Strijder

Posted by Danielle van den Berg
  1. Iemand die strijdt, die deelneemt aan een strijd, gevecht of oorlog— krijgsman
  2. IJveraar: een strijder voor eer en deugd
  3. Tegenspreker – doen jongeren nou eenmaal, een ruziemaker
  4. Gewoon strijder toch: als we je dit moeten uitleggen ben je misschien oud; is een compliment
  5. Iets wat Rotterdam is, doet, heeft gedaan. Sterker door strijd
  6. Locatievoorstelling gemaakt door leerlingen van Mavo Centraal
  7. Een ode (s.o.) aan (naar onze) strijders.

Als er nu oorlog uit breekt….ga je dan strijden voor je vader- of moederland? Waarom en waarvoor hebben mensen in de Tweede Wereldoorlog eigenlijk gestreden? Hoe zagen deze strijders er uit en waarom deden deze strijders wat ze deden? Wie strijden er vandaag de dag voor de volgende generaties? Waar moeten we vandaag de dag meer voor strijden?

Leerlingen van Mavo Centraal beantwoorden deze vragen in een bijzondere locatievoorstelling in samenwerking met Bibliotheek Rotterdam, ter gelegenheid van 4 en 5 mei. Tijdens deze voorstelling gaat het publiek op reis langs diverse verhalen en performances, die ons collectieve geheugen aanspreken rondom de vraag wie we op ons vizier hebben als strijders uit ons verleden. De openbare bibliotheek symboliseert hierbij als een belangrijke plek voor het bewaren en doorgeven van essentiële verhalen aan de volgende generaties Rotterdammers.

Samen met theatermakers Mahfoud Mokaddem en Sudesca Janse onderzoeken de leerlingen van Mavo Centraal interculturele, vaak minder bekende verhalen van strijders somehow gelinkt aan Rotterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hieruit worden poëtische vertellingen en bewegende beelden gemaakt, die het publiek uitnodigen om via de perspectieven van de jongeren zowel het verleden als het heden te ontdekken bij een belangrijke ontmoetingsplek in Rotterdam: de Centrale Bibliotheek.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Wie Zwijgt

Posted by Rinke Brans

Tijdens de voorstelling nemen we u mee langs een theatrale route in en rondom het Rosa Spier Huis in Laren. Drie jonge spelers hebben gesproken met ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog en onderzoeken welke rol het geven of het verzwijgen van informatie heeft op de verhalen van vroeger, nu en morgen.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Ondergedoken in Doorn

Posted by Rinke Brans

In de serie “Ondergedoken in” verdiepen jongeren zich in de Tweede Wereldoorlog op de Heuvelrug. Het resultaat is te zien in de voorstelling “Ondergedoken in Doorn”: een fietstocht met korte voorstellingen op historische locaties.

Elke jongere laat op zijn eigen manier een stuk van de lokale geschiedenis tot leven komen. Chiara (17) schreef een gedicht over het grijze verleden van schrijver Simon Vestdijk. Marit (11) dook door een advertentie in Nieuwsblad ‘De Kaap’ uit 1944 in het verhaal van circus Baldini. Verder maak je op de tocht o.a. kennis met de onderduik van auto’s, het verhaal van bakkersfamilie Jansen en Burgmeester van Nagell.

De theatrale route door Doorn is te zien op zaterdag 4 mei, van 16:00 tot 17:30 en van 20:15 tot 21:30 uur. Tussen 17:45 en 18:45 uur is er een gesprek met soep over het maakproces en herinneringen aan Doorn in oorlogstijd. Aanmelden kan door te klikken op de knop ‘Meer informatie’.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Over Hoop

Posted by Rinke Brans

“Dit is wat ik wil, aan jongeren vertellen, over hoe je pijn en lijden in jezelf kan omvormen tot kracht.”
– Marion Rosenthal

Herdenken gaat niet alleen over pijn en verdriet, maar ook over hoop. Hoop dat de geschiedenis zich niet herhaalt, hoop in de toekomst, hoop in elkaar. Want in alle duisternis is er ook altijd ergens een lichtje te vinden. ‘Over Hoop’ is een theatrale ervaring waarbij we stilstaan bij het goede in de mens. Over onbekende helden, over kleine daden van liefde in oorlogstijd. Over het sprankje hoop dat daarbij geboren wordt. De voorstelling wordt gemaakt in het kader van Theater na de Dam.

Kunstinstallatie: Hoop was een wasje vol hoop
Tegengif in giftige tijden
Waar haal je hoop uit in tijden van schijnbare hopeloosheid? Wat zet je er tegenover? En als je de hoop gevonden hebt, hoe geef je het dan door? De installatie ‘Hoop was een wasje vol hoop’ is een interactief, reizend kunstwerk. Met een zak vol zakdoeken reist een hoopconsult langs instellingen om de mensen te vragen naar wat hen hoop gegeven heeft in bange tijden in het verleden.

Kunstinstallatie: De muren hebben oren
Kunstwerken rondom de verhalen van Agatha. De verhalen die wel en niet gehoord mochten worden, zijn door jongeren van SPOT tot leven gebracht in verschillende kunstdisciplines.
SPOT is een creatieve werkplaats voor jongeren en jongvolwassenen. Als het even niet lekker loopt in het leven kan SPOT helpen bij het ontdekken van creatieve talenten.

Filmportretten
Niet alle ouderen waren in staat om bij de vertelbijeenkomst aanwezig te zijn, dus zocht Sammie Vries ze samen met een jongere op en maakte deze filmportretten. Dank aan Esmee Remnet, Thijs de Ruijg en speciale dank aan alle ouderen.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Dat wat overblijft

Posted by Rinke Brans

Arnhemse makers Elize Kuipers en Jesper Pouw maken voor Theater Oostpool een voorstelling gebaseerd op herinneringen van Hans van Maris, politieagent en radar in het Arnhems verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Samen met studenten van MBO Rijn IJssel onderzoeken, bevragen en spelen ze de voorstelling ‘Dat wat overblijft’. Een voorstelling over waarom we herdenken, wat we achterlaten en dat wat overbleef.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

GOED FOUT

Posted by Rinke Brans

Zou je een ander verraden om jezelf te redden? Ben je een slecht mens als je je kop in het zand steekt en je ogen sluit voor geweld? Iedere oorlog brengt vragen voort die zich in dit grijze gebied bevinden. Tijdens de 10e editie van Theater Na de Dam bij Het Laagland zie je op zaterdag 4 & zondag 5 mei de voorstelling GOED FOUT die 13 jongeren samen met theatermakers Mayke Roels en Renée van de Schoor maken.

Tijdens een oorlog, maar ook daarna, maken mensen vele keuzes. Om zichzelf te redden. Om ervoor te zorgen dat hun familie veilig is. Of om een bepaalde denkwijze na te streven. In en na de Tweede Wereldoorlog was dit niet anders. Wat is belangrijker? Joodse mensen redden of je eigen veiligheid vooropstellen? Mag je wraak nemen op de bezetter? Of maakt dat je net zo slecht? Als beschermende maatregel zijn veel stukken over vergelding en verzet verdwenen uit de archieven. Bronnen zijn destijds gemanipuleerd, verdraaid of helemaal verwijderd waardoor de waarheid moeilijk te achterhalen valt.

Grijs gebied
Het gebrek aan goed bronmateriaal en ongedeelde ervaringen maken oordelen over handelen tijdens de Tweede Wereldoorlog ingewikkeld. Waar vervaagt de grens van goed en fout? Ook zijn zaken tijdens oorlog niet alleen zwart/wit en is er sprake van grijze gebieden. De vraag is: welke kleur grijs? 13 jongeren zijn met dit vraagstuk aan de slag gegaan. Maar naast een zoektocht naar wat goed en wat fout is, is deze voorstelling ook een onderzoek naar vrijheid. Wanneer heb je de vrijheid om te kiezen? Al deze vragen proberen de jongeren in hun eigen wereld te plaatsen. Want hoe schrijnend is het dat thema’s van 80 jaar geleden vandaag de dag nog zo herkenbaar zijn?

Theater Na de Dam
Op zaterdag 4 mei zijn, naast de voorstelling GOED FOUT, om 21:00 uur in het hele land honderden voorstellingen te zien in het kader van Theater Na de Dam. 2024 markeert het tienjarige jubileum van Theater Na de Dam bij Het Laagland. Vanwege deze bijzondere editie werken dit jaar niet alleen twee theatermakers samen met de jongeren, Mayke Roels en Renée van de Schoor, maar vindt er ook een extra uitvoering plaats op zondag 5 mei, 12:00 uur. Op 22 september hernemen we GOED FOUT om de 80-jarige bevrijding van Limburg te markeren.

De voorstelling vindt plaats in en om de Petrusschool in Sittard (Kloosterplein, 5). De voorstelling heeft de vorm van een theaterroute waarbij het publiek zich lopend van scène naar scène verplaatst. Houd er dus rekening mee dat je niet de volledige voorstelling zit. Tickets zijn gratis. De beschikbaarheid is beperkt, dus reserveer je ticket op tijd.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Cool unlimited

Posted by Vyne

Op 4 mei, na dodenherdenking, gaat in Rotterdam een bijzondere theatervoorstelling van start, die de vraag centraal zet: ‘Hoe gaan we als samenleving om met mensen met een beperking in de huidige tijd en in de tijd van Nazi-Duitsland?’ Vanaf 4 mei t/m 22 september speelt de wandelvoorstelling COOL Unlimited in de wijk COOL, ism Karel de Rooij (bekend van het duo mini & maxi).

De voorstelling begint als een toeristische wandeling langs projecten voor herbestemming en nieuwbouw in de wijk, maar gaat gaandeweg steeds meer over de omgang met mensen met een beperking in de tijd van nazi-Duitsland.

Karel de Rooij speelt de gids, een psychiatrisch patiënt die lijdt aan psychoses. Zijn begeleider wordt gespeeld door een speler van Babel die psychoses gehad heeft. Met nog twee andere spelers met een beperking wordt het verhaal verteld over wat er gebeurde met kwetsbare mensen in WOII.

Aan de hand van de drie criteria van het eugenetische programma Aktion T4 van de nazi’s, stelt de voorstelling vragen over de omgang met mensen met een beperking in de huidige samenleving: ‘Kan iemand werken? Kan iemand leren? Kan iemand genezen?’ Hoeveel ben je als mens waard als het antwoord nee is?

De voorstelling belooft verrassend lief en ontroerend te worden en is een ode aan de beperkingen van ieder mens.

Wie komt morgen met verhalen?

Posted by Vyne

Direct na de Dodenherdenking op het Domplein, is er in de Domkerk een optreden van dichter en schrijver Ingmar Heytze met zijn band Asfaltfeeën. Een scenische voordracht op muziek over de toekomst van ons herdenken.

Leo Vroman (1915-2014) dichtte de prachtige regels: ‘Kom vanavond met verhalen / hoe de oorlog is verdwenen, / en herhaal ze honderd malen: / alle malen zal ik wenen.’ 

We naderen langzaam maar zeker een omslagpunt in het herdenken van de Tweede Wereldoorlog – het moment dat er niemand meer in leven is die de oorlog zelf heeft meegemaakt. Vanaf dat moment kunnen we geen nieuwe vragen meer stellen over de oorlog, of tenminste geen nieuwe verhalen uit de eerste hand meer verwachten. Is dat louter een onvermijdelijk, maar toch vooral symbolisch omslagpunt,  de hand?

Dichter Ingmar Heytze kwam er eind vorig jaar pas achter dat zijn vader hem vooral de spannende, jongensboek-achtige verhalen over zijn Tweede Wereldoorlog had verteld, terwijl er ook een verhaal bleek te zijn dat hij niet kon of wilde vertellen. 

Schaduwen van moed

Posted by Rinke Brans

Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog worden jaarlijks op 4 mei bovenaan de Grebbeberg nabij het Militair Ereveld en monument de slachtoffers herdacht die tijdens de Slag om de Grebbeberg vielen.
Op 4 en 5 mei vertellen wij een verhaal, één van de vergeten verhalen van moed en menselijkheid in “Schaduwen van Moed, Verhalen aan de Grebbeberg.” Deze voorstelling is gemaakt door nieuwe makers uit Rhenen. Laat je meevoeren naar de donkere dagen van de Tweede Wereldoorlog, waar Ellis, Cor en Annie hun angsten trotseerden in een wereld vol dreiging. Kom en ontdek een van de verhalen die groep Theater Na de Dam JONG Rhenen tot leven brengt. Een van de verhalen die onze stad en haar bewoners niet mogen vergeten.

Kaarten reserveren kan door te mailen naar info@cultureleparels.nl.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Toen zij wilden vertellen

Posted by Rinke Brans

Jongeren uit Amersfoort verdiepten zich onder leiding van theatermakers Maike Pijnappel en Julia Spoelstra in de geschiedenis van Kamp Amersfoort ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met nabestaanden van mensen die in het kamp gezeten hebben omdat ze verzet boden. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling ‘Toen zij wilden vertellen’.

Verzet geboden – opgepakt – verhoord – vastgezeten.
In de gevangenis. In een kamp. In nog een kamp.
En dan is de oorlog voorbij.
Maar je draagt iets met je mee. En je wilt het kwijt.
Maar wie luistert er?

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

De nacht voor de bevrijding

Posted by Rinke Brans

In de fluisterende stilte van de nacht komen onze gedachten tot leven. Waar lig jij wakker van? Heb jij ook weleens een nachtmerrie? En bij wie kan jij dan schuilen?
Theatermaker Marije de Haan is samen met vijf jongeren uit omgeving Olst/Wijhe in gesprek gegaan met ouderen die als kind de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. Deze ontmoeting heeft geleid tot een indrukwekkend gesprek over slapeloze nachten en de realiteit van nachtmerries die werkelijkheid werden. In ‘De Nacht voor de Bevrijding’ nemen we je mee op een reis door de tijd, waarbij vijf jongeren je laten zien dat zelfs in de donkerste nachten van de geschiedenis, er altijd een sprankje hoop is dat ons naar het licht leidt.

We kijken terug in de tijd om de echte betekenis van vrijheid en hoop te begrijpen voor ons leven nu… Want het is de afgelopen tijd wel erg donker.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Door de moffenzeef

Posted by Rinke Brans

Rondom de 4 mei herdenking spelen Hilversumse jongeren theatrale scènes over de oorlogsjaren in Hilversum en de rol van de radio. Hoe reageerden de omroepen op de Duitse bezetting? Hoe werd er destijds omgegaan met desinformatie en propaganda? En was het misschien beter geweest als er geen radio was geweest? Een belangrijke inspiratiebron voor dit project is ‘de moffenzeef’; een Hilversumse uitvinding uit de Tweede Wereldoorlog waarmee men Duitse stoorsignalen kon omzeilen om naar Radio Oranje te luisteren.

De herdenking begint om 18:30u in Theater Gooiland (inloop vanaf 18:00u). Daarna volgt een stille tocht naar het Rosarium, waar bij het Verzetsmonument twee minuten stilte zullen worden gehouden. ‘Door de Moffenzeef’ is een jongerenproject van Theater Na de Dam, gerealiseerd in opdracht van de Gemeente Hilversum.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

VRIJ en VAST

Posted by Rinke Brans

Veenhuizen is een bijzonder dorp. Strafkolonie, pauperparadijs, gevangenisdorp, het kent vele namen. Inmiddels is het zelfs uitgeroepen tot werelderfgoed. Het heeft dan ook een unieke geschiedenis waar al veel over geschreven en gemaakt is.
De Vooropleiding van Garage TDI startte een onderzoek naar een specifiek stukje uit de geschiedenis van Veenhuizen, de Tweede Wereldoorlog. Vanuit de waargebeurde verhalen uit die periode is de vertelvoorstelling VRIJ en VAST ontstaan. Door stil te staan bij de geschiedenis en de verhalen van toen te blijven vertellen, herdenken we het verleden samen actief.
Een voorstelling over hoe je je vrij kan voelen terwijl je vastzit, en hoe je een gevoel van vastzitten kan ervaren terwijl je vrij bent.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Kopje (z)onder

Posted by Rinke Brans

Steek je je kop in het zand? Sluit je je ogen en hoop je dat het vanzelf verdwijnt? Vouw je je gedachten netjes op en stop je ze diep weg in een donker hoekje?
Maar hoe lang hou je dat vol? Wanneer begint het te knagen? Hoe zorg je ervoor dat je overeind blijft en jouw wereld blijft draaien?
In Kopje (z)onder probeert een familie zich uit alle macht vast te klampen aan de wereld zoals ze die kenden. Om hen heen verandert alles, maar dat houden ze zoveel mogelijk buiten beeld. Totdat de realiteit zich opdringt, bij hen aan tafel komt zitten en niet meer te negeren is.
Geïnspireerd door gesprekken met ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog in Beverwijk, spelen en maken getalenteerde jongeren een voorstelling over wegkijken, zien en verzet.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

TussenTijd

Posted by Rinke Brans

7 jongeren brengen de verhalen uit de Biesbosch tot leven in de voorstelling TussenTijd.
De Biesbosch werd na de bevrijding van Noord-Brabant een grensgebied met het nog niet bevrijde Zuid-Holland. Er vonden gevaarlijke overtochten plaats (crossings) om mensen, berichten of medicijnen naar de overzijde te brengen. Gidsen en koeriers waagden hun leven (niet altijd belangeloos) en deze crossings hebben het leven van mensen gered.

We wachten
op het eind
van de oorlog.

We bevinden ons
tussen bevrijd
en
bezet
gebied.

Dit is de Biesbosch:
ruig en ruw.
Onzichtbaar.

Tussen riet en wilgen
bevindt zich een onhoorbaar
verzet:
de linecrossers.

We wachten.
Nog steeds.
Alweer.
Nooit meer.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

De vakantie, het weer en de prijs van asperges

Posted by Rinke Brans

Ieder jaar trekken we opnieuw hetzelfde boek uit de kast en herdenken we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Toch zijn er hoofdstukken die we liever niet lezen. Dingen die we liever niet zien, niet horen, niet over praten. Omdat het te pijnlijk is. Te waar is. Met 11 jongeren van Wildpark Eindhoven duiken we dieper op die hoofdstukken in. Want stel je voor: je vader was een beruchte NSB’er. Ga je het daar dan over hebben? Of hou je het oppervlakkig en praat je enkel nog over de vakantie, het weer en de prijs van asperges?

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Wacht op mij

Posted by Rinke Brans

In Zeeland doet de Jeugdtheaterschoolzeeland voor de negende keer mee met Theater Na de Dam JONG. Op 4 mei om 21.00 uur wordt de voorstelling gespeeld in en om het Etty Hillesum Huis in Middelburg. Theatermaker Roos Zwigtman gaat in de week voorafgaand aan de Dodenherdenking met veertien jongeren aan de slag. Zij gaan in gesprek met ouderen die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. We gaan hiervoor een intensieve samenwerking aan met het Etty Hillesum Huis.

Etty Hillesum is geboren in Middelburg. In 1943 is deze Joodse vrouw vermoord in Auschwitz. Haar dagboeken zijn uitgegeven en wereldwijd vertaald. “Op iedere plek van deze aarde is men thuis, wanneer men alles in zich draagt.” In deze voorstelling gaan we op zoek naar de verbinding tussen haar gedachtengoed en de verhalen van de ouderen die wij spreken.

Het verzamelpunt voor de voorstelling is het Zeeuws Archief.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Sjiwwe voor Sobibor

Posted by Rinke Brans

In Sjiwwe voor Sobibor onderzoeken de spelers nieuwe manieren van herdenken, tachtig jaar na de transporten vanuit Nederland naar vernietigingskamp Sobibor. De voorstellingen zijn te zien op het terrein van kamp Westerbork.

Bij het maken van de voorstellingen onderzoeken de spelers het systeem achter de deportaties, de persoonlijke verhalen van de slachtoffers en ontwikkelen zij nieuwe rituelen om te herdenken en te rouwen. Sjiwwe is de zevendaagse rouwperiode in de Joodse traditie.

Na het grote succes van deze indrukwekkende voorstelling in 2023 is ‘Sjiwwe voor Sobibor’ vanaf 5 mei opnieuw te zien op het terrein van voormalig Kamp Westerbork.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Black Pages

Posted by Rinke Brans

Theater voorstelling ‘Black Pages’ vertelt het verhaal over de zwarte bladzijden in ons geschiedenisboek.

“Waarom heb ik nooit geleerd over Leo Lashley, de Surinaamse verzetsheld die Joodse mensen hielp onderduiken en vervolgens zelf werd gediscrimineerd?”

Black Pages: de stilte spreekt.

“Aan het front worden we voor de leeuwen gegooid.”
“Jullie gaan, stuk voor stuk, de oorlog in.”

Black Pages: verhalen verborgen, begraven ter diepte van een bauxietmijn.

“Toch vochten honderden Surinamers vrijwillig voor de bevrijding van Nederland en Nederlands-Indië. Waarom staat hier ‘vrijwillig’?”

Wanneer je goed luistert hoor je hun stemmen en verhalen zachtjes echoën tussen de bomen en in de wind.

“Tweederde van de bauxiet die Amerikanen gebruikten om vliegtuigen te bouwen komt uit Suriname.”

Verhalen fluisteren vanuit de doofpot: Black Pages.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Hoe verdwijnt een mens?

Posted by Rinke Brans

Vier jongeren nemen je mee op een wandeling door de Plantage Middenlaan. Ze delen hun vragen en gedachten over de geschiedenis van de Hollandsche Schouwburg en de tegenoverliggende crèche. Tienduizenden Joodse mensen werden op deze plek gevangen gehouden en vanaf hier gedeporteerd. Wat zag de argeloze Amsterdamse voorbijganger en wat gebeurde er werkelijk achter de façade? Waarmee worstelden de mensen die hier werkten? Hoe kan een mens ‘verdwijnen’ en hoe verloor je jezelf als je dankzij hulp van anderen kon ontsnappen? Wandel met ons mee vanaf het Auschwitzmonument tot aan de herdenkingsplaats in de schouwburg.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Open Ogen

Posted by Rinke Brans

Op zaterdag 4 mei 2024 presenteert Theater Na de Dam weer ruim 130 voorstellingen over de Tweede Wereldoorlog in heel Nederland. De Rijswijkse Schouwburg is een van die deelnemende theaters met de voorstelling Open Ogen. Wanneer volg je simpelweg orders, hoe bepaal je wat het juiste pad is en wat doe je als ook de mensen die je vertrouwt lelijke fouten maken? In ‘Open Ogen’ onderzoeken tien jonge spelers wat het betekent om in tijden van oorlog de waarheid en je eigen onvolkomenheden onder ogen te zien, onder begeleiding van (lied)schrijver en maker Orihana Calcines. Loop in ‘Open Ogen’ een theaterroute door de straten van Rijswijk en stap zo onze geschiedenis in.*

De voorstelling wordt twee keer gespeeld op zaterdag 4 mei 2024, om 15:00 uur de try-out en om 20:45 de première.

* De wandeling duurt circa 1,5 uur, houd hier rekening mee als je slecht ter been bent.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

In haar schoenen

Posted by Vyne

Wandel door de straten van de stad Amersfoort en duik in het verborgen familieverhaal van oma Sonja.

Als theatermaakster Judith Kruithof gedurende haar pubertijd ontdekt dat ze Joods is, begint de zoektocht naar haar familiegeschiedenis en ontdekt ze waarom deze na al die jaren verborgen is gebleven.

In deze locatie voorstelling door de stad wandelen we mee met haar oma Sonja Menko en leren we begrijpen voor welke keuzes zij in de oorlog stond. Na het vinden van het huis waar haar grootmoeder in de oorlog woonde, blijkt hun familieverhaal ook buiten de muren van het huis z’n sporen te hebben nagelaten. Tijdens de zoektocht geven het huis en haar omgeving mondjesmaat geheimen bloot. Van het bruisende Joodse leven voor de oorlog tot zwarte herinneringen die verscholen zitten in de stenen van de stad en het trauma en het doorwerken ervan door de generaties heen.

Het betreden van het huis was het startschot van een langdurig onderzoek over een verborgen familieverleden, en de roof van Joods vastgoed van Joodse inwoners van Amersfoort. Daarnaast deed Judith nog een ontdekking. De koper van de verlaten huizen was een NSB-theatermaker.

Hoe vond oma Sonja de kracht om na de oorlog door te gaan, ondanks het verlies van haar man, ouders, broers en zusje? In ieder geval door nooit meer een stap te zetten op de plek waar haar herinneringen huisden. Terwijl Judith de weg langs de huizen en door de straten naar de synagoge bewandelt, ontdekt ze dat er plekken waren die ze nooit eerder had gezien. Verborgen plekken en verborgen verhalen en zo ontvouwt het verhaal zich verder in het theater van de Lieve Vrouw. Met deze geschiedenis stapt ze uiteindelijk in de voorstelling die twee families met elkaar verbindt.

Ondergedoken verhalen

Posted by Rinke Brans

Jongeren van Jeugdtheaterschool Utrecht ontwikkelden een aantal monologen en dialogen, gebaseerd op hun eigen verbinding met 4 en 5 mei maar ook op verhalen uit de omgeving. Hun korte voorstellingen over oorlog, hoop, bezetting en vrijheid vind je door het hele gebouw. Op deze manier keren de ondergedoken verhalen terug in de Utrechtse Schouwburg.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

GHARIB

Posted by Vyne

Terwijl we in onze jeugd vooral bezig waren met andere oorlogen, zoals die in Irak en Afghanistan, voelden wij weinig verbinding met de Tweede Wereldoorlog. Waar klasgenoten verhalen meekregen van hun grootouders, moesten wij het doen met wat we op school onderwezen kregen. Het leek vooral een Europese oorlog te zijn waarbij de rest van de wereld ontbrak in dit narratief.

Nu we zelf kinderen hebben vinden wij het belangrijk om ons meer te verbinden met het land waar we wonen en de geschiedenis die daarbij hoort. Dit heeft ons geleid naar het Frans Militair Ereveld in het Zeeuwse Kapelle, Marokkaanse krijgsgevangenen in Zeeland én Franse koloniale strijdkrachten. Wat deden deze Marokkanen in Nederland? Waarom streden zij onder koloniaal gezag voor de vrijheid van Europa? En waarom hebben hier nooit iets over geleerd op school?

Op 5 mei is de voorstelling onderdeel van het Bevrijdingsfestival.

Reserveren kan door een mail te sturen.

BESTOND

Posted by Vyne

Het is 1940 en Nederland is bezet door de Nazi’s. Op de Zeedijk in Amsterdam staat een kleine kroeg met een krachtige bazin achter de bar. Haar naam: Bet van Beeren. Openlijk lesbisch, met een grote bek en een nóg groter hart. In haar café, Café ‘t Mandje, komen ook in de oorlog de meest uiteenlopende mensen. Homoseksuelen en lesbiennes, maar ook zwarte handelaren, verzetslieden, pooiers, hoeren, Joden, verraders, de Wehrmacht en nog veel meer.

BESTOND is een danstheater-voorstelling over het bestaan van homoseksuele mannen en lesbische vrouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Wie waren zij eigenlijk? Hoe was het om tijdens de bezetting homoseksueel of lesbisch te zijn? Waarom lag de focus van de homovervolging eigenlijk vooral op mannen? En hoe kan het dat Café ‘t Mandje de hele oorlog open kon blijven?

De voorstelling BESTOND duikt de geschiedenis in en geeft in Café ‘t Mandje, samen met Queers van nu, antwoord op deze vragen.

Barak

Posted by Vyne

Barak is een muzikale vertelling van en door de schrijvers Marga Kool en Jan Veenstra en de klezmerband Klets, waarin een barak centraal staat. Deze barak is afkomstig van voormalig Kamp Linde (nabij Zuidwolde), dat in ’40 -’45 eerst Jodenwerkkamp was en daarna opvangkamp voor oorlog-evacués. De barak heeft enige jaren geleden als herdenkingsplek een plaats gekregen bij museumboerderij De Wemme in Zuidwolde. De voorstelling vindt plaats in de barak.

In de voorstelling staan de beide vroegere functies van de barak centraal. In verhalen, liederen en gedichten wordt het lot van een jonge Joodse man – op 3 oktober 1942 vanuit Kamp Linde afgevoerd naar Westerbork – verweven met dat van een Rotterdams meisje – dakloos door de bombardementen – dat aan het eind van de oorlog naar Kamp Linde in Drenthe wordt gestuurd.

Voor vragen, stuur een mail naar de Theaterschuur Linde.

Toch kennen dromen ook gevoel voor tijd

Posted by Rinke Brans

Toch kennen dromen ook gevoel voor tijd is een tweetalige selectie uit de sonnetten die Albrecht Haushofer tijdens de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog schreef in de gevangenis in de Berlijnse wijk Moabit. Met deze als Moabiter Sonette beroemd geworden gedichtencyclus legt Haushofer verantwoording af over zijn morele worsteling als diplomaat gedurende de jaren van het Derde Rijk en beschouwt hij het verval van de Duitse cultuurnatie. Ze vormen het geestelijke testament van een belezen kosmopoliet, wiens wereld is teruggebracht tot een bestaan waarin de dagelijkse en
nachtelijke geallieerde bombardementen het apocalyptische slot van de oorlog inluidden. Een wereld die uiteindelijk gereduceerd wordt tot een Gestapo-gevangeniscel waar verre dromen en dierbare herinneringen het moeten opnemen tegen het rammelen van ketens, het zoemen van een mug of de zwijgende confrontaties met de jonge Oost-Europese boeren die als cipiers dienstdoen.

Maarten Asscher vertaalde deze gedichten voor een nieuwe bloemlezing van Uitgeverij HetMoet. Het Feest der Poëzie presenteert deze bundel met voordracht, bijpassende muziek en een rondleiding door de locatie: Nes 116, nu het huis van sociëteit TenClub, waar in de oorlog Joodse onderduikers redding vonden.

Voorstellingskaart is inclusief plechtigheid op groot scherm en rondleiding door het pand indien gewenst.

Een ster verdwijnt

Posted by Vyne

Dit jaar is gekozen voor een theatervoorstelling, waarbij de vrijheid ‘verteld’ wordt door de ogen van overlevenden. Zij duiken onder in herinneringen en vertellen in het heden wat zij als kind hebben meegemaakt in de Tweede Wereldoorlog.

Op deze avond wordt aan kinderen uit een schoolklas van de basisschool geschiedenisles gegeven over de oorlog. Wie uit de klas staat in directe verbinding met één van de vrienden van zijn opa en hoort uit eerste hand hoe het is en voelt om een Jodenster te dragen?

Laat u meevoeren door verhalen, theater en muziek.

De Steen in mijn mond

Posted by Danielle van den Berg

‘En vannacht is het oorlog geworden…
Ging helemaal vanzelf…
Hoefden we niks voor te doen…
Hoefden we niks voor te kunnen…
Dat deden de Duitsers voor ons
gratis en voor niks…’
Ze is een meisje als ze de oorlog ingaat…
Ze is geen meisje meer als ze de oorlog weer uitloopt…
Ondertussen is ze veel te snel volwassen geworden…

De steen in mijn mond is een aangrijpende voorstelling geïnspireerd op het waargebeurde verhaal van het Eindhovense meisje Marietje tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze was negen toen de oorlog begon, ze was veertien toen het zuiden van Nederland werd bevrijd. In die paar jaar voltrok er zich een groot drama in haar gezin, waarna haar leven nooit meer hetzelfde zou zijn.

De prachtige beeldende tekst van schrijver Peer Wittenbols – geïnspireerd op het levensverhaal van zijn eigen moeder – maakt het leven van een kind tijdens de oorlog invoelbaar. De steen in mijn mond gaat over verlies, verwerking en vergeving. Maar ook over veerkracht dankzij nuchterheid, humor en een ijzeren vertrouwen in het goede van de medemens.

Actrice Juul Vrijdag, bekend van de succesvolle voorstelling Je kunt me gerust een geheim vertellen, speelt de monoloog. De steen in mijn mond wordt geregisseerd door Madeleine Matzer.

De voorstelling gaat op 5 mei 2024 in première in de barak van het Nationaal Monument Kamp Vught. Deze locatie is bijzonder vanwege het feit dat een deel van het verhaal zich hier heeft afgespeeld en het jaar 2024 tachtig jaar bevrijding in Brabant markeert.

De voorstelling speelt op meer data, zie hier de gehele speellijst.

Verdwenen Families

Posted by Julie

Jongeren uit Nijmegen verdiepten zich onder leiding van theatermaker Nicky Ebbeng in de geschiedenis van Nijmegen ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Verdwenen Families.

Het thema is de Jodenvervolging en de Razzia’s in Nijmegen. Een groep jongeren probeert al die slachtoffers, over wie we te weinig horen een verhaal, gezicht, en hun naam terug te geven in een beeldenroute door het park.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.