In de tussentijd…

Posted by Julie

Jongeren uit Zwolle verdiepten zich onder leiding van theatermakers Demi Kleinmeulman en Marije de Haan in de geschiedenis van Zwolle ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling “In de tussentijd…”

Zijn we vandaag de dag nog in staat om echt stil te zijn? Wat betekent stil zijn? En waar kunnen we elkaar vinden in de stilte? Dit jaar gaat Theater de Makkers samen met jongeren uit omgeving Zwolle én het publiek zoeken naar de betekenis van stilte en naar de waarde van herdenken.

We nodigen je graag uit in onze tussenruimte waarin de tijd even stilstaat. Een plek vol met spullen, verhalen, herinneringen en rituelen van een tijd die is geweest. Maar ook een ruimte vol met verhalen, toekomstdromen en (nieuwe) rituelen die nog een plek moeten krijgen. Onze tussenruimte: tussen het verleden en de toekomst: het nu. Tussen oudere en nieuwe generaties: de huidige generaties.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 43 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu. 

ANDERS | OM

Posted by Vyne

Wat als de hele wereld nu in oorlog zou zijn? Zou je dan meevechten voor je vrijheid, of zou je dan juist wachten op je vrijheid?

ANDERS|OM is een muzikale voorstelling gebaseerd op persoonlijke verhalen. Een voorstelling over verschillen en keuzes maken, over hoe twee werelden lijnrecht tegenover elkaar kunnen staan en toch met elkaar verbonden kunnen zijn. Over een vriendschap tussen een Jood en een NSB’er en hoe hun kleindochters met dàt verleden omgaan.

Welke invloed heeft het verleden op het heden? Kun je vrienden zijn met iemand wiens verleden haaks staat op het jouwe?

Mette Bunskoek en Marleen Stein maakten in 2017 de voorstelling ANDERS|OM in opdracht van Bevrijdingsfestival Overijssel en toerden langs verschillende basisscholen en gemeentes in Overijssel. Nu, 6 jaar later, keren ze terug.

“We hernemen de voorstelling omdat de thematiek uit deze voorstelling wat ons betreft nog altijd actueel is en vertelt moet worden.”
Mette Bunskoek en Marleen Stein

Mijmeringen

Posted by Vyne

Reeds in 2018 bracht TIZ in Zwolle een productie rond het leven van Bob Hanff, oom van de bekende Zwolse cultuurmecenas Ruth Tillema-Hanf. Hanf was een bekende veelzijdige Joodse kunstenaar in het Amsterdam van de dertiger jaren. In 1944 werd hij opgepakt en werd uiteindelijk in september in Auschwitz vergast. Destijds was er een brede productie in de Stadkamer en in de Zwolse synagoge met een aantal voordrachten van diverse landelijke kunstcritici.

Nu zal de voorstelling zich toespitsen op zijn gedichten, Mijmeringen, die een intrigerende weergave zijn van zijn gemoedstoestand in de late oorlogsjaren en de extreme spanningselementen in het leven van die die tijd. Natuurlijk zullen zijn schilderijen en tekeningen maar vooral zijn muziek weer deel uitmaken van de voorstelling. Deze keer zal dat vormgegeven worden door het Spaanse vioolduo Mirella Escobar en Eider Armendariz, beide studerend aan het Zwols conservatiorium bij Sarah Kapustin.

Kinderen van foute ouders

Posted by Vyne

“Ik was jarig en werd acht. Ik mocht een paar vriendinnetjes uitnodigen. Ik zat in de tuin op ze te wachten. Het werd drie uur, vier uur, en om vijf uur begreep ik dat er niemand zou komen.”

Een fragmentarische documentairevoorstelling van Theatergroep De Jonge Honden, uitgevoerd door 15 jongeren, over kinderen die de pech hadden geboren te worden in een gezin dat aan de foute kant stond tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In Kinderen van foute ouders geven we deze kinderen een stem en delen we hun verhalen over de oorlog, de bevrijding en de “schuld” die zij droegen na de oorlog. Een voorstelling over wraak en angst in een periode waarin werd gezocht naar rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid.

Firma Weijland en Consorten

Posted by Vyne

Firma Weijland en Consorten spelen voor Theater Na de Dam melancholische liedjes uit hun prachtig repertoire voor het zachtjes aanblazen van de troost zoals zij dat kunnen.

Wees welkom voor het meemaken met:
Maurits Boreel, viool | Dries Bijlsma, gitaar | Willem de Jongh, drums | Lucy Legeland, stem | Reinder van Raalte, piano | Jack Weijkamp, stem en verhaal

Oost, West, Thuis Weg

Posted by Julie

Jongeren uit Zwolle verdiepten zich onder leiding van theatermakers Demi Kleinmeulenman en Marije de Haan in de geschiedenis van Zwolle ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Oost, West, Thuis Weg.

OOST, WEST, THUIS WEG is een theatrale route door de binnenstad van Zwolle. Een voorstelling over hoop en troost, maar ook over verlies en over hoe een oorlog nog jaren kan doorwerken in het hier en nu. 

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Eva van Manen

Posted by Danielle van den Berg

Theater na de Dam vroeg singer-songwriter Eva van Manen om in het kader van de nationale dodenherdenking een voorstelling te maken. Sinds Eva zich kan herinneren wordt de Tweede Wereldoorlog bij ons ingeprent als het voorbeeld van misdaad tegen de menselijkheid. “Dit nooit weer, nooit meer oorlog.” Samen met haar band maakte ze speciaal voor Theater Na de Dam dit concert waarin Eva reflecteert op hoe die lessen zich tot het huidige politieke klimaat verhouden. Als mens, als vrouw, als buurvrouw in een flat in de stad, in een wijk die enkel het nieuws haalt als er iets negatiefs te melden valt. Eva zoekt in haar muziek naar waar politiek en liefde elkaar in het vaarwater treffen als een diepgravende dialoog. Met zichzelf en met de wereld om zich heen. Een concert dat je laat nadenken en ontroert met nummers van haar eerste album Politiek & Liefde, haar tweede album De Diepte In én gloednieuwe songs.

Eva van Manen is zangeres, songwriter en muziekproducer. Op haar debuutalbum Politiek en Liefde (2018) overbrugt Eva stijlen als rap, elektronica en gitaarpop met een fluïde, persoonlijke invalshoek en onderzoekt waar de politiek en liefde elkaar raken. Op haar tweede album De Diepte In (2021) duikt Eva de diepte in van een gevoelswereld en zoekt ze een stromende sensitiviteit op, waarvoor ze met verschillende pop-en jazzmuzikanten samenwerkte, waaronder Rory Ronde en Floris van der Vlugt. Haar nummer ‘Omdat we Verdergaan’ werd in 2021 genomineerd voor de Annie M.G. Schmidtprijs.

Zwanenzang

Posted by Danielle van den Berg

Hoe verzacht je oude pijn met nieuwe woorden? Hoe breng je een boodschap over, sprekend of zingend. Of sprekend én zingend?

In dit herdenkingsprogramma brengt het Nederlands Bach Consort muziek vol troost en hoop. Het NBC heeft componist Toon Hagen gevraagd een nieuwe compositie te maken op een tekst van spoken word artiest Amara van der Elst: Wat de stilte ons zegt. Met deze tekst maakte zij afgelopen jaar grote indruk op heel Nederland tijdens de Nationale dodenherdenking op de Dam. Deze wereldpremière van Toon en een nieuwe performance van Amara vormen het middelpunt van dit concert.

Verder zal er muziek klinken van Schubert, Elgar, Mealor en uiteraard: Bach.

Schrijven aan een dode?

Posted by Vyne

Tekstschrijver Janne IJmker en actrice Wendi Koster namen als basis voor het verhaal de geschiedenis van hun Drentse oma (Engeltien in de voorstelling) die het flink te stellen had met opa (Egbert).
Hij kwam weliswaar fysiek gezond, maar mentaal zwaar beschadigd terug uit de strijd om de Grebbeberg in mei 1940.
Het is een stuk dat vertelt hoe iemand naast een geliefde-met-een-trauma overleeft. Dat overstijgt de wereld van militairen of WOII.

Met deze eigen geschiedenis is het een intieme en persoonlijke voorstelling geworden.
Musicus Richard Jansen voorzag de scènes van effectieve muziekfragmenten, die je vloeiend meenemen van de ene naar de andere episode en die het verhaal transformeren naar een geheel waarmee het drama een universele waarde krijgt.

Bekijk hier de teaser.

Een vrouw zegt in mei 1940: ‘…moet ik schrijven aan een dode?’.
Ze wacht vol spanning op een teken van leven van haar man, die betrokken is bij de strijd om de Grebbeberg.
En dan komt hij terug, maar niet zoals hij was.
Engel pakt het leven met Egbert zo goed en zo kwaad als dat kan weer op, tot President Truman in 1950 de derde wereldoorlog aankondigt.
Dan belandt hij in een heftige psychose…

Zij zagen oorlog

Posted by Vyne

Wat zou jij doen als oorlog je overvalt? Wil je sterven voor je idealen? Of overkomt het je? Wat maak je mee? Wat maak je door?

In ‘Zij zagen Oorlog’ beleeft de in Kharkov (Oost-Oekraïne) geboren Ksenia Marasanova oorlog via vijf ooggetuigen. Ze neemt je mee in hun verhaal en zingt hun liederen.

Zij zagen Oorlog gaat over hoop en vrees. Over ambitie en goede bedoelingen. Over lijden en vergiffenis.

Zij zagen Oorlog is aandoenlijk en confronterend. Er is genoeg om voor te sterven, maar nog meer om voor te leven.

De voorstelling is opgedragen aan Ksenia’s oma’s. Haar Joodse oma uit Kharkov, die tot haar dood het Duits niet kon horen. En haar Russische oma, die 900 vreselijke dagen in Leningrad overleefde, maar het grootste mededogen met de Duitsers heeft.

HEEN

Posted by Julie

Zwolse theaters en Theatergroep De Jonge Honden presenteren online theaterproductie HEEN op 4 mei.

Op vrijdag 2 oktober 1942 werden minstens 84 Joodse Zwollenaren door de bezetter bijeengebracht in de gymnastiekzaal van het toenmalige Celeanum aan de Veerallee. Vrouwen en kinderen van circa 60 Zwolse Joodse mannen die sinds de zomer van dat jaar gedwongen te werk waren gesteld in Nederlandse werkkampen. Op zaterdag 3 oktober werd de vrouwen en kinderen onder het mom van gezinshereniging naar het doorgangskamp Westerbork gedeporteerd. Vanuit daar werden de mannen, vrouwen en kinderen naar de vernietigingskampen in het Oosten gedeporteerd. Slechts één van hen overleefde.

Twintig jongeren lopen op dinsdag 4 mei 2021 HEEN, de route die Joodse Zwollenaren op vrijdag 2 oktober 1942 liepen. Vanuit hun voormalige woonadressen in Zwolle, te voet richting het Celeanum aan de Veerallee. Met grote lichtobjecten werpen we licht op de gelopen routes in 1942 en delen we in woord en muziek de verhalen van deze Zwollenaren. De routes met verhalen en livemuziek worden gevolgd door camera’s en zijn via een stream en RTV Oost live te volgen.

Jongeren uit Zwolle gaan samen met theatermakers Jolmer Versteeg en Lieke van der Vegt in aanloop naar dinsdag 4 mei onderzoek doen naar deze geschiedenis van Zwolle. De jongeren bewandelen met grote lichtobjecten, vanaf verschillende ‘Stolpersteine’, de route naar het Celeanum en vertellen onderweg de verhalen van deze mensen. Vanaf het Celeanum zorgen onder andere BrotherTill en Colored Monkeys voor livemuziek en stadsdichter Sarah Lucassen voor spoken word.

HEEN is een project van Theatergroep De Jonge Honden en Zwolse theaters. In samenwerking met en met dank aan Gemeente Zwolle, Delta Wonen, Bevrijdingsfestival Overijssel, Stichting Stolpersteine Zwolle, Hervormd Weeshuis Zwolle, Werkplaats Zwolse theaters, Rotary Zwolle, Hanzestrohm en Provincie Overijssel.

HEEN is onderdeel van Theater Na de Dam.

TEMPO DOELOE

Posted by Julie

Jongeren uit Zwolle verdiepten zich onder leiding van theatermakers Fieke van der Panne en Yuna Linde in de geschiedenis van Zwolle ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor de audiovoorstelling TEMPO DOELOE.

TEMPO DOELOE is een audiovoorstelling over verlangen, heimwee en het opbouwen van een nieuw bestaan. Jongeren uit Zwolle en ouderen met een Indische- Molukse afkomst nemen je mee naar ‘de tijd van vroeger’ zoals zij zich die herinneren. Deze voorstelling vindt plaats aan je eigen keukentafel door middel van audio en het bereiden van een Indisch recept. Smaken, geuren en herinneringen zullen het publiek meenemen ver over zee naar het vroegere Indonesië.

Tijdens de twaalfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 38 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

 

De gans is gevlogen

Posted by Julie

Jongeren uit Zwolle verdiepten zich onder leiding van theatermakers Fieke van der Panne en Yuna Linde in de geschiedenis van Zwolle ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor de live Zoom voorstelling De gans is gevlogen.

In De gans is gevlogen tonen de jongeren hun onderzoek naar communicatie ten tijde van de oorlog.  Met wie had je toen contact en hoe? Wie miste je in die tijd? Hoe beleefde je de dagen in huis? En hoe beleven de jongeren dit zelf in deze complexe tijd? 

Tijdens de elfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 500 jongeren in 40 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

De zoom voorstelling De gans is gevlogen is op 3 , 4 en 5 mei te zien. Voor tijden en reserveren van kaartjes kan je klikken op de volgende link: https://zwolsetheaters.nl/programma/de-gans-is-gevlogen

Wie sport, zondigt niet

Posted by Danielle van den Berg

Tijdens de Tweede Wereldoorlog kreeg de sport in Nederland een opleving.
Het aantal deelnemers groeide en de tribunes vulden zich met toeschouwers.
De Duitse bezetter steunde deze vlucht in de sport. Want ‘wie sport, zondigt niet’.
Voor één bevolkingsgroep golden er andere regels… Zwembaden, voetbalvelden en sportclubs werden vanaf 1941 ‘verboden voor joden’.

De voorstelling ‘Wie sport, zondigt niet’ gaat over een gymvereniging tijdens de oorlogsjaren.
Hierin komen persoonlijke oorlogsverhalen voorbij over spelers die de beste wilden worden om te overleven of voor moeilijke keuzes stonden.

Hoe ging je om met een Joodse speler in je club, en wat als die speler vals speelt?
Wat als je een statement maakt? Maak je die als individu of als groep? Confronterende en menselijke dilemma’s die nog altijd relevant zijn maar het verschil kunnen maken.

Vanuit mijn raam

Posted by Julie

Jongeren uit Zwolle verdiepten zich onder leiding van theatermakers Fieke van der Panne en Yuna Linde in de geschiedenis van Zwolle ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Vanuit mijn raam.

De P.C. Hooftstraat in Zwolle: een doodgewone straat in een doodgewone buurt. Op 14 april 1945 blijkt dit niet het geval. Tot grote verbazing van de buurt komen er die dag vanuit nummer 18 veertien onderduikers naar buiten gelopen. In de voorstelling Vanuit mijn raam zoomen we in op de verhalen die zich hebben afgespeeld binnen deze vier muren. We brengen ze naar buiten, de straat op, de wereld in.

Tijdens de tiende editie van Theater Na de Dam spelen gelijktijdig 34 voorstellingen gebaseerd op gesprekken tussen jongeren en ouderen over de oorlog. Van Sittard tot Groningen en van Den Haag tot Arnhem klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Vaandels & Vlaggen

Posted by Julie

Het herdenken en begrijpen van de geschiedenis. Zijn we nog in staat te herdenken? Kunnen we begrijpen waarom deze oorlog uitbrak? Hoe heeft het zo ver heeft kunnen komen?

Samen met een groep jongeren willen we dit gesprek aangaan. Met daarin ook de ruimte om kritisch naar onszelf en onze omgeving te kijken. Juist in deze tijd, waarin we opgroeien met sociale media. Een medium waarin de bronnen niet altijd even betrouwbaar zijn. Is de propaganda van toen te vergelijken met het nepnieuws van nu?

In een week tijd gaat Theatergroep De Jonge Honden samen met deze jongeren op zoek naar antwoorden. De uitkomsten van deze gesprekken zullen leiden tot een voorstelling.

Speelt ook op donderdag 3 mei 2018 om 20u. Kijk voor meer informatie op de website.

Aan Tafel

Posted by Julie

Jongeren uit Zwolle verdiepten zich onder leiding van Theater de Makkers in de geschiedenis
van hun stad ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het
was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen
samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Aan Tafel.

In een tijd waarin healthy food, fruitshakes, green happiness en foodbloggers tot de orde
van de dag behoren, gaan wij met de voorstelling Aan Tafel terug in de tijd waarin voedsel
schaars was en een andere waarde had. Een voorstelling geïnspireerd op kookboeken uit de
Tweede Wereldoorlog en persoonlijke verhalen van mensen over het onderwerp voedsel.
Schuift u bij ons aan?

Tijdens de negende editie van Theater Na de Dam spelen gelijktijdig 28
jongerenvoorstellingen. Van Sittard tot Groningen en van Den Haag tot Arnhem klinken voor
even de stemmen van toen in het nu.

Speelt ook op 3 mei 2018 om 21:00 (try-out) en op 4 mei 2018 om 16:30 uur. Kijk voor meer informatie op de website van Zwolse Theaters.

Het Vrije Woord

Posted by Julie

De Tweede Wereldoorlog. Voor veel mensen is het allang geschiedenis, te lang geleden. Maar sommige mensen denken er nog iedere dag aan terug.

In 1944 kwam in Zwolle dagelijks de krant Het Vrije Woord uit met daarin nieuws over de oorlog en de bezetting, een blad dat van de Nazi’s niet mocht verschijnen. Maar op die manier konden Zwollenaren toch, vanuit Nederlands perspectief, op de hoogte zijn van wat er in het land en de wereld gebeurde. Maar was dat nieuws wèl betrouwbaar? Hoe weet je eigenlijk wat waarachtig nieuws is? Of het echte verhaal wordt verteld?

In de theatrale route Het Vrije Woord nemen jongeren je mee terug in de tijd. Via verschillende vormen van communicatie, via snap-chat, mail, de krant en Radio Oranje terug naar toen. De verhalen van toen krijgen een nieuw leven en de berichtgeving van nu lijkt misschien meer op toen dan we zouden willen.

Deze voorstelling speelt ook op woensdag 3 mei (try-out) om 21:00u.

www.theaterdemakkers.nl

Onder druk van de omstandigheden

Posted by Julie

Regisseur Jelle Zijlstra maakt ism Theater Young Ones in Zwolle de voorstelling ‘Onder Druk Van De Omstandigheden’ waarin twee verdwenen families uit Zwolle centraal staan. De eerste familie is het oude echtpaar Adelaar dat op 8 april 1943 de gaskraan open draaide, nadat zij het bevel tot deportatie hadden ontvangen. De tweede familie betreft het mysterieuze gezin Krukziener, dat zich zou hebben verdronken in de gracht, maar waar verder niets over bekend is.

De voorstelling bevindt zich op het snijvlak tussen fictie en feit. Tussen dat waarvan we weten dat het echt is gebeurd en dat wat echt gebeurd had kunnen zijn. Want in oorlogstijd heerst de chaos. Wij maken de reconstructie.

The Young Ones
The Young Ones is een cultureel broeinest voor jong (theater) talent in OostNederland met een unieke manier van werken. Zij maakt professionele, energieke en beeldende voorstellingen en voert theater- en culturele projecten uit met kinderen en jongeren in de leeftijd van 6 t/m 26 jaar vanuit grote verhalen met thema’s die door de jaren heen actueel blijven, of weer actueel geworden zijn.

Deze voorstelling speelt ook om 5 mei om 13:30u, 15:00u en 16:30u.

Ooit De Oorlog

Posted by Julie

Voor het eerst maakt Theater Young Ones dit jaar een voorstelling in het kader van Theater Na De Dam. Met 12 jonge spelers die allemaal ‘wel iets met die oorlog hebben’. Maar wat is dat dan? Waarom heeft iedereen wel ‘iets’ met een oorlog die soms zo ver weg en iets van vroeger lijkt? En als je eigen grootouders de oorlog al niet eens meer bewust hebben meegemaakt, wat heb jij daar, in het nu, dan nog mee te maken?

 

Ooit De Oorlog is een voorstelling ontstaan vanuit al deze vragen en uit gesprekken met ouderen die de oorlog in Zwolle hebben meegemaakt. Jongeren spelen, zingen en denken over een oorlog die soms net een sprookje lijkt en soms, ineens, angstaanjagend dichtbij komt.

 

The Young Ones is een cultureel broeinest voor jong (theater) talent in Oost-Nederland met een unieke manier van werken. Zij maakt professionele, energieke en beeldende voorstellingen en voert theater- en culturele projecten uit met kinderen en jongeren in de leeftijd van 10 t/m 26 jaar vanuit grote verhalen met thema’s die door de jaren heen actueel blijven, of weer actueel geworden zijn.