Kom vanavond met verhalen 3

Posted by Vyne

Op zaterdagavond 4 mei brengt Eendracht samen met andere Zuidhorners en streekgenoten om 20.45 uur weer een eigen versie van Theater Na de Dam op de planken van het toneel in de bovenzaal van In ’t Holt 1654 te Zuidhorn.

Dit is de derde keer dat deze voorstelling plaatsvindt in Zuidhorn, de titel is dan ook. Net als vorige jaren staat de avond in het teken van verhalen, gedichten en muziek rondom herdenken, bevrijding, oorlog en vrede. Het verleden maar ook de actualiteit speelt hierin weer een rol.

De avond wordt gelardeerd met muziek van het Boreas Duo: stemmige cello- en gitaarmuziek uit Oostum. Bekijk hier de editie ‘Kom vanavond met verhalen’ van 2022 en hier de foto’s van 2023.

Verzwegen en Vergeten

Posted by Vyne

Het verhaal van een lange en spannende zoektocht naar de geschiedenis van een vleugel; een aangrijpend verhaal dat verteld moet blijven worden.

Filmconcertverhaal door pianist Yvo Verschoor met persoonlijke verhalen, verbonden door een vleugel en bijzondere plekken. Yvo vertelt over zijn haast obsessieve liefde voor zijn reisvleugel Frau Blüthner en over de gevolgen daarvan: de toevallige vondst van nog een Blüthner, verweesd achtergebleven in een verlaten ziekenhuis in Berlin-Buch. Een jarenlange zoektocht naar haar verleden leidt tot aangrijpende ontdekkingen. Zij was getuige van het afschuwelijke lot van vele duizenden patiënten en gehandicapten. Allemaal werden ze het slachtoffer van de geraffineerde moordmachine van het naziregime. Hoe heeft dat kunnen gebeuren en waarom werd er na de oorlog decennia lang in de DDR niet over gesproken?

In deze voorstelling, die grotendeels gebaseerd is op 25 jaar onderzoek van Rosemarie Pumb (Berlin-Buch 1932) naar het lot van vergeten mensen, komen persoonlijke verhalen uit heden en verleden via de oude concertvleugel bij elkaar; onvoorstelbare verhalen over uitsluiting, ‘raszuiverheid’ en antisemitisme, over de gruwelen van het nazi-regime.
Verhalen die verteld moeten blijven worden opdat het niet weer gebeurt. Aktion T4 verwijst naar afspraken die in de villa aan de Tiergartenstraße 4 in Berlijn zijn gemaakt over het zo efficiënt mogelijk uitmoorden van mensen met een handicap en/of erfelijke ziekte, en kostte tussen 1939 en 1945 het leven aan ruim 300.000 patiënten door heel nazi-Duitsland.

Reserveren kan via de mail of telefoon: 06 20 97 29 33.

Een uurtje gelukkig te zijn

Posted by Vyne

Een swingend jazzorkest van acht muzikanten en een zanger/verteller laten de heerlijke Nederlandstalige muziek uit de jaren ’30 en ’40 van (Joodse) artiesten opnieuw klinken tegen de achtergrond van een tijd waarin de angst regeerde en niets zeker was. Met evergreens van Bob Scholte, Johnny & Jones en Max Tak tot aan We zien elkaar weer (We’ll meet again) van Jetje van Radio Oranje.

Wat betekende deze muziek destijds in het leven van de gewone man en vrouw? En hoe zing je over onschuldige zonnetjes terwijl je leven als Joodse artiest op het spel staat? Waar vinden wijzelf moed en hoop in onze zorgelijke tijd, met opnieuw oorlog in Europa, opkomend extreem rechts en een wankel klimaat?

Over radio’s, soldatenliefjes, een bloeiende Betuwe en … zonnetjes.

We geven het door

Posted by Danielle van den Berg

Op donderdag 4 mei vanaf 21.00 uur presenteren DOX, Theater Utrecht en Stadsschouwburg Utrecht een gezamenlijk programma in het kader van Theater Na de Dam. Hoe werken momenten uit het verleden door in het heden en de toekomst? Utrechtse makers delen deze avond hun visie op vrijheid.

We willen weten waar we van gemaakt zijn en wat ons heeft gevormd. Het verleden wordt herdacht, verhalen verteld, gedichten voorgedragen en de liefde voor muziek gedeeld. Het programma bestaat onder andere uit een panelgesprek over de naschokken van de geschiedenis en hoe deze doorwerken in het heden en de toekomst, een interactieve journey naar vrijheid, muziek van Anne-Fay Kops en optredens van jonge DOX Club-performers. Ook bespreken we vrijheid aan de hand van verschillende tekstfragmenten uit de voorstelling Quake.

“Hoe leed doorwerkt in het nu, maar ook tot iets hoe wij als samenleving zijn geworden, tot wie we zijn en hoe we daar ook weer een nieuw iets tegenover zouden kunnen zetten." – Casper Vandeputte, regisseur en schrijver Quake.

Ludmilla

Posted by Vyne

De vijfsterrenvoorstelling Ludmilla – Total Verrückt, gebaseerd op de Westerbork-opera uit 1944, is op 4 mei 2023 opnieuw te zien in Muziekcentrum Enschede. De opera was onderdeel van de laatste ‘Bunter Abend’ in kamp Westerbork, geschreven en uitgevoerd door de Gruppe Bühne; een theatergezelschap van artiesten die tussen 1942 en 1944 gevangen zaten in het kamp. In de versie van regisseur Eva Buchmann, dramaturg Ben Hurkmans en pianist Marcel Worms worden fragmenten van de opera afgewisseld met teksten van kampgevangenen Philip Mechanicus, Etty Hillesum en Ida Simons.

Kamp Westerbork, juni 1944. In de ochtend was het zoveelste transport vertrokken. Veel tijd om stil te staan bij het afscheid van familie en vrienden hadden de achtergebleven kampgevangenen niet. ’s Avonds was het tijd voor vermaak. Cabaret! Een ‘bonte avond’, waarbij de kampcommandant Albert Konrad Gemmeker steevast op de voorste rij zat. Op het programma van die avond stond: Ludmilla of Lijken aan de Lopende Band, een opera-pastiche van Erich Ziegler en Willy Rosen. Op het toneel: de Gruppe Bühne onder leiding van Max Ehrlich, een gezelschap met de beste acteurs en zangers van die tijd.

Total Verrückt! was de laatste grote revue in kamp Westerbork. Op 3 augustus werden alle culturele activiteiten verboden door kampcommandant Gemmeker. Een maand later werden bijna alle leden van de Gruppe Bühne op transport gesteld richting Theresienstadt. Willy Rosen en Max Ehrlich kwamen in Auschwitz terecht, waar zij werden vermoord in de gaskamers. Erich Ziegler wordt op 12 april in kamp Westerbork bevrijd.

Voorstelling speelt op meer data, zie hier de gehele speellijst.


‘’Regisseur Eva Buchmann laat ons telkens voelen dat er onder de komische gebeurtenissen ook een andere werkelijkheid zit.’’
Max Arian, De Theaterkrant

Delen van de tekst en de muziek zijn bewaard gebleven en gereconstrueerd. De tekst en een piano-uittreksel van Ludmilla werden gevonden in de nalatenschap van pianiste en schrijfster Ida Simons (1911-1960), zij overleefde kamp Westerbork en Theresienstadt.

‘Als ik morgen niet op transport ga, ga ik ’s avonds naar de revue’
Hoe doe je recht aan de omstandigheden waarin de gevangen artiesten zongen en speelden, en de toeschouwers lachten en meeleefden? Hoe bevrijdend is lachen als je in doodsangst verkeert en je alle menselijke waardigheid is afgenomen?


“Deze voorstelling kruipt je onder de huid en blijft knagen. Je lacht, ook al wil en durf je niet. Dat komt ook door de sterke, fraai uitgevoerde, humoristische muziek (bij elk lijk citeert Ziegler Saint-Saëns’ stervende zwaan) en het ijzersterke zang- en acteerwerk van de drie hoofdrolspelers. Maar het is vooral het absurde gegeven dat gevangenen met uitzicht op de dood dit soort voorstellingen maakten en bijwoonden.”
Job van Schaik, Dagblad van het Noorden

Dodenherdenking in Zaal 3

Posted by Danielle van den Berg

Op 22 maart 2023 is het 80 jaar geleden dat de Duitse bezetter in de Reinkenstraat 19, Den Haag, 24 joodse medeburgers arresteerde en wegvoerde naar Sobibor. Geen van hen keerde terug.

Het Nationale Theater gaat dit verdrietige feit herdenken met twee minuten stilte bij het monument in de Reinkenstraat, gevolgd door een herdenkingsprogramma in Zaal 3.

Het programma bestaat uit een aantal gesprekken met onder andere Martin van der Harst, zoon van de huishoudster van Mies Walbeehm, de vrouw die de onderduikers destijds huisvestte.

Rob Verhoeven maakte 7 jaar de talkshow VERHOEVEN DOET BUURTONDERZOEK en in dat kader in 2016 het programma BIJNADERINZICHT, de eerste dodenherdenking in Zaal 3.

Titus Brandsma – Sterk in zwakheid

Posted by Vyne

Een voorstelling over Titus Brandsma; vrijheid, menswaardigheid en naastenliefde.
Ontmoet Titus Brandsma vanuit het perspectief van de mensen om hem heen, zoals zijn leerling Godfried Bomans.

Een samenwerking tussen toneel en verteltheater.

De Laatste Getuigen 2023

Posted by Danielle van den Berg

Op donderdag 4 mei 2023 staat De Laatste Getuigen in het teken van verhalen van Sinti en Roma in Den Haag. Bijna alle Sinti en Roma woonden in de oorlogsjaren in buurt van de Vondelstraat, de Veenkade, de Bilderdijkstraat. Verschillende families voelden zich daar veiliger dan in hun wagens aan de randen van Den Haag.

De verhalen van vervolging en deportatie in Duitsland werden steeds meer gehoord. Uiteindelijk leidde dat tot één grote razzia, die alle Sinti en Roma op hetzelfde tijdstip zou treffen op 16 mei 1944. De Haagse politie voerde deze razzia uit. Op die ochtend werden bijna alle families opgepakt en vanuit Staatsspoor naar Westerbork gebracht.

De vervolging van de Roma en Sinti tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt ook wel ‘De vergeten Holocaust’ genoemd. Na de verhalen van de Joodse gemeenschap vorig jaar, horen we nu de verhalen van Sinti en Roma. Te weinig mensen weten wat er met hen is gebeurd en ze zijn lang niet erkend geweest als oorlogsslachtoffer. Hun verhalen getuigen van kracht en doorzettingsvermogen.

Op donderdag 4 mei vindt het programma De Laatste Getuigen plaats in de Grote Zaal van de Koninklijke Schouwburg. Eerst kijken we samen naar de twee minuten stilte op de Waalsdorper vlakte. Direct daarna begint De Laatste Getuigen.

Het verhaal van Opa Bram

Posted by Vyne

Abraham Zwaaf brengt zijn vrouw en dochtertje, een baby nog, in de onderduik. Hij wordt verraden door zijn buurman en gearresteerd als hij uit zijn huis vergeten papieren op wil halen. Hij overleeft Auschwitz, de hel op aarde.

“Zeg opa, wat is dat nummer op je arm?
Dat is m’n telefoonnummer.
Niet waar. Dat is niet je telefoonnummer opa. Je telefoonnummer is 446351 en dat staat daar niet!
Ja schatje, dit is mijn vorige telefoonnummer.
Ook niet handig opa…”

Op dat moment begrijpt Daniella als zevenjarige dat er iets is. Maar ze begrijpt ook dat ze niet verder mag vragen.

Daniella vertelt ons het verhaal, dat opa nooit kon vertellen.

Hoor de vrouwen zingen

Posted by Vyne

“Als de Moffen willen beletten
Dat de Tommies ons ontzetten
Ga je op transport
Reist per spoor: veilig, vlug, voordelig
Voor het lichaam wat nadelig… Au!”

“Horen jullie dat? De vrouwen zingen!” zegt componist Marius Flothuis tegen zijn medegevangenen wanneer hij op Dolle Dinsdag vanuit Kamp Vught op transport wordt gezet. “Als mensen onder deze omstandigheden nog kunnen zingen, dan leeft er een kracht in hen die sterker is dan het kwaad dat hen bedreigt”.

Hoor de vrouwen zingen is een muziektheaterdocumentaire over moed, humor en de kracht van muziek in tijd van oorlog, gebaseerd op de getuigenissen van Lotty Veffer, dagboekfragmenten van David Koker en cabaretteksten van Hetty Voûte en Gisela Söhnlein, alias ‘Pooh & Piglet’, die gevangen zaten in Kamp Vught.

Meer dan bauxiet

Posted by Danielle van den Berg

“Suriname tijdens WOII, daar weten we met z’n allen veel te weinig van” aldus Emma Lesuis. Ze doet onderzoek naar die tijd in de oude kolonie. De aanleiding was een schat aan filmpjes uit de jaren 40 en 50 in Suriname van filmmaker/ fotograaf Wim van der Ziel, die ze via de beste vriend van haar ouders heeft geërfd.

Suriname viel onder het Koninkrijk der Nederlanden en was dus ook van 1940 tot 1945 in oorlog. De Amerikanen haalden er bauxiet voor de wapenindustrie, dat is wel bekend. Maar er zijn zoveel meer verhalen. Bijvoorbeeld dat er veel Surinaamse soldaten en verzetshelden hebben meegestreden, dat er vermeende NSB-ers uit Nederlands-Indië in een interneringskamp op Jodensavanne werden gestopt, dat er vele Joodse vluchtelingen in Paramaribo belandden…

Emma ging naar Suriname, sprak met mensen die die periode beleefd hebben en nog herinneringen hadden en bezocht de plekken van belang. Het resultaat van haar vooronderzoek presenteert ze in een open toonmoment, met muziek van Rory Ronde, op 3 en 4 mei in Theater Frascati en op 12 mei in Theater Rotterdam.

Lees hier het interview met Emma.

Theater na de Dam – Meer dan bauxiet – © Bart Grietens-

Theater na de Dam – Meer dan bauxiet – Bart Grietens-11

Theater na de Dam – Meer dan bauxiet – Bart Grietens-7_klein

Theater na de Dam – Meer dan bauxiet – © Bart Grietens

Misleiding in tijd van oorlog

Posted by Danielle van den Berg

Het vestingstadje Theresienstadt in Tsjechoslowakije werd tussen 1941 en 1945 door de nazi’s gebruikt als concentratiekamp voor Joden uit verschillende Europese landen, waaronder 5000 joden uit Nederland. Een ellendig oord, waar 33.000 mensen omkwamen door honger, ziekte en uitputting en van waaruit 88.000 mensen werden afgevoerd naar de vernietigingskampen.

In de zomer van 1944 werd in Theresienstadt in opdracht van de SS een propagandafilm gedraaid, die een volkomen leugenachtig beeld schilderde van het kamp. Het was de bedoeling om de buitenwereld te overtuigen dat de Joden niet slecht werden behandeld en er in welvaart leefden. De bekende Duits-joodse regisseur en gevangene Kurt Gerron werd aangewezen om de film te maken.

Over deze beruchte nazi-propagandafilm bestonden jarenlang allerlei misvattingen. Historicus Karel Margry, dé expert van deze film, ontzenuwt vele mythes aan de hand van filmfragmenten en geeft ook toelichting bij beelden van een film die al in 1942 in het kamp werd gemaakt.

De lezing wordt gehouden in het kader van het concertdrama ‘Requiem van Theresienstadt’ op 19 juni a.s. in de Beurs van Berlage in Amsterdam, en van de film ‘Defiant Requiem’ op 20 juni in Koninklijk Theater Tuschinski, zie www.stemmenvanverzet.nl.

Ondergedoken Verhalen

Posted by Vyne

De verhalen over de oorlog zijn er niet alleen in films, boeken en theater.
Oorlog is onderdeel van wat wij een beschaving noemen. 
De verhalen, hoe vers of hoe oud ook, leven onder ons. Het zijn niet de verhalen die altijd van de daken worden geschreeuwd. Natuurlijk zien we de pijn en verdriet op het nieuws maar daar moet het vooral ook blijven. Uiteraard kennen we verhalen van vorige generaties maar het zijn geen dingen die makkelijk worden gedeeld. Je moet er voor open staan, je moet er zelf moeite in stoppen, je moet er zelf naar op zoek. 
Onze verhalen zitten op 4 mei ook ondergedoken. Jongeren schreven eigen monoloog over of gerelateerd aan oorlog. Ze zijn te vinden in de Stadsschouwburg Utrecht. Maar enkel voor hen die goed kunnen en willen zoeken. Wie weet zitten ze op het podium maar wellicht ook in een kleedkamer, in de toiletten of in een hoekje waar je het bestaan niet van kende. 
Durf verder te gaan dan de oppervlakte die je kent en ontdek onze ondergedoken verhalen.

Waterman

Posted by Vyne

Waterman is de elfde solovoorstelling van acteur, regisseur en schrijver Helmert Woudenberg. De voorstelling vertelt het aangrijpende, waargebeurde onderduikverhaal van de joodse Hatty (Hartog) Waterman. Hatty Waterman is de vierde in een gezin met 14 kinderen. Op 10 november 1942 slaat het noodlot toe. Het gezin wordt afgevoerd naar Auschwitz, waar ze allen de dood zullen vinden. Maar Hatty, die op het moment van de deportatie 21 jaar is, staat wonderwel niet op de lijst. Verslagen blijft hij achter, in zijn eentje.

Dan begint een van de meest bizarre en aangrijpende verhalen die tijdens de bezetting heeft plaatsgevonden. Door voortdurend van adres te veranderend, weet Hatty zijn noodlot te ontlopen. Op die tocht van schuilplaats naar schuilplaats ontmoet hij markante figuren als zijn heldhaftige Tante Dora en de grimmige Jodenverraadster Ans van Dijk.

Vrouwen in verzet

Posted by Vyne

Negen Utrechtse studenten verdiepen zich onder leiding van Frédérique Donker en Anna Huizing in de verhalen van verzetsvrouwen Truus en Trui van Lier. Truus was 22 jaar oud toen zij een Utrechtse NSB’er doodschoot. Haar nicht, Trui van Lier onderbrak haar studie om samen met Jet Berdenis van Berlekom de crèche Kindjeshaven op te richten waar zij 150 Joodse kinderen in veiligheid wisten te brengen. Truus en Trui van Lier waren beiden, net als de negen spelers, studenten in Utrecht. Hoe was het om student te zijn in tijden van oorlog? Hoe was het voor een vrouw om in verzet te gaan? Zouden zij het zelfde hebben gedurfd? Geïnspireerd door deze verhalen maken zij in het kader van Theater Na de Dam een theatrale audiotour door Utrecht.

Het enige wat je zelf mee moet nemen is een telefoon met internet, een koptelefoon en stevige wandelschoenen. De routekaart en audio audiofragmenten, vind je op onze website. Vrouwen in Verzet is gratis.

Meer info en aanmelden voor de tour kan via www.vrouweninverzet.nl

Oorlogsgedichten

Posted by Vyne

Op 4 mei staan we stil bij de slachtoffers van de oorlog van toen. Dat valt niet los te zien van de oorlog van nu. Laten we samen gedichten lezen, in ieders eigen talen. Gedichten die veel voor ons betekenen, die troost bieden, ons verbinden. Acteurs Marjolein Ley, Sjoerd Blom en Beppe Costa geven samen met maker/regisseur Ira Judkovskaja hun eigen lezing aan oorlogsgedichten uit Nederland, Duitsland, Italië en de Sovjet-Unie. Een aantal inwoners van Leeuwarden en Friesland schuiven erbij aan en lezen gedichten in hun moedertalen: Oekraïens, Russisch en Duits. Ze vertellen ook wat deze gedichten nu voor ze betekenen.

Daarnaast hebben we een speciale gast: Mohamedou Ould Slahi. Een gelovige, slimme jongen uit Mauritanië die – na een studie in Duitsland – begin jaren ’90 in Afghanistan vecht tegen de Russische bezetter met een groep die later tot Al Qaida gaat behoren. Hij wordt opgepakt en zit 15 jaar lang onschuldig vast op Guantánamo Bay. Zijn levensverhaal werd verfilmd (The Mauritanian) en op dit moment werkt hij samen met het Noord Nederlands Toneel aan de voorstelling Freedom, die ook tijdens kunstmanifestatie Arcadia (6 mei-14 augustus) te zien zal zijn.

Vrije inloop vanaf 20.30 uur. De bijeenkomst is ook online te volgen via de socials van LF2028/Arcadia.

Dordtse onderduikers krijgen een gezicht

Posted by Vyne

Onderwater Producties maakt de voorstelling Jules & Corine, over een onderbelicht hoofdstuk in de Dordtse geschiedenis; de Jodenvervolging. Twee Joodse onderduikers, Jules en Corine, krijgen een gezicht.

Aanleiding is het recent verschenen boek ‘We zijn vertrokken’ van de Dordtse historicus Kees Weltevrede. Kees is de vader van de theatermaakster Afke Weltevrede.

In deze intieme voorstelling wordt een brug geslagen tussen het heden en het verleden.

Speciaal voor 4 mei wordt een proeve van Jules & Corine getoond in de Dordtse schouwburg Kunstmin.

Onderwater Producties maakt al 6 jaar voorstellingen in het kader van de 4 mei herdenking en Theater na de Dam.

Mijn pop huilt ’s nachts

Posted by Vyne

De ervaringen van kinderen van nu in oorlogssituaties, zijn even ingrijpend als die van kinderen in bijvoorbeeld de Tweede Wereldoorlog. Daarom is het belangrijk die verhalen te blijven vertellen. Niet alleen omdat in 2020 het 75 jaar geleden was dat de Tweede Wereldoorlog eindigde, maar ook omdat onverdraagzaamheid en uitsluiting opnieuw groeiende zijn. Deze avond wordt mede mogelijk gemaakt door Gelderland Herdenkt. 

Eric Borrias neemt je mee naar juni 1943. Vanuit Kamp Vught werden zo’n 1300 kinderen met de zogenaamde kindertransporten weggevoerd naar vernietigingskamp Sobibor. Slechts een enkeling wist te ontkomen aan deze gruweldaad. Dit is het verhaal van twee van hen.
De voorstelling kwam tot stand in opdracht van Nationaal Monument Kamp Vught en met de welwillende medewerking van George en Ursula Levi. George en Ursula Levi, twee joodse kinderen in Duitsland. Ze worden vlak voor de Tweede Wereldoorlog begint, door hun ouders naar Nederland gestuurd in de hoop dat ze daar veilig zijn. Met niet meer dan een koffertje en elkaar. Maar ook in Nederland zijn ze niet veilig. Ze wonen op allerlei plekken voor ze in Kamp Vught terecht komen. Ze hebben niemand meer, behalve elkaar en de pop van Ursula. De pop die troost als je huilt, de pop die ruikt naar thuis, veilig. De pop die altijd bij je blijft. Toch?

Mijn Pop Huilt ’s Nachts is geen specifieke jeugdvoorstelling maar wel geschikt vanaf 10 jaar.

Rondleiding Domtoren in Oorlogstijd

Posted by Vyne

Het is dinsdagmiddag 14 mei 1940. Vier dagen na de Duitse inval. Die dag staan er twee leden van de studentenweerbaarheid op de Domtoren om de hemel af te turen naar mogelijk naderende Duitse vliegtuigen. Nemen zij er een waar, dan moet via een speciale telefoonlijn met het stadhuis worden gerapporteerd om wat voor type vliegtuig het gaat en wat zijn koers is. Zo begint het verhaal van de Domtoren tijdens de Tweede Wereldoorlog. Veel vliegtuigen zien de studenten niet op die zonnige 14e mei. Richting het westen is er rond 13.30 uur wel iets anders waar te nemen: donkere wolken stijgen op aan de horizon. Rotterdam is gebombardeerd. Diezelfde middag wordt onderstaand pamflet in grote aantallen door de Luftwaffe over Utrecht uitgestrooid…

De bezetter dreigt – na Rotterdam – ook Utrecht aan te vallen “onder inzet van alle militaire middelen”. Nederland capituleert nog diezelfde dag en Utrecht blijft het lot van Rotterdam bespaard. Maar ook hier begon een onzekere en donkere periode. De Domtoren heeft de oorlog ogenschijnlijk zonder al te veel schade doorstaan. Maar is dat zo? Hoe zag het leven op en rond de toren er uit in die oorlogsjaren? En wat betekende het symbool van de stad voor de Utrechters van toen?

Artis in oorlogstijd

Posted by Vyne

Maarten Frankenhuis is voormalig directeur van Artis en vertelt over de dierentuin in de oorlogstijd.

De dierentuin bleef open voor bezetter en bezoek. En bovenal als veilige vluchthaven voor de talloze bedreigde stadgenoten. Ondanks alle terreur, vervolging, honger en gebrek aan vrijwel alles hield Artis stand! Zelfs in de hongerwinter lukte het om het dierbestand redelijk op peil te houden.

De lezing (met historisch beeldmateriaal) geeft een concreet beeld van wat oorlog kan doen met ons ‘gewone’ leven.

Aan Tafel

Posted by Julie

Jongeren uit Opmeer verdiepten zich onder leiding van theatermakers Lore Koelemeijer en Tim de Haan in de geschiedenis van Opmeer ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Aan Tafel.

Aan de hand van deze verhalen hebben ze een creatieve vertaalslag gemaakt in de vorm van een brief, gedicht of monoloog. De gesprekken, indrukken en creatieve uitwerkingen zijn gefilmd, gemonteerd en kunnen worden bekeken via een interactief tafelkleed. Een inspirerend herdenkingsdoek, met foto’s en verhalen, die u thuis kunt uitspreiden over de tafel. Door de corona-crisis konden zij geen theatervoorstelling maken, daarom hebben ze gezocht naar de basis en de meest intieme vorm van het theater: De vertelling. Het decor is uw huiskamer, het podium de tafel, het spel in de vorm van een tafelkleed. Via originele foto’s en prikkelende vragen wordt u geleid naar QR-codes waaronder de filmpjes kunnen worden bekeken. De komende jaren zal dit worden aangevuld met meer nieuw digitaal materiaal. Zo blijft dit tafelkleed duurzaam en actueel.

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Rosa & Hannah

Posted by Danielle van den Berg

4 Mei, om 21 uur, De Thomaskerk: de stilte wordt zachtjes doorbroken door het geritsel van bladzijdes. Het stilstaan wordt opgevolgd door beweging. Er wordt een boek opengeslagen, een keel geschraapt: ‘Rosa & Hannah- de onmogelijke revolutie’ klinkt.

Een nieuwe theatertekst van Joke J. Hermsen, nog niet eerder in Nederland ten tonele gebracht, wordt voor het eerst gelezen en op piano begeleid door Djuwa Mroivili. Rosa Luxemburg en Hannah Arendt worden op deze avond, via de stemmen van twee actrices, voor even tot leven gewekt. De vrouwen ontmoeten elkaar in de hemel en bespreken hun door oorlog getekende en door politiek gedreven levens. Ze wisselen vurig gedachtes uit over hoe het allemaal zo gebeuren of voorkomen kon.

“Het meest revolutionaire wat iemand kan doen is luidkeels verkondigen wat er aan het gebeuren is”

Rosa Luxemburg

Naar aanleiding van de tekst voeren theatermaker Mara van Nes en predikant van De Thomaskerk Evert Jan de Wijer een gesprek. Ze filosoferen met de vrouwen mee over herdenken, Amor Mundi, marxisme, de revolutie en de (betere) toekomst. Een toekomst die toen nog komen moest, inmiddels verleden is, en toch ook nog steeds uitgestrekt voor ons ligt.

Eens waren we vogels

Posted by Vyne

Volgens een eeuwen oude mythe waren Roma en Sinti ooit vogels. Ze kunnen weliswaar niet meer vliegen, maar hun ziel is nog altijd die van een vogel. In werkelijkheid waren ze vogelvrij: verjaagd, uitgesloten en vernietigd. Dat de mythe nog altijd leeft is tekenend voor het verlangen naar vrijheid.

In een intieme setting vertelt Lalla Weiss over haar leven in twee werelden. We zien hoe het verleden en de vervolging van haar gemeenschap in de Tweede Wereldoorlog haar hebben gevormd als Sintezza en activiste.

Ze wordt daarbij ondersteund door drie muzikanten onder leiding van primas Roma Heina Mirando. Zij vatten in muziek waar geen woorden voor zijn.

Eens waren we vogels is vorig jaar als jongerenproject ontwikkeld samen met Theater Na de Dam, vanuit dat concept is het nu doorontwikkeld tot een nieuwe voorstelling.

Speelt ook op 16 mei, kijk hier voor meer informatie.


Joods in de oorlog en daarna

Posted by Danielle van den Berg

Op 4 mei vertellen acteurs in De Laatste Getuigen de verhalen van de joodse gemeenschap in Den Haag. De Duitse bezetting mondde voor velen uit in vervolging en deportatie. De joodse wijk verdween en werd Chinatown. Na de oorlog probeerde de kleine groep overlevenden zo goed als het ging de draad weer op te pakken. Maar hoe verder te leven met die trauma’s, opgelopen tijdens de Tweede Wereldoorlog? En wat werd van die trauma’s doorgegeven aan de volgende generaties?

Elk jaar vertelt Het Nationale Theater op 4 mei de verhalen uit de oorlog. Na eerdere edities over onder meer de Atlantikwall, het Oranjehotel en kind zijn in de oorlog, kijken we nu naar de verhalen van de joodse gemeenschap. Niet toevalligerwijs in hetzelfde jaar waarin we de Leedvermaak-trilogie spelen.
De deuren van de Koninklijke Schouwburg gaan rond 19:45 open. We kijken dan samen om 20:00 uur naar de twee minuten stilte op de Waalsdorper vlakte. Aansluitend start De laatste getuigen.

Verzwegen en Vergeten

Posted by Rinke Brans

Helaas blijft deze voorstelling heel actueel

Yvo Verschoor vertelt in dit filmconcertverhaal over wat Frau Buch, de grootste concertvleugel van Huis Midwoud, in haar lange leven heeft meegemaakt op de plek waar ze van 1926 tot 2011 stond; een voormalig psychiatrisch ziekenhuis in Berlin-Buch, en over hoe ze hier in Midwoud terecht kwamen.

Frau Buch was getuige van Aktion T4, een uitgekiend programma van de nazi’s om van 1939-1941 zoveel mogelijk patiënten zo goedkoop en efficiënt mogelijk uit de weg te ruimen. Uiteindelijk kostte dit het leven aan 300.000 mensen in nazi-Duitsland. Yvo zoomt samen met Frau Buch in op Werner, één van de vele slachtoffers, die op 15 jarige leeftijd vermoord werd, alleen omdat hij af en toe epileptische aanvallen had en niet zo goed kon leren.

Deze voorstelling onder regie van Maarten Mourik kwam tot stand mede dankzij het Mondriaan Fonds en ging tijdens corona in première na 10 jaar onderzoek door Yvo en meer dan 25 jaar onderzoek door Rosemarie Pumb (Berlin-Buch).

De voorstelling vraagt aandacht voor verzwegen verschrikkingen tijdens het naziregime in aanloop naar de Holocaust en zal regelmatig te zien blijven in Huis Midwoud, omdat uitsluiting, discriminatie en antisemitisme helaas nog altijd heel actueel zijn en opdat steeds meer mensen ‘weten en niet vergeten’.

De Rechtvaardigen

Posted by Vyne

Met De Rechtvaardigen, gebaseerd op het gelijknamige boek van Jan Brokken (1949), brengen we het verhaal van de Nederlandse consul Jan Zwartendijk, die zijn leven op het spel zette voor de vrijheid van anderen. Zwartendijk is redder van duizenden levens, van Pools Joodse mannen, vrouwen en kinderen die naar Litouwen vluchtten en wanhopig een manier zochten om Europa te verlaten. Hij verstrekte visa waarmee Joden, met de Trans-Siberië Express, van Litouwen door de Sovjet-Unie naar Vladivostok, verder naar Japan en door naar Amerika, Shanghai en andere landen reisden en zo werden gered van de Holocaust.

Een indrukwekkend verhaal dat ook zal ingaan op de geredde Leo Adler en zijn vrouw Bella Hamburg die na een zesjarige vlucht New York bereikten, maar heimwee hielden naar hun oorspronkelijke continent en taal.

Middels voordracht van Jan Brokken, ingevlochten in muziek voor koor en saxofoonkwartet, maken we in dit doorgecomponeerde concert mee hoe goede daden van één mens duizenden mensenlevens kunnen redden.

Speelt op 4 mei in de Nieuwe Kerk Den Haag. Daarna nog op verschillende plekken in het land, voor de gehele speellijst zie de website van Cappella Amsterdam.