrijheidsvuur ontstoken en vertrekken ruim 1500 estafettelopers die het vuur verspreiden naar ruim 80 gemeenten. Ook brengen veertien verschilmakers, mensen die iets bijzonders doen voor vrijheid, het vuur naar de veertien Bevrijdingsfestivals.

Vuur van de Vrijheid is het vervolg op Nacht na de Dam. Van 2015 tot en met 2021 maakten Theater Na de Dam en de NOS jaarlijks een live tv-uitzending op NPO2 vanuit ITA, Amsterdam. De uitzending Vuur van de Vrijheid, sinds 2022 vanuit Wageningen en uitgezonden op NPO1, is daarop een vervolg.
In 2023 is Nacht Na de Dam in ITA in aangepaste vorm terug. Lees meer.

Wo 4 mei 2023 – 23.12-24.17 uur, NPO 1

Wageningen 4 en 5 mei

4 May 2023 – 23:35:18: Wageningen 4 en 5 mei Photo credit: Jorrit Lousberg/Light at Work Photography

Wageningen 4 en 5 mei

4 May 2023 – 23:15:13: Wageningen 4 en 5 mei Photo credit: Jorrit Lousberg/Light at Work Photography

Wageningen 4 en 5 mei

4 May 2023 – 23:29:18: Wageningen 4 en 5 mei Photo credit: Jorrit Lousberg/Light at Work Photography

Wageningen 4 en 5 mei

4 May 2023 – 23:30:01: Wageningen 4 en 5 mei Photo credit: Jorrit Lousberg/Light at Work Photography

Wageningen 4 en 5 mei

4 May 2023 – 23:51:43: Wageningen 4 en 5 mei Photo credit: Jorrit Lousberg/Light at Work Photography

Wageningen 4 en 5 mei

4 May 2023 – 23:59:39: Wageningen 4 en 5 mei Photo credit: Jorrit Lousberg/Light at Work Photography

Wageningen 4 en 5 mei

4 May 2023 – 23:14:08: Wageningen 4 en 5 mei Photo credit: Jorrit Lousberg/Light at Work Photography

Wageningen 4 en 5 mei

4 May 2023 – 23:43:46: Wageningen 4 en 5 mei Photo credit: Jorrit Lousberg/Light at Work Photography

Wageningen 4 en 5 mei

5 May 2023 – 00:17:09: Wageningen 4 en 5 mei Photo credit: Jorrit Lousberg/Light at Work Photography

De kinderen van Truus

Posted by Vyne

Op de avond van de Nationale Dodenherdenking vertonen we de ontroerende documentaire De kinderen van Truus. Een ode aan Truus Wijsmuller, een relatief onbekende verzetsheld die voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog zo’n 10.000 Joodse kinderen uit de handen van de Duitsers heeft weten te houden.

Dankzij haar onaflaatbare inzet, sluwheid en moed bracht Truus Wijsmuller in de meest zwarte jaren van onze moderne geschiedenis, duizenden kinderen in veiligheid. Haar onderhandelingen in 1938 in Wenen met Adolf Eichmann betekenden een doorbraak in de organisatie die later zou uitgroeien tot één van de grootste reddingsoperaties uit de geschiedenis; de zogenaamde ‘Kindertransporten’. De documentaire laat enkele van de geredde kinderen aan het woord.

Screening Between Mountains and War

Posted by Vyne

We are screening the documentary Between Mountains and War made by Qali Nur and Natali Khalili Tari. Filmmaker Qali will be present to discuss the documentary. After the screening, we will have a panel discussion with amongst others Lievnath Faber, where we will delve deeper into the topics of the documentary.

In Sarajevo, a city where Sephardic Jews sought refuge over 400 years ago, the Jewish community lives in coexistence alongside their Muslim, Catholic and Orthodox Christian neighbours. Ester Kaveson Debevec, Rifka Albahari Raus & Laura Papo Ostojić, three Sephardi-Bosnian women not only lived through the 90’s war in Bosnia but also survived the Holocaust. At the heart of the film is the women’s focal point of the congregation; the Jewish community centre, situated in the only active synagogue in Bosnia & Herzegovina. Once making up 1/5th of the population in Sarajevo, the community now only exists in its hundreds. Ester, Rifka and Laura’s stories each present hope in times of utter tragedy and horror. Non Jewish neighbours and friends helped them survive the Second World War as children. Almost half a century later, the three women did their utmost to help their fellow Sarajevans survive the siege of their city regardless of one’s ethnicity or faith.

Struikelstenen Maastricht

Posted by Vyne

Montagevoorstelling waarvoor de interdisciplinair maker Martijn Tullemans zich heeft laten inspireren door de verhalen achter de struikelstenen in Maastricht. Welke personen en verhalen schuilen er achter deze steentjes. Dit wordt duidelijk tijdens deze voorstelling door middel van een lezing/beschrijving van enkele biografieën, muziek, spoken-word en een beeldige presentatie met foto’s van de desbetreffende personen.

Met als gastartiest spoken-word artist Sara Curfs.

Zij bleef niet aan de kant staan

Posted by Vyne

Truus van Lier was een  Utrechtse rechtenstudente.

Zij raakte betrokken bij het verzet, maakte deel uit van de verzetsgroep CS-6 en wist ook te infiltreren in de Waffen SS.

Op 3 september 1943 vermoorde zij de Utrechtse NSB politiecommissaris G.J. Kerlen.

Na enkele dagen onderduik werd ze in Haarlem verraden en weken later, samen met twee andere Nederlandse vrouwen, Reina Prinsen Geerligs en Nel Hissink -van den Brink,  gefusilleerd in kamp Sachsenhausen.

Truus van Lier wordt in Utrecht jaarlijks herdacht door middel van een narcissen-monument aan de Singel, in de vorm van haar voornaam: Truus. Dat werd het startpunt van deze documentaire.

In deze documentaire heb is het verhaal van Truus  naar het heden toe gehaald: hoe denken jongeren over haar? Hoe moedig moet je zijn om in oorlogstijd verzet te plegen? Kan je moed aanleren? Hoe denk je over gewapend verzet? En waarom heeft het zo lang geduurd voordat bekend werd dat heel veel jonge en oudere vrouwen actief waren in het verzet?

Naast de geschiedenis van Truus en haar familie, en een ooggetuigenverslag, zijn er interviews met studenten en docenten over bovenstaande vragen.

De muziek wordt gezongen door 3 studenten van het conservatorium.

Alle medewerkers aan deze documentaire komen uit Utrecht en omgeving.

Nagasaki

Posted by Vyne

Nagasaki, 9 augustus 1945. De atoombom heeft de stad verwoest. Tienduizenden mensen zijn dood. Tussen de ruïnes zoekt Franka haar vriendin. Kan ze haar vinden voor de straling haar fataal wordt?

“Nagasaki vertelt op spectaculaire wijze een verhaal over een zoektocht door het puin van een kernramp.”
en
“Een betoverend geheel”
NRC

Nagasaki is een beeldloze film van 35 minuten, een WO II-thriller voor je oren, een spoken word opera vol beats en Japanse hichiriki-fluit over liefde in tijden van de atoombom.

“Aangrijpend en meeslepend”
VPRO Gids

Zal ook op 5 mei te zien zijn in De Vlucht

Mijn ik is vergaan, mijn schaduw verdwenen

Posted by Danielle van den Berg

In Flevoland slaan Theatergroep Suburbia, Black Pencil en Omroep Flevoland de handen ineen en maken een televisieprogramma over leven in (on)vrijheid.

‘Mijn ik is vergaan, mijn schaduw verdwenen’ biedt een panoramisch beeld van belevenissen uit de oorlog. Over onvrijheid en de vrijheid die komt na de onvrijheid. Een breed scala aan verhalen, tekstfragmenten van schrijvers en gewone burgers tijdens de oorlog.

Het ensemble Black Pencil speelt muziek op het thema van leven in (on)vrijheid, met onder meer werk van Monteverdi. Daarnaast zal de Almeerse musicus Noortje Braat een bijzondere uitvoering van de Kaddish van Ravel ten gehore brengen. Zij zal simultaan viool spelen en zingen in het Hebreeuws. Liederen, teksten en dagboekfragmenten komen uiteindelijk samen in een gospel, gezongen door jonge Almeerse zangers.

Acteurs Ali-Ben Horsting, Hanne Arendzen en Lot van Lunteren dragen teksten voor van onder anderen de Poolse dichteres Wislawa Szymborska en schrijver G.L. Durlacher. Spelers van het Almeerse jongerengezelschap SubSub dragen teksten voor van meisjes die tijdens de oorlog dagboeken bijhielden over hun dagelijkse levens.

De scènes worden op verschillende locaties verfilmd door Omroep Flevoland, zoals op de Poldertoren te Emmeloord, op het dak van het WTC Almere, in Lelystad en op de Knardijk.

Verzwegen en Vergeten

Posted by Vyne

Het verhaal van een lange en spannende zoektocht naar de geschiedenis van een vleugel; een aangrijpend verhaal dat verteld moet blijven worden.

Filmconcertverhaal door pianist Yvo Verschoor met persoonlijke verhalen, verbonden door een vleugel en bijzondere plekken. Yvo vertelt over zijn haast obsessieve liefde voor zijn reisvleugel Frau Blüthner en over de gevolgen daarvan: de toevallige vondst van nog een Blüthner, verweesd achtergebleven in een verlaten ziekenhuis in Berlin-Buch. Een jarenlange zoektocht naar haar verleden leidt tot aangrijpende ontdekkingen. Zij was getuige van het afschuwelijke lot van vele duizenden patiënten en gehandicapten. Allemaal werden ze het slachtoffer van de geraffineerde moordmachine van het naziregime. Hoe heeft dat kunnen gebeuren en waarom werd er na de oorlog decennia lang in de DDR niet over gesproken?

In deze voorstelling, die grotendeels gebaseerd is op 25 jaar onderzoek van Rosemarie Pumb (Berlin-Buch 1932) naar het lot van vergeten mensen, komen persoonlijke verhalen uit heden en verleden via de oude concertvleugel bij elkaar; onvoorstelbare verhalen over uitsluiting, ‘raszuiverheid’ en antisemitisme, over de gruwelen van het nazi-regime.
Verhalen die verteld moeten blijven worden opdat het niet weer gebeurt. Aktion T4 verwijst naar afspraken die in de villa aan de Tiergartenstraße 4 in Berlijn zijn gemaakt over het zo efficiënt mogelijk uitmoorden van mensen met een handicap en/of erfelijke ziekte, en kostte tussen 1939 en 1945 het leven aan ruim 300.000 patiënten door heel nazi-Duitsland.

Reserveren kan via de mail of telefoon: 06 20 97 29 33.

Vlucht

Posted by Vyne

Wat doe je wanneer jij en je gezin onder constant groeiende dreiging leven? Als alles waar je van houdt je stukje bij beetje wordt afgenomen? En als je uiteindelijk je leven niet meer zeker bent?

Max leidt een heel gewoon bestaan met zijn vrouw en twee kinderen. Hij is docent Nederlands en heeft een grote liefde voor literatuur en geschiedenis. Een enorm rechtvaardigheidsgevoel. En hij heeft een mening. Dan verandert langzaam maar zeker de wereld waarin hij leeft. Steeds meer dingen worden verboden. Meningen worden gevaarlijk. En dus ook die van Max. Hij wordt ontslagen, bedreigd en opgepakt. Vrijgelaten en wéér opgepakt. Max neemt het moeilijkste besluit van zijn leven: hij vlucht. Naar een onbekende toekomst.

Eric Corton baseerde het script van VLUCHT onder meer op gesprekken die hij voerde met vluchtelingen tijdens zijn 15-jarig ambassadeurschap van het Nederlandse Rode Kruis.

VLUCHT is een productie van Solo Stories. Tijdens Theater na de Dam zal de verfilming van de theatermonoloog geschreven door Eric Corton te zien zijn. Aansluitend aan de vertoning vindt een nagesprek plaats met Eric Corton, die zowel het script voor VLUCHT schreef als in de film speelt, en regisseur Benno Hoogveld.

The unforgettable story

Posted by Danielle van den Berg

We would like to invite you to the performance of a group acting within the Theatre of Remembrance project – a series of etudes based on conversations between young people involved in the project and senior citizens – witnesses of the Second World War.

The stories of Mrs. Ela, Mrs. Basia, Mr. Bolesław and Mr. Eugeniusz – personal, moving, unusual, sometimes surprising – were an inspiration and starting point for the group to reflect and find analogies between the past and present times. What kind of world do we want to live in and what kind we don’t want to live in? What problems do young people think are important in today’s world? What do we have to face up to so that what the witnesses of history experienced never happens?

This will be a showing of the movie of last years performance that will be accessable online.

Vuur van de Vrijheid 2022

Posted by Danielle van den Berg

Met een theaterprogramma en het ontsteken van het vuur van de vrijheid wordt de overgang gemaakt van 4 mei naar 5 mei, van herdenken naar koesteren. Winfried Baijens presenteert vanuit Hotel de Wereld en op het 5 Mei Plein in Wageningen een programma dat is gemaakt door de NOS, Theater na de Dam en Wageningen45 – Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945.

Onder andere Karsu, Meau, Jamai, Faela, Roziena, Paul van Vliet, Meral Polat, het cabaretduo Yentl en De Boer en Jungle by Night sluiten met muziek en soms speciaal geschreven teksten aan op het thema oorlog en herdenken. Acteurs Jacob Derwig en Sam Ghilane dragen fragmenten voor uit de ‘dagboekbrieven’ die de geliefden Bernie Spier en Ellis Cohen Paraira elkaar tijdens de oorlog schreven.

Er wordt vooruitgeblikt op wat er allemaal staat te gebeuren op Bevrijdingsdag. De uitzending eindigt met het ontsteken van het Vrijheidsvuur en het vertrek van de estafettelopers die het vuur verspreiden over de provincies. Dat vormt ook het startsein voor de veertien Bevrijdingsfestivals.

Vuur van de Vrijheid is het vervolg op Nacht na de Dam. Sinds 2015 maakten Theater Na de Dam met NOS jaarlijks een live tv-uitzending op NPO2 vanuit ITA, Amsterdam. De uitzending Vuur van de Vrijheid vanuit Wageningen op NPO1 is daarop een vervolg. Lees hier de column van Inger Stam, de producent van onder andere Vuur van de Vrijheid en Nacht na de Dam.

Vuur van de vrijheid

JLOUSBERG_20220504_Wageningen_4_mei_R2_1748_KLEIN

JLOUSBERG_20220504_Wageningen_4_mei_R2_1713_KLEIN

JLOUSBERG_20220504_Wageningen_4_mei_R7_7058_KLEIN

JLOUSBERG_20220504_Wageningen_4_mei_R2_1815_KLEIN

Misleiding in tijd van oorlog

Posted by Danielle van den Berg

Het vestingstadje Theresienstadt in Tsjechoslowakije werd tussen 1941 en 1945 door de nazi’s gebruikt als concentratiekamp voor Joden uit verschillende Europese landen, waaronder 5000 joden uit Nederland. Een ellendig oord, waar 33.000 mensen omkwamen door honger, ziekte en uitputting en van waaruit 88.000 mensen werden afgevoerd naar de vernietigingskampen.

In de zomer van 1944 werd in Theresienstadt in opdracht van de SS een propagandafilm gedraaid, die een volkomen leugenachtig beeld schilderde van het kamp. Het was de bedoeling om de buitenwereld te overtuigen dat de Joden niet slecht werden behandeld en er in welvaart leefden. De bekende Duits-joodse regisseur en gevangene Kurt Gerron werd aangewezen om de film te maken.

Over deze beruchte nazi-propagandafilm bestonden jarenlang allerlei misvattingen. Historicus Karel Margry, dé expert van deze film, ontzenuwt vele mythes aan de hand van filmfragmenten en geeft ook toelichting bij beelden van een film die al in 1942 in het kamp werd gemaakt.

De lezing wordt gehouden in het kader van het concertdrama ‘Requiem van Theresienstadt’ op 19 juni a.s. in de Beurs van Berlage in Amsterdam, en van de film ‘Defiant Requiem’ op 20 juni in Koninklijk Theater Tuschinski, zie www.stemmenvanverzet.nl.

Dienstplicht

Posted by Danielle van den Berg

Jongeren die in het verleden hebben deelgenomen aan verschillende jongerenprojecten van Theater Na de Dam vormen nu de online redactie en community History Connects. Daarmee zorgen zij ook na 4 mei voor meer verbinding tussen de jongerenprojecten en nemen zij je mee op een indringende reis door verhalen over onderdrukking, vrijheid & verzet, ter reflectie op de wereld van nu.

Voor 4 mei maken zij een reflecterende korte film over dienstplicht in tijden van de Tweede Wereldoorlog en nu. Een film over de betekenis van vrije keuze en wat dat betekent in het verleden, heden en de toekomst. De film kwam tot stand naar aanleiding van door de jongeren zelf gevonden voorwerpen, onderzoek en discussies.

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 32 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

My Father’s War

Posted by Vyne

My Father’s War vertelt het verhaal van Peter Hein en zijn zoon David. Als Joodse peuter in Nederland in de jaren ’40, werd Peter gescheiden van zijn ouders. Hij werd van schuilplaats naar schuilplaats gebracht en op wonderlijke wijze overleefden Peter en zijn ouders de oorlog. Het verhaal van de familie Hein toont een belangrijk verhaal uit het verleden om gedeeld te worden met toekomstige generaties en de kracht van intergenerationele en onderbelichte gesprekken.

Panelgesprek
We gaan na de filmvertoning in gesprek over het belang van het vertellen van persoonlijke en intergenerationele verhalen. Welke verhalen worden verteld en ook: welke blijven onderbelicht? Over deze thema’s en meer gaat onze moderator Raissa Biekman in gesprek met het panel bestaande uit Peter Hein, David Hein, New York Times journalist Nina Siegal en activist Jelle Zijlstra. Het gesprek zal worden geleid door politicoloog Raissa Biekman.

Programma
18:30  Zaal geopend
19:00  Openingswoord
19:05 Film screening
19:30 Gesprek “Intergenerationele gesprekken en onderbelichte verhalen”
20:15 Q&A vragen vanuit het publiek
20:30 Afsluiting en drankje

https://www.youtube.com/watch?v=gRh-TEXnzl4

Alles in mij

Posted by Vyne

In de documentaire-film Alles in mij interviewt theatermaker en journalist Khadija Massaoudi, in het kader van de herdenking van de Tweede Wereldoorlog, vier vrouwen met verschillende achtergronden over hoe de Nederlandse geschiedenis hun familie en henzelf getekend heeft en over het meedragen van trauma’s die van generatie op generatie overgedragen zijn.

Massaoudi maakte ‘Alles in Mij’ tijdens de lockdown in 2021. Alles in Mij werd goed ontvangen en kreeg een lovende recensie in de Theaterkrant. De verhalen en de krachtige woorden van de geïnterviewde vrouwen waren herkenbaar, on point en voor altijd actueel. Het is dan ook een waar genoegen om de film twee jaar later te kunnen vertonen en dit keer wel met de aanwezigheid van publiek. De film met nagesprek is te zien in Theater Van Deyssel. Een dependance van Frascati Theater in Amsterdam Nieuw-West.

Gratis toegankelijk, wel reserveren via de mail.

Alles in mij werd geproduceerd door Theater na de Dam i.s.m Frascati Theater.

Het verhaal van de dierentuin

Posted by Danielle van den Berg

‘Het verhaal van de dierentuin’ is een eerste kennismaking met het thema Tweede Wereldoorlog. Tijdens deze workshop maken we samen een schaduwtheatervoorstelling over Ouwehands Dierenpark tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de hand van het gelijknamige gedicht.

Ter voorbereiding kun je thuis al samen de korte documentaire kijken:

https://www.youtube.com/watch?v=QdtMt7h33Ew

Vrijheidsdrieluik

Posted by Julie

Jongeren uit Almere verdiepten zich onder leiding van theatermakers Sandy Pieterse, Aristo Mijnals en Fiona Kelatow in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Nederland en Indonesië en het slavernijverleden. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Vrijheidsdrieluik.

Je leeft je in, je spreekt je uit, je herkent je grens, staat op en slaat van je af. Wie weerbaar is kan veel aan, maar juist als de nood het hoogst is, is het vaak moeilijk om weerbaar te blijven. In de serie Vrijheidsdrieluik duiken tien kinderen in het slavernijverleden en de Tweede Wereldoorlog. In een zoektocht naar achtergrond en identiteit is er één ding dat hen allemaal verbindt: weerbaarheid.

Onder leiding van theatermakers Aristo Mijnals, Fiona Kelatow en Sandy Pieterse wordt het thema weerbaarheid per aflevering vanuit een andere invalshoek belicht; De Tweede Wereldoorlog in Nederland en Indonesië en het slavernijverleden. Hoe verhouden de kinderen zich tot hun geschiedenis? Wat betekent weerbaarheid voor hen persoonlijk? En wat voor rol speelt weerbaarheid in de geschiedenis?

In de driedelige filmserie smelten fictie en documentaire samen tot een kunstzinnig, filosofisch vrijheidsdocument. Daarnaast wordt er per dag een speciale live performance gegeven, aangepast op de herdenking van die dag. Het Vrijheidsdrieluik wordt op herdenkingsdagen 4 & 5 mei, Keti Koti (1 juli) en de Nationale Herdenking 15 augustus 1945 getoond voor publiek.

Bekijk hier deel 1 van het drieluik, over 4 & 5 mei:

https://youtu.be/8uSlb58tJOo

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Immer gerade aus und so weiter

Posted by Julie

In 1997 verhuist Elizabeth voor de liefde van Duitsland naar Nederland. Wanneer ze op straat de weg vraagt komt ze echter nooit aan op de juiste bestemming. Nog jarenlang wordt ze de verkeerde kant opgestuurd als  vorm van verzetsdaad van de Nederlander.

IMMER GERADE AUS und so weiter wordt een filmisch onderzoek over identiteit, schuld en schaamte. In vijf hoofdstukken lopen documentair, fictief en beeldend in elkaar over. We geven een stem aan Duitse ouderen die de nasleep van de tweede wereldoorlog hebben ervaren en jongeren die in een wereld van hokjesdenken, social media en genderkoek hun plek zoeken in de maatschappij. Hoe bepalend is je identiteit? En in hoeverre ben je verantwoordelijk voor de daden van personen die jouw identiteit delen?

Now. You See Me!

Posted by Julie

Jongeren uit Rotterdam verdiepten zich onder leiding van theatermaker Joop Oonk in de geschiedenis van Rotterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.

Now. You see me! gaat over het zichtbaar maken van een doelgroep die in de tweede wereldoorlog veel leed is aangedaan, maar waar tot op heden nog weinig aandacht voor is. De persoon met een beperking. Door middel van workshops op mytylschool de brug te rotterdam en aansluitend een repetitie zullen eerste en tweedeklassers toewerken naar een gezamenlijke dans (Now. You see me.). Spoken word artiest Mariëm Zian zal de ‘happening’ starten. Deze bestaat verder uit een gezamenlijke dans met als doel de verscheidenheid die van mensen uit kan gaan zichtbaar te maken en de collectieve kracht te vieren die daarvan uitgaat. Van het project zal een film worden gemaakt die te bewonderen zal zijn op 4 en 5 mei via de social media kanalen van Theater na de Dam en Misiconi. Vanaf 4 mei om 11 uur is de film hier te zien.

In Now. You see me vieren we de eigenheid en verscheidenheid en stimuleren zelf expressie bij een groep mensen die daar niet automatisch toe uitgenodigd wordt. In de film nemen de jongeren publieke ruimte in, dragen uit wie ze zijn en eisen voor even de aandacht op met hun unieke, zelf vormgegeven groepsdans. Een collectieve happening, een monument in de tijd om te vieren dat we er zijn en gezien mogen worden en om hen te eren die tijdens de Tweede Wereldoorlog aan het oog onttrokken werden.

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Ein lied geht um die Welt

Posted by Vyne

Als een komeet verschijnt Joseph Schmidt in 1924 aan de hemel. Radio, grammofoon en film, de nieuwe media van die tijd, maken hem tot wereldster. De zanger is slechts anderhalve meter lang maar tovert met zijn stem. Tot de nazi’s Europa in hun greep krijgen. Schmidt moet zwijgen, de ster dooft, maar in de donkere oorlogsjaren vindt het publiek troost bij zijn platen. Zijn boodschap ‘Ik hou van Holland’ laat geen Nederlander zich ontnemen.

In de documentaire-voorstelling ’Zijn lied ging rond de wereld’ vertelt zijn moeder Sara hoe haar zoon uitgroeide van voorzanger in een Oost-Europese synagoge tot de stem van een generatie. Dromend tussen foto’s, filmbeelden en geluidsopnamen roept ze herinneringen op aan jaren van optimisme die eindigden in een drama.

Tussen de Regels

Posted by Julie

Jongeren uit Amsterdam Zuidoost verdiepten zich onder leiding van theatermaker Nina Haanappel in de geschiedenis van het Nederlandse Koninkrijk ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor de korte film Tussen de Regels.

We kennen de bekende vertellingen, maar wat weten we van de verhalen die nog verborgen liggen om nog ontdekt te worden? Een vertelling over verborgen verhalen en de eeuwige waarom-vraag. Waarom jij wel, maar ik niet?

Herdenk, herinner, vergeet niet, geef door. 
Opdat we nooit zullen vergeten.
Jij wel, jij niet, jij wel, jij niet. 
4 mei, 1 juli, 15 augustus. 
Waarom het ene wel en het andere niet?
Wie bepaald welk verhaal er belangrijk is?
Wie bepaalt welke verhalen in onze geschiedenis boeken komen?
Waarom herdenk ik jou, maar jij mij niet?

Tijdens de twaalfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 38 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

Doortocht

Posted by Julie

Jongeren uit Rotterdam verdiepten zich onder leiding van theatermakers Pleun Peters en Jasper Vaillant in de geschiedenis van Rotterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor de korte film “Doortocht”.

Wat is er precies gebeurd met de Sinti en Roma tijdens de oorlog? Waarom weten we daar zo weinig van? En in hoeverre was Nederland medeverantwoordelijk voor hun lot?

In Doortocht onderzoeken zeven leerlingen van Mavo Centraal en Wolfert ISK deze wirwar aan vragen. Ze volgen de reis van Mädie Franz, bekend van het boek Daar praat ik niet over, via Westerbork, Auschwitz, Ravensbrück en Flossenburg/Wolkenburg en proberen zo een stem te geven aan een verzwegen geschiedenis.

Tijdens de twaalfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 38 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

Hoe het was

Posted by Julie

Jongeren uit Amsterdam-Oost verdiepten zich onder leiding van theatermaker Nilay Ceber in de geschiedenis van Amsterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog en de stad in stilstand door het coronavirus. Hun digitale onderzoek vormt de basis voor de theatrale film Hoe het was.

‘Nu is iedereen aardig voor elkaar vanwege het virus, maar over twee jaar is dat weer voorbij omdat iedereen het vergeet. We moeten niet vergeten hoe het was.’
 


Nu we binnen zitten kunnen we massaal terugkijken. Herdenken. Overdenken. We zijn uit noodzaak tot stilstand gebracht. Herdenken is stilstaan. Herdenken is omkijken. Herdenken is historisch besef.

Vanuit slaapkamers, woonkamers en bezemkasten werden oude verhalen afgestoft, oma’s geïnterviewd en werd er gedanst voor de spiegel. Maar niets is zo luchtig als het lijkt. ‘Angst ruikt naar zand. Je kent de geur wel. Heel naar maar ook wel prettig.’

Tijdens de elfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 500 jongeren in 40 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

https://youtu.be/_CwLYQZQA6M

Onderweg naar nu

Posted by Julie

Jongeren uit Woerden verdiepten zich onder leiding van theatermakers Sanne Dorrepaal en Lara Wakelkamp in de geschiedenis van Woerden ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor de korte film Onderweg naar nu.

Hoe onze wegen elkaar kruisen van oost naar west en van toen naar nu. Over wat een individualistische samenleving kan leren uit een gemeenschappelijke geschiedenis

Tijdens de elfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 500 jongeren in 40 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

Op 4 mei vanaf 16 uur is de korte film hier te bekijken.

https://youtu.be/-eQTSPES7uI