Achter de façade

Posted by

‘Achter de façade’ is een voorstelling die de verhalen van de mensen vertelt die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Kamp Westerbork verbleven. Het doorgangskamp op de Drentse hei was van 1942 tot 1945 het vertrekpunt voor meer dan 107.000 Joden, Sinti en Roma die vanuit hier naar de vernietigingskampen in het Oosten werden gedeporteerd. Slechts 5000 mensen hebben dit kunnen navertellen.

Kamp Westerbork was bijzonder vanwege de schijnwerkelijkheid die er werd gecreëerd: hoewel de bewoners van het kamp in sommige opzichten een ‘normaal’ leven leken te kunnen voortzetten, was het leven er ook getekend door angst en de onzekerheid van het naderende transport. Te midden van dit rookgordijn, klonk muziek. ‘Achter de façade’ reflecteert op deze dualiteit en laat enkele verhalen van Westerbork herleven. Na de eerdere Theater Na de Dam voorstellingen ‘Het zijn onze jongens’ en ‘Vrij en Vast’ werkt de vooropleiding van Garage TDI dit jaar in het kader van Theatre of Remembrance met een grotere groep jonge spelers en in samenwerking met het Noord Nederlands Orkest (NNO). De voorstelling is het resultaat van een intensief onderzoeksproces, waarbij de makers samen met de spelers de verhalen van de kampbewoners zorgvuldig hebben bestudeerd. Deze samenwerking tussen jonge theatermakers en professionele musici brengt enkele verhalen van de slachtoffers en de gebeurtenissen in het kamp tot leven op de historische locatie zelf.

Theatre of Remembrance
Theater Na de Dam gaat onder de naam Theatre of Remembrance een bijzondere samenwerking aan met 10 Europese partners. In totaal worden tien jongerenvoorstellingen gemaakt door ruim honderd Europese jongeren onder begeleiding van professionele theatermakers. Gesprekken met ruim vijftig ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog en/of nabestaanden vormen de basis van deze voorstellingen. Achter de façade is een van 10 voorstellingen die spelen op 27 januari 2025.

Maandag 27 januari, 15 en 16 februari in Herinneringscentrum Kamp Westerbork en 4 mei in de Nieuwe Kolk in Assen. Reserveringslink is binnenkort beschikbaar.
Op maandag 27 januari is de aanvangstijd nog onder voorbehoud. Deze voorstelling is die dag onderdeel van het Namen Lezen programma in Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Je kunt hier meer lezen over dat programma. Het namen lezen eindigt in het begin van de middag, de voorstelling volgt meteen daarna. Meer informatie hierover volgt.
Ook de aanvangstijd op 4 mei is onder voorbehoud.

Zoals onder water

Posted by

Met welke gedachte of vraag begint het gevoel dat er iets niet klopt? Wat is het moment waarop je deze gedachte omzet in een daad? In de voorstelling Zoals onder water gaan jongeren op zoek naar wat verzet is, hoe klein dit kan blijven of hoe groot het kan groeien. Ze gaan met nabestaanden in gesprek over Amsterdamse vrouwen in verzet het zaten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Welke schakels waren er nodig om met gebundelde kracht één kind in veiligheid te brengen? Er wordt gekeken naar de positie van vrouwen toen, wat hun beperkingen waren en ook hoe vrouwen gebruik konden maken van het feit dat ze vaak werden onderschat. Welke moed en angst schuilt er in ons zelf om te voelen dat iets niet klopt en iets te zeggen of te doen als dat nodig is?

Theatre of Remembrance
Theater Na de Dam gaat onder de naam Theatre of Remembrance een bijzondere samenwerking aan met 10 Europese partners. In totaal worden tien jongerenvoorstellingen gemaakt door ruim honderd Europese jongeren onder begeleiding van professionele theatermakers. Gesprekken met ruim vijftig ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog en/of nabestaanden vormden de basis van deze voorstellingen. Een van deze voorstellingen is Zoals onder water in het Nationaal Holocaustmuseum.

De avondvoorstellingen op 26 en 27 januari zijn €10. De voorstelling op zondagmiddag, na de Nationale Holocaustherdenking in het Wertheimpark, is gratis. Wel graag even reserveren via bovenstaande knop.

Anne en de Anderen

Posted by

Dit najaar spelen jonge acteurs van Roestvrij Theater een bijzondere voorstelling in het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. In het stuk zullen de verhalen van jonge gevangenen van kamp Westerbork centraal staan. Hoe was het om als jongere te (over)leven in Westerbork? Wat ging er door hen heen in hun zoektocht naar identiteit? De eerste voorstelling was op 3 september: op die dag is het precies 80 jaar geleden dat Anne Frank vanuit kamp Westerbork naar Auschwitz werd gedeporteerd.

Hoe is het voor een jongere om te (over)leven in kamp Westerbork? Om deze vraag te beantwoorden zijn de jonge acteurs van Roestvrij theater op zoek gegaan in de collecties van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Dagboeken, brieven en andere documenten vertellen de bijzondere en indringende verhalen van jongeren in oorlogstijd. Verhalen over eerste verliefdheden, het sluiten van vriendschappen, het leven tussen hoop en wanhoop, met op de achtergrond die voortdurende dreiging: moet ik mee met het volgende transport? We volgen jongeren die allemaal op de één of andere manier Anne Frank hebben gezien of ontmoet. In de voorstelling vertellen ze aan haar hun verhaal.

‘Je opvoeding hield in feite op als je op kamp Westerbork aankwam. Hun verloren jeugd. En wij zijn de toekomst. Later word ik alles.

Meer informatie over ticketverkoop is hier te vinden.

Anne en de Anderen is een samenwerking van het Herinneringscentrum Kamp Westerbork, Roestvrij theater en Theater Na De Dam. Het project wordt mogelijk gemaakt door financiële steun van Vfonds, Cultuurfonds Drenthe, Stichting Levi Lassen, VSB Fonds, Stichting FB Oranjewoud, Stichting Blauwvalk, Dela Fonds, JM Fonds en Qtsdatacenters.

Nacht Na de Dam

Posted by

Tijdens Nacht Na de Dam komen publiek en theatermakers uit alle hoeken van de stad bij Internationaal Theater Amsterdam samen om elkaar te ontmoeten en na te praten aan de hand van de verschillende optredens.

Ook dit jaar is ITA de plek voor theatermakers en publiek om, na afloop van de voorstellingen in het kader van Theater Na de Dam, samen de bijzondere overgang van 4 naar 5 mei te ervaren. Op het toneel van de Grote Zaal rollen we in een intieme setting een programma uit vanaf 23.00 uur.

Het programma bestaat uit de live uitzending van Vuur van de Vrijheid en verschillende live optredens en voordrachten, onder andere Gonny Gaakeer, Nicole Vervloed en de cast van Pianostemmen. Onder andere door de Nachtresidenten van het Amsterdams 4 en 5 mei comite: Adriaan van Dis, Hajar Fargan en Brian Elstak.

Programma
vanaf 22.30 inloop
22:50 – 23:15 Muziek, Welkom door Jaïr Stranders, Nicole Vervloed met tekst uit Indo Go Home, cast Pianostemmen met scène uit Pianostemmen
23:15 – 00:15 Uitzending Vuur van de Vrijheid
00:05 – 00:45 Muziek, Nachtresident Adriaan van Dis, Gonny Gaakeer en Floris van der Vlugt met scène uit Stuk Stoppelman, Video van nachtresident Brian Elstak, Nachtresident Hajar Fargan

Foto’s: Nacht Na de Dam 2023 (© Simon Schoo)

Afgelast: Leemte

Posted by

Wegens persoonlijke omstandigheden afgelast.

Hoe (re)construeren we herinneringen? Hoe voelt herinneren? ROTOR buigt zich over dit bewogen menselijke fenomeen aan de hand van gesprekken met holocaust overlevenden over hun fysieke ervaring. Vanuit de herinneringen van dat wat ooit was (of was het anders?), proberen ze een nieuwe utopie te bouwen. Fysieke herinneringen als grond voor een andere manier om naar de toekomst te kijken: een die warm is, een waar we samen staan. In deze fysiek beeldende voorstelling neemt ROTOR je mee in het gevoel van gemis en verlies om samen te zoeken hoe we vanuit die leegte iets nieuws kunnen maken.

Over ROTOR De wereld van performancecollectief ROTOR draait om de herhaling van fysieke handelingen. Elementen die steeds weer terugkomen zijn: het lichaam als vertrekpunt, de uitputtingsslag van de performer(s), de fysieke inleving van het publiek, verdieping binnen en variatie op de herhaling en het oefenen in zingeving. ROTORs voorstellingen gaan over de absurde banaliteit van het bestaan, maar tonen tegelijkertijd de eindeloze schoonheid ervan. Daarbij laten ze zich inspireren door disciplines als de Nederlandse mime-traditie, Kung Fu en free running. ROTOR maakte eerder The Place to Be, Rushing Faces, Touch or Tune en Erosion. De laatste werd in 2022 genomineerd voor de BNG Bank Theaterprijs. ROTOR is onderdeel van het talentontwikkelingstraject van Schweigman& en sinds 2021 huismaker bij Veem House for Performance.

Stuk Stoppelman

Posted by


De Amsterdamse, Joodse arts Marie Stoppelman zat samen met broer Theo ondergedoken in Huize Wolfswaard in Wageningen. Een paar dagen voor Marie’s 30ste verjaardag in 1944 werden zij verraden en opgepakt. Vervolgens was hun eindstation Auschwitz. Als arts kreeg Marie de kans aan de gaskamers in Birkenau te ontkomen, werd noodgedwongen Kapo en assisteerde Mengele bij zijn gruwelijke experimenten. Bij de bevrijding door het Rode Leger op 27 januari 1945 was Marie op sterven na dood. Ze werd in de ziekenboeg gehouden; men zei dat het geen zin had haar te verplaatsen omdat ze niet levend aan zou komen. Deze zinnen hebben haar hele leven beïnvloed en levensdrift gegeven.

Deze kleine, pittige dame was niet stuk te krijgen en gaf alles, koste wat het kost, om levens van kinderen te redden. Zij promoveerde, werkte in Amerika, kwam terug en werd Chef de Clinique Kindergeneeskunde in het Amsterdamse Binnengasthuis. Ondertussen leefde Mengele in Brazilië en was de meest gezochte Nazi. Marie had meerdere officiële verklaringen afgegeven en wenste vurig dat deze sadist gepakt zou worden. Pas in 1992 bevestigde men Mengele’s dood, nadat zijn zoon DNA afstond. Tijdens Marie’s pensioen namen verdrongen herinneringen bezit van haar geheugen en beaamde zij Primo Levi; ‘Vrij, maar niet verlost’.

Stuk Stoppelman is een herbeleving van het oorlogsverleden van Marie, gespeeld door Gonny Gaakeer.

Gonny Gaakeer over Stuk Stoppelman: “Marie Stoppelman wilde geen kinderen om haar trauma niet door te geven. Als kinderarts, gepromoveerd in taaislijmziekte en kinderkanker, was haar taak om ieder kind zo goed mogelijk, tot het uiterste, te behandelen. Dat mocht ze in Auschwitz niet doen. Marie was een pinnige dame. Ze is eenzaam geweest in haar trauma, heeft het weggestopt door veel en hard te werken. Ik bewonder haar overlevingsdrang en vraag mij af: hoe overleef je deze ervaringen? Wat doet dat met je leven? Hoe ga je een ‘gewoon’ leven aan? Zou ik het overleefd hebben, zou ik die kracht hebben? Of zou ik mezelf opgegeven hebben?”

Over Gonny Gaakeer
Actrice en theatermaker Gonny Gaakeer heeft veel gespeeld onder andere in het Duits, Fries en Engels. Zij is vanaf 2 mei 2024 via SKY te zien als Naomi Hoffmanova in de Engelse serie ‘The Tattooist of Auschwitz’ naar het gelijknamige boek van Heather Morris. Een greep uit films en series waarin zij speelde: De Joodse Raad, De Ring, Het verloren Transport, Het boek van alle dingen, Moffenmeid, All Stars, Nynke en de Duitse producties Mord mit Aussicht, Rentnercops. Bij Theaterproductiehuis Zeelandia initieerde Gonny het succesvolle Zeeuwse Vrouwen naar het boek van Kees Slager in regie van Dic van Duin.

Scherven en flitsen

Posted by


Drie van mijn vier grootouders leven nog. Onlangs is er een gestorven. Allemaal zijn ze opgegroeid in de Tweede Wereldoorlog. Twee van hen in Nederlands-Indië en twee van hen in Nederland. Uiteindelijk bracht de oorlog hen allemaal naar Den Haag. De stad waar ikzelf ook ben opgegroeid en waar ik woon. Via een reconstructie van hun levensbepalende jaren als puber tijdens en na de oorlog doe ik een ultieme poging ze beter te leren kennen. Ze beter te begrijpen. Ze nog één keer de vragen te stellen over de oorlogstijd die ik nooit heb durven stellen. Voordat het te laat is en dat onmogelijk zal zijn. Maar moet je wel willen weten wat nooit verteld wordt?

Over Billy de Walle
Billy de Walle (1995) is acteur en muzikant, afgestudeerd aan de HKU (2019). Hij speelde daarna in voorstellingen van onder andere HNT Jong, de Veenfabriek en Bellevue Lunchtheater. In 2022 speelde Billy de titelrol in Erik of Het Klein Insectenboek bij Het Nationale Theater. Billy speelde eerder met zijn broer Moos in Dierenverhalen en Archipelago bij Het Nationale Theater. Verder speelde hij in tv-series als Divorce en Flikken Maastricht en speelde hij een rol in de film Lost Transport. Billy is genomineerd voor de Piket Kunstprijzen 2020 en 2022 in de categorie Toneel, de prijs voor veelbelovende jonge, professionele kunstenaars.

Getuigenis

Posted by


In 1959 ontvouwt zich een intrigerend verhaal waarin een journalist, verzetsheld en voormalig medewerker van een verzetskrant, verstrikt raakt in het verleden. Onvermoeibaar jaagt zij op oorlogsmisdadigers. Wanneer de politie haar toestaat één van hen een uur lang te interviewen, begint een ontroerend gesprek dat verdergaat dan een simpel vragenvuur.

Terwijl de woorden vloeien, openbaren persoonlijke motieven en diepgewortelde gevoelens zich, waardoor het morele kompas van de toeschouwer op scherp wordt gezet. Goed en kwaad krijgen een nieuwe betekenis, terwijl de grenzen van de waarheid vervagen onder de last van het oorlogsverleden. In deze zoektocht naar de waarheid worden fundamentele vragen gesteld: bestaat er wel zoiets als een absolute waarheid? En zo ja, hoe beïnvloedt dit onze herdenkingen?

In GETUIGENIS worden de diepste menselijke dilemma’s blootgelegd en wordt het publiek uitgenodigd om mee te reizen door een emotionele rollercoaster van verleden, heden en toekomst.

Over Roziena & Momo
Roziena Salihu is een multidisciplinaire maker waarbij het woord haar uitgangspunt is, zowel geschreven als gesproken.  Ze vindt haar thuis binnen verschillende kunstdisciplines, maar voor haar is haar werk eenduidig; ze is altijd bezig met het vertellen van het verhaal. Soms haar eigen verhaal, soms dat van een ander. Per project probeert ze te bepalen welk podium het nodig heeft, op welke manier het verhaal het beste tot z’n recht komt. 

Momo Samwel (1997) is werkzaam als actrice en schrijfster voor zowel theater als televisie. In 2019 studeerde ze af aan de Amsterdamse Toneelschool & Kleinkunstacademie en speelde sindsdien onder andere bij het Noord Nederlands Toneel, Het Nationale Theater, Theater Sonnevanck en Theater RAST. Ze maakt stukken voor verschillende theaters en festivals en werd in 2023 samen met regisseur Ada Ozdogan genomineerd voor de BNG Bank Theaterprijs voor de voorstelling GRACE van Theater RAST.

Schuldig landschap

Posted by


Het is 2030. Het landsbestuur wordt onder ede gehoord over hoe we omgaan met ons oorlogsverleden. Welke verhalen vertellen we door en wat laten we onbesproken? Wat betekent ‘Nooit meer’ in een tijd dat er nieuwe oorlogen woeden? Gelden die woorden voor iedereen? En bovenal: wie is er verantwoordelijk voor dat het weer is misgegaan?

Malou Gorter speelt op 4 mei in Koninklijk Theater Carré de monoloog Schuldig landschap. Een nieuwe theatertekst die speciaal voor deze avond werd geschreven door toneelschrijver Nathan Vecht, over hoe de oorlog en het herdenken daarvan tot op de dag van vandaag een open zenuw raken. Gorters optreden wordt ondersteund door live muziek. De regie is in handen van Abdel Daoudi.

Gelijktijdig speelt acteur Tamar van den Dop dezelfde voorstelling in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.

Theater Na de Dam in Carré
Jaarlijks produceert Theater Na de Dam op 4 mei, in het kader van de Nationale Dodenherdenking, een avond in de piste van Carré en initieert daarbij ontmoetingen tussen kunstenaars die nooit eerder samenwerkten. Zo maakten verschillende schrijvers samen een voorstelling over ons Indische oorlogsverleden, kruiste Wende de degens met Typhoon en Adriaan van Dis, danste Pierre Bokma met Igone de Jongh en schudden Jacob Derwig en Liza Ferschtman het publiek wakker.

Cast
Malou Gorter speelt sinds 2019 in de serie Oogappels en speelde onder andere in series als De Joodse Raad, De verschrikkelijke jaren tachtig en Hollands Hoop. Op toneel speelde zij onder andere de hoofdrol in de toneelversie van Borgen. Nathan Vecht schreef toneelstukken en musicals voor onder meer Het Nationale Theater en het DeLaMar Theater en tv-series als Het jaar van Fortuyn en Missie Aarde. Abdel Daoudi is een van de vaste regisseurs van Toneelschuur Producties (Geschiedenis van Geweld) en maakte in de afgelopen jaren meerdere producties bij Theater Oostpool, waaronder Macbeth en El Mektoub.

Monument

Posted by


In de manier waarop we spreken over oorlog, waarop we oorlog herdenken, komt het zo snel tot polarisatie. Tot kant kiezen, tot meningen vormen, tot de neiging te denken alles te moeten weten. Zeker in combinatie met een tijd waarin alles zo snel gaat, dat een minuut stil zijn al een hele uitdaging is.

VegeLijf creëert een ruimte die eenzelfde functie heeft als een oorlogs- of vredesmonument. Zo’n sculptuur geeft mensen de ruimte om gewoon even te zijn en de associaties de vrije loop te laten, die soms weer leiden tot herkenning van persoonlijke ervaringen of een onverklaarbare emotie. Je kunt een uur blijven hangen bij dat beeld, zonder oordeel, zonder te hoeven praten, zonder een goede of foute ervaring.

In Monument nodigen Hali Neto en Luuk Weers van mimecollectief VegeLijf je uit voor een route langs levende sculpturen. Lijven die fysiek balans zoeken, die harmonieus versmelten of star tegenover elkaar staan, die terug- of vooruitkijken. Jij als bezoeker krijgt de ruimte om, net als bij een sculptuur, dichtbij te komen, afstand te nemen, je te vervelen of ontroerd te raken. Museum meets mimevoorstelling meets meditatieruimte meets stadsplein.

Over VegeLijf
VegeLijf is ontstaan in het laatste jaar van de Mimeopleiding die Luuk Weers en Hali Neto samen volgden. Ze maakten de afstudeervoorstelling Primordial, die een poging deed het pure lichaam te vangen. Sindsdien creëren, experimenteren en spelen Luuk en Hali samen in hun werk. Met de beeldende kracht van bewegende, vervreemdende sculpturen maakt VegeLijf voorstellingen, die trachten mensen de schoonheid of fragiliteit van het lichaam te laten ervaren, of eigenlijk: de schoonheid ván de fragiliteit.

INDO GO HOME

Posted by

Na de Japanse bezetting van Nederlands-Indië volgde een gewelddadige periode die leidde tot de onafhankelijkheid van Indonesië. Meer dan honderdduizend Indische Nederlanders moesten hun geboortegrond verlaten en de oversteek maken naar Nederland. Een land, nog herstellende van de Duitse bezetting, dat niet op hen zat te wachten.

In haar solo Indo go home onderzoekt de Indische theatermaker Nicole Vervloed de heimwee van drie generaties Indische Nederlanders en de vragen waar ze zelf mee worstelt. Wat heb je aan je Indische wortels als je niet naar de toko durft omdat je bang bent niks te herkennen? Wat betekent het thuis te willen komen in een land waar je niet eens geboren bent? Welke verantwoordelijkheid heb je nu je je geschiedenis kent?

HNT: Schuldig landschap

Posted by

Jaarlijks presenteert Theater Na de Dam op 4 mei een voorstelling in Carré, Amsterdam, deze editie Schuldig landschap met Malou Gorter (regie Abdel Daoudi). Met onze trouwe partner Het Nationale Theater, die al jarenlang zorgt voor een stevig programma om te herdenken met theater in Den Haag, presenteren we het stuk Schuldig landschap van Nathan Vecht ook in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Daarnaast presenteert Het Nationale Theater nog vijf voorstellingen in het kader van Theater Na de Dam.

Het is 2030. Het landsbestuur wordt onder ede gehoord. Hoe zijn we omgegaan met ons oorlogsverleden, wat kleurde onze herinnering en waar keken we liever van weg? En hoe heeft het kunnen gebeuren dat het weer mis is gegaan?

Tamar van den Dop speelt op 4 mei in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag de monoloog Schuldig landschap. Een nieuwe theatertekst die speciaal voor deze avond werd geschreven door toneelschrijver Nathan Vecht, over hoe de oorlog en het herdenken daarvan tot op de dag van vandaag een open zenuw raken. De regie is in handen van Eric de Vroedt.

Gelijktijdig speelt acteur Malou Gorter dezelfde voorstelling in Koninklijk Theater Carré in Amsterdam.

Samen herdenken in de lijn van De laatste getuigen
Ieder jaar wordt de herdenking op de Waalsdorpervlakte uitgezonden in de Koninklijke Schouwburg. Om 20:00 uur nemen we samen de twee minuten stilte in acht, waarna de voorstelling begint. In lijn van De laatste getuigen, avonden waarop verhalen worden verteld van mensen die de oorlog hebben meegemaakt, zie je nu op 4 mei de voorstelling Schuldig landschap in de Koninklijke Schouwburg.

Over de makers
Tamar van den Dop maakt sinds 2016 onderdeel uit van Het Nationale Theater. Naast haar werk als acteur heeft Tamar ook filmregies op haar naam staan en schrijft ze filmscenario’s. Afgelopen seizoen speelde ze in De jaren (regie: Eline Arbo), speelde ze de solo Every Brilliant Thing (regie: Erik Whien) en was ze te zien in Laagland (regie: Eric de Vroedt).

Nathan Vecht is schrijver van toneelstukken en musicals. Zijn werk werd onder andere bekroond met een Musical Award. Voor Het Nationale Theater schreef hij voor Daria Bukviç de tekst voor Onze Straat en afgelopen seizoen voor Eric de Vroedt Laagland. Voor televisie schreef hij Het jaar Van Fortuyn en Missie Aarde.

Eric de Vroedt is sinds 2018 artistiek leider van Het Nationale Theater. Het brede engagement van Eric de Vroedt is in al zijn werk terug te vinden. In 2017 en 2018 maakte hij o.a. de voor het Theaterfestival genomineerde voorstellingen Race (Romana Vrede won hiervoor de Louis d’Or) en het met de Toneelschrijfprijs bekroonde The Nation. Dit seizoen regisseerde hij Laagland (geschreven door Nathan Vecht). In april 2024 gaat zijn nieuwe voorstelling Brown Sugar Baby in première.

De Soldaat (#withfilter)

Posted by

Ook oorlog moet sexy zijn. Dat wist kledingmerk Hugo Boss al toen het in de Tweede Wereldoorlog strakke uniformen voor onder andere de SS ontwierp. De vertegenwoordiger van dat sexappeal, de soldaat, was toen inderdaad voor velen een aantrekkelijk figuur.

En dat lijkt onveranderd…

Was het 80 jaar geleden vooral (on)verbloemde propaganda, vandaag de dag dragen oorlogsfilms en videogames, verkoopforums van historische wapens en actiefiguren voor kinderen zeker bij aan de fascinatie voor soldaten.

Theatermakers Franziska Menge en Jasper Koopmans voelen de noodzaak zich te verhouden tot dit gegeven. Zij laten zich in de voorstelling ‘De Soldaat’ (#withfilter) onderdompelen in (propaganda)beelden van soldaten uit zowel de Tweede Wereldoorlog als deze tijd. Jasper gamet graag een spelletje oorlog en trok als kind soldatenkleren aan, maar schrok toen hij een brief kreeg die hem confronteerde met zijn dienstplicht. Franziska heeft geleerd oorlog te veroordelen, mede door haar Duitse achtergrond, maar fantaseert erover om met een automatisch wapen te schieten. Beiden gaan op zoek naar de aantrekkingskracht van de soldaat.

Het kind is niet meer

Posted by

Begin 1942 telde het Centraal Israëlistisch Weeshuis in Utrecht achtenveertig pupillen. De meesten waren na de Kristallnacht door hun ouders op de trein naar Nederland gezet in de verwachting dat zij hier veilig zouden zijn. Het pakte heel anders uit. In 1942 werd het joodse weeshuis in twee etappes leeggehaald. De uit Duitsland gevluchte kinderen het eerst, hun Nederlandse huisgenootjes volgeden driekwart jaar later. Slechts enkelen zouden de oorlog overleven. 

Tegenwoordig is MerkAz, het centrum voor joodse cultuur in Utrecht, gehuisvest in een gedeelte van het voormalig Centraal Israëlitisch Weeshuis aan de Nieuwegracht. In het begin van deze eeuw werd ontdekt dat hier nog de restanten aanwezig waren van de vroegere huissynagoge van het weeshuis, een bijzonder emotioneel en ontroerend moment.

18 jongeren uit het tussenjaar van de Theaterschool Utrecht maken samen met regisseur Gilles Groot een voorstelling waarin zij de kinderen die in het weeshuis woonden herdenken. De helft van de groep speelt de Duitse kinderen die na Kristalnacht naar Nederland zijn gevlucht, de andere helft speelt zichzelf en vertelt vanuit het hier en nu. 

‘Het kind is niet meer’ is enerzijds een monografie over het lot van joodse weeskinderen van vlak voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog en anderzijds borduurt de voorstelling verder op actuele vragen rondom het oplaaiende antisemitische, de oorlog in Gaza, het gevoel een kant te moeten kiezen en de bittere vraag in oorlogstijd; hoe nú kind te zijn? 

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

(On)zichtbaar

Posted by

In (on)zichtbaar neemt Mette Bunskoek u mee in het deel van de geschiedenis waar we liever vandaan blijven. Want wat als dat verleden verbonden is met je eigen familiegeschiedenis? Als achterkleinkind van een NSB’er wil ze leren van het verleden en haar familiegeschiedenis begrijpen.

Hoeveel invloed heeft een keuze uit het verleden nog op haar leven?
Hoe ga je daar mee om?

Hoe weet je, in een wereld waarin polarisatie steeds verder oprukt, een oorlog steeds dichterbij komt en de waarheid steeds minder tastbaar lijkt te worden, wat je moet doen?
Hoe zorg je ervoor dat het niet opnieuw gebeurt? Kun je daarvoor zorgen?
Welke keuze maak je?

Mette dook eerder in haar familiegeschiedenis en maakte daarover de indrukwekkende podcast Wat niet weet, wat niet deert.

Dans Dans Revolutie

Posted by

Lees hier de brief van Lisa aan de Theater Na de Dam-bezoekers (maar eigenlijk aan iedereen).

In de theatrale installatie Dans Dans Revolutie stap je in het fictieve land Besulia, waar oorlog uitbreekt. De eeuwenoude traditie van de bevolking om te dansen en zo het kwaad te verdrijven, lijkt niet meer te werken. De jonge vlogger Anna pakt haar telefoon erbij en roept de wereld op: dans de svaboda samoverzjenja en red ons!

In een wereld waar bijna iedereen met elkaar verbonden is en oorlogen en revoluties real-time gedocumenteerd en getoond worden, spreekt Anna vanuit haar kleine dorp de internationale gemeenschap aan. Samen met haar baba Yara maakt ze instructievideos van de traditionele verdrijvingsdans van de Notsjnik, beschermer tussen leven en dood. Het aantal volgers blijft groeien en ze blijven delen, terwijl de vijand steeds dichterbij komt. Tot die voor de deur staat.

Via telefoons, schermen, een geluidsdecor en de mythologische Notsjnik neemt Dans Dans Revolutie je mee naar Besulia en volg je het verhaal van Anna en baba Yara op (steeds iets minder) veilige afstand. Een magische vertelling in het hart van de huidige geschiedenis.

“Als schrijver met een Oekraïense achtergrond, die al 10 jaar onderzoek doet, kunst maakt en verhalen schrijft over oorlog, ben ik gefascineerd geraakt door hoe ‘wegkijken’ werkt en vraag ik me af waar daadkrachtigheid en assertiviteit begint als het gaat over oorlog en wat je kan doen om aandacht te blijven vestigen op oorlogs- en conflictgebieden overal ter wereld” Lisa Weeda.

DANS DANS REVOLUTIE is zowel een theatrale installatie als een (op research gebaseerde) fictie roman van Lisa Weeda, die in februari 2024 is verschenen.

Strijder

Posted by
  1. Iemand die strijdt, die deelneemt aan een strijd, gevecht of oorlog— krijgsman
  2. IJveraar: een strijder voor eer en deugd
  3. Tegenspreker – doen jongeren nou eenmaal, een ruziemaker
  4. Gewoon strijder toch: als we je dit moeten uitleggen ben je misschien oud; is een compliment
  5. Iets wat Rotterdam is, doet, heeft gedaan. Sterker door strijd
  6. Locatievoorstelling gemaakt door leerlingen van Mavo Centraal
  7. Een ode (s.o.) aan (naar onze) strijders.

Als er nu oorlog uit breekt….ga je dan strijden voor je vader- of moederland? Waarom en waarvoor hebben mensen in de Tweede Wereldoorlog eigenlijk gestreden? Hoe zagen deze strijders er uit en waarom deden deze strijders wat ze deden? Wie strijden er vandaag de dag voor de volgende generaties? Waar moeten we vandaag de dag meer voor strijden?

Leerlingen van Mavo Centraal beantwoorden deze vragen in een bijzondere locatievoorstelling in samenwerking met Bibliotheek Rotterdam, ter gelegenheid van 4 en 5 mei. Tijdens deze voorstelling gaat het publiek op reis langs diverse verhalen en performances, die ons collectieve geheugen aanspreken rondom de vraag wie we op ons vizier hebben als strijders uit ons verleden. De openbare bibliotheek symboliseert hierbij als een belangrijke plek voor het bewaren en doorgeven van essentiële verhalen aan de volgende generaties Rotterdammers.

Samen met theatermakers Mahfoud Mokaddem en Sudesca Janse onderzoeken de leerlingen van Mavo Centraal interculturele, vaak minder bekende verhalen van strijders somehow gelinkt aan Rotterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hieruit worden poëtische vertellingen en bewegende beelden gemaakt, die het publiek uitnodigen om via de perspectieven van de jongeren zowel het verleden als het heden te ontdekken bij een belangrijke ontmoetingsplek in Rotterdam: de Centrale Bibliotheek.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Wie Zwijgt

Posted by

Tijdens de voorstelling nemen we u mee langs een theatrale route in en rondom het Rosa Spier Huis in Laren. Drie jonge spelers hebben gesproken met ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog en onderzoeken welke rol het geven of het verzwijgen van informatie heeft op de verhalen van vroeger, nu en morgen.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Een muur van glas

Posted by

Stel je voor
Je wordt wakker
En alles is van glas
Wat zou je doen?

Wat als je gaat zien wat je liever niet ziet
Wat als je hoort wat je liever niet wilt horen
Jongeren duiken in verhalen van vroeger
van gisteren
Vandaag
En morgen

Stel je voor
Een theaterzaal vol jongeren
Verhalen van vroeger
Verhalen van nu
Verhalen van morgen

Een groep jongeren neemt je mee in dat wat we niet willen horen
In dat wat we niet willen zien
Waar ligt de grens?
En wat als die er niet zou zijn?

Een groep jongeren neemt je mee naar plekken, verhalen en gebeurtenissen waar je liever niet wil zijn. Zij durven de vragen te stellen die wij inslikken. Wat als je doorvraagt?

Over de theatermaker 
Marieke Braaksma is een bevlogen theatermaakster die vanuit verhalen en beelden de tijd van nu opzoekt. Ze is onderdeel van de artistieke kern van MATROSE. Een gezelschap waar het vertellen van verhalen, de 360* beleving en direct contact met het publiek centraal staan. In dit project gaat ze met jongeren opzoek naar het verhaal dat je liever niet wil horen. Opzoek naar eerlijkheid, verbinding en verbeelding. Kom als je durft!

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Over Hoop

Posted by

“Dit is wat ik wil, aan jongeren vertellen, over hoe je pijn en lijden in jezelf kan omvormen tot kracht.”
– Marion Rosenthal

Herdenken gaat niet alleen over pijn en verdriet, maar ook over hoop. Hoop dat de geschiedenis zich niet herhaalt, hoop in de toekomst, hoop in elkaar. Want in alle duisternis is er ook altijd ergens een lichtje te vinden. ‘Over Hoop’ is een theatrale ervaring waarbij we stilstaan bij het goede in de mens. Over onbekende helden, over kleine daden van liefde in oorlogstijd. Over het sprankje hoop dat daarbij geboren wordt. De voorstelling wordt gemaakt in het kader van Theater na de Dam.

Kunstinstallatie: Hoop was een wasje vol hoop
Tegengif in giftige tijden
Waar haal je hoop uit in tijden van schijnbare hopeloosheid? Wat zet je er tegenover? En als je de hoop gevonden hebt, hoe geef je het dan door? De installatie ‘Hoop was een wasje vol hoop’ is een interactief, reizend kunstwerk. Met een zak vol zakdoeken reist een hoopconsult langs instellingen om de mensen te vragen naar wat hen hoop gegeven heeft in bange tijden in het verleden.

Kunstinstallatie: De muren hebben oren
Kunstwerken rondom de verhalen van Agatha. De verhalen die wel en niet gehoord mochten worden, zijn door jongeren van SPOT tot leven gebracht in verschillende kunstdisciplines.
SPOT is een creatieve werkplaats voor jongeren en jongvolwassenen. Als het even niet lekker loopt in het leven kan SPOT helpen bij het ontdekken van creatieve talenten.

Filmportretten
Niet alle ouderen waren in staat om bij de vertelbijeenkomst aanwezig te zijn, dus zocht Sammie Vries ze samen met een jongere op en maakte deze filmportretten. Dank aan Esmee Remnet, Thijs de Ruijg en speciale dank aan alle ouderen.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Jong in de oorlog

Posted by

Voor het eerst doet Winschoten mee aan Theater Na de Dam. Op 4 mei om 21 uur vindt er een voorstelling of presentatie plaats die is gebaseerd op herinneringen van ouderen uit Oldambt over de Tweede Wereldoorlog. Theatermaker en actrice Zahra Lfil, geboren in Winschoten, gaat aan de slag met deze herinneringen en de thematiek “Jong in de oorlog”.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

RUBATO

Posted by

In RUBATO verdiept een twintigtal Rotterdamse jongeren zich in de rol van muziek in de kampen. Ze spreken met overlevenden en deskundigen van Kamp Westerbork. Op basis van deze gesprekken maken zij een voorstelling. Hoe werd muziek ingezet door de nazi’s? En was het ook een vorm van verzet? Kan muziek troost bieden te midden van alle gruwelijkheid? Theatermaker Jasper Vaillant verdiept zich elk jaar in een ander aspect van de Tweede Wereldoorlog dat in de geschiedenis onderbelicht is gebleven. Zo staat Theater Rotterdam niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de horror van het heden.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Roos

Posted by

Alles vergeten of niets vertellen, is een verraad aan het leven…

Roos, een Oekraïens-Joodse vrouw, rouwt. Ze kijkt terug op haar turbulente leven en daarmee ook op een groot deel van de twintigste eeuw.

Haar monoloog is een diep ontroerende herinnering aan een aantal aangrijpende gebeurtenissen die de vorige eeuw hebben gekleurd. Aan het einde van haar indrukwekkende verhaal ontdek je dat het verdriet van deze vrouw niet zo voor de hand liggend is, als je in eerste instantie denkt…

Cool unlimited

Posted by

Op 4 mei, na dodenherdenking, gaat in Rotterdam een bijzondere theatervoorstelling van start, die de vraag centraal zet: ‘Hoe gaan we als samenleving om met mensen met een beperking in de huidige tijd en in de tijd van Nazi-Duitsland?’ Vanaf 4 mei t/m 22 september speelt de wandelvoorstelling COOL Unlimited in de wijk COOL, ism Karel de Rooij (bekend van het duo mini & maxi).

De voorstelling begint als een toeristische wandeling langs projecten voor herbestemming en nieuwbouw in de wijk, maar gaat gaandeweg steeds meer over de omgang met mensen met een beperking in de tijd van nazi-Duitsland.

Karel de Rooij speelt de gids, een psychiatrisch patiënt die lijdt aan psychoses. Zijn begeleider wordt gespeeld door een speler van Babel die psychoses gehad heeft. Met nog twee andere spelers met een beperking wordt het verhaal verteld over wat er gebeurde met kwetsbare mensen in WOII.

Aan de hand van de drie criteria van het eugenetische programma Aktion T4 van de nazi’s, stelt de voorstelling vragen over de omgang met mensen met een beperking in de huidige samenleving: ‘Kan iemand werken? Kan iemand leren? Kan iemand genezen?’ Hoeveel ben je als mens waard als het antwoord nee is?

De voorstelling belooft verrassend lief en ontroerend te worden en is een ode aan de beperkingen van ieder mens.

Verboden te dansen

Posted by

‘Dansen kun je niet verbieden, het is net zoiets als ademen, ik heb niet eens door dat ik het doe…’

De jonge spelers van de Theatermakerij spraken met ouderen over: dingen die verboden zijn maar die je stiekem toch doet, vermaak in tijden waarin niks mag, dat oorlog nooit helemaal uit jij lijf gaat en het ‘gewone’ leven van een kind in de Tweede Wereldoorlog in Enschede. Deze gesprekken vormen de inspiratiebron voor de voorstelling ‘Verboden te dansen.’
Verhalen over geheimzinnige vergaderingen, het geluid van marcherende soldaten, gebakken ratten, een buurmeisje dat ineens weg was en dat het leven van een kind gek genoeg ook gewoon doorgaat in de oorlog, vormen samen een indrukwekkende voorstelling. Meteen na de Dodenherdenking op 4 mei nemen de spelers van de Theatermakerij het publiek mee op een reis door het verleden en het heden.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Struikelstenen in muziek

Posted by

Na het grote succes van het project Struikelstenen in muziek 2023 zijn we blij om mee te delen dat op 4 mei aanstaande een bewerking van het project opnieuw te zien is.

In Struikelstenen in muziek wordt het verhaal van 6 struikelstenen in onze stad bezongen en vertelt door verschillende Kamper muzikanten en kunstenaars. Naast de liedjes zijn er ook prachtige beelden die de voorstelling ondersteunen en is er een expositie die na de voorstelling te bezoeken is.

De zes locaties die gepresenteerd gaan worden:

  1. Struikelsteen Boven Nieuwstraat 59, ter nagedachtenis aan Heintje Vos – door Remi Mateboer en Daan Kerkhof
  2. Struikelsteen Emmastraat 2, ter nagedachtenis aan Izak van der Horst – door Herman Broers
  3. Struikelstenen Gasthuisstraat 7, ter nagedachtenis aan Familie Goudsmid – door Jonah Bakker en Floris Hulsebos
  4. Struikelstenen Oudestraat 39, ter nagedachtenis aan Familie Boektje – door Iris Boter en Linda Westera
  5. Struikelstenen Hendrik van Viandenstraat 72, ter nagedachtenis aan Familie Vos – door Baruch da Costa
  6. Struikelsteen Van Heutzplein, ter nagedachtenis aan Abraham van Ploeg-door Geert Leurink

Toen zij wilden vertellen

Posted by

Jongeren uit Amersfoort verdiepten zich onder leiding van theatermakers Maike Pijnappel en Julia Spoelstra in de geschiedenis van Kamp Amersfoort ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met nabestaanden van mensen die in het kamp gezeten hebben omdat ze verzet boden. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling ‘Toen zij wilden vertellen’.

Verzet geboden – opgepakt – verhoord – vastgezeten.
In de gevangenis. In een kamp. In nog een kamp.
En dan is de oorlog voorbij.
Maar je draagt iets met je mee. En je wilt het kwijt.
Maar wie luistert er?

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Noblesse oblige

Posted by

‘Noblesse oblige’ is een lezing van vier monologen die deel uitmaken van een voorstelling ‘in the making’. Het vindt plaats in een pand waar Joden onderdak vonden in de Tweede Wereldoorlog. Kom de banken vullen en luister naar het verhaal van een nieuwe generatie die op zoek is naar wat Joods zijn betekent ten tijden van oorlog:

Het is oorlog in hun tweede thuisland. Ben, Aviva en Tamar begeven zich in een kloof tussen hun eigen generatie, die de oorlog door de ogen van de media meemaakt en hun vader, die het ten lijve heeft ondervonden. Kunnen ze hun vader begrijpen? En hij hen?

Mail om een plekje te reserveren naar Dara Bazelet.

Doch

Posted by

Het is 2024. Zes jongeren spelen een verhaal. Een verhaal over WOII. Zes jongeren spelen zes verhalen. Op waarheid gebaseerd. Een Bosch verhaal. Om de geschiedenis levend te houden. Om de perspectieven te overzien. Dader, slachtoffer, wie toekijkt, wegkijkt, verzet pleegt, overloopt, verraadt, zijn normale leven leeft.
‘Doch’ Is geen gewone voorstelling. In ‘Doch’ ga je op meeslepende wijze op pad, langs persoonlijke verhalen en subtiele ontmoetingen. ‘Doch’ is een ontregelende poging om te begrijpen, te voelen en hier op theatrale wijze uitdrukking aan te geven.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Kom vanavond met verhalen

Posted by

Janneke Tanja en Kitty Legtenberg vertellen verhalen over de Tweede Wereldoorlog, afgewisseld met poëzie en muziek.