Ondergedoken verhalen

Posted by Rinke Brans

Op 4 mei staat Stadschouwburg Utrecht samen met veel theaters in het land in het teken van Theater Na de Dam. We delen verhalen over de Tweede Wereldoorlog om te herinneren en te herdenken. Bij Ondergedoken verhalen van Jeugdtheaterschool Utrecht vind je deze verhalen niet in de theaterzalen, maar moet je ze op andere plekken zoeken en ontdekken.

In deze derde editie van Ondergedoken Verhalen draait alles om perspectief. Welke route kies jij? Vanuit welk oogpunt bekijk jij de geschiedenis – en wat zie je dan in het licht van vandaag? 

Deze voorstelling is een onderdeel van ons 4/5 mei programma. Bekijk hier ons hele programma. 

Samen met jonge talenten ontwikkelden Jeugdtheaterschool Utrecht en Stadsschouwburg Utrecht deze bijzondere productie voor Theater Na de Dam. Op plekken waar je normaal niet mag komen, bots je op scènes en monologen over oorlog, vrijheid, hoop, angst, begrip en onbegrip. Onze jongeren baseerden hun teksten op verhalen van mensen die het echt hebben meegemaakt.

Geschiedenis moet je niet alleen doorgeven, je moet haar opgraven. Luisteren. Aanraken. Meenemen. Tijdens deze zoektocht langs verborgen scènes staat steeds opnieuw één vraag centraal: vanuit welk perspectief?

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Het is tijd dat het tijd was

Posted by Rinke Brans

De Maliebaan, kroonjuweel van Utrecht:
Een prachtige, brede laan van precies een kilometer lang, met aan beide kanten fraaie herenhuizen en stadspaleizen. Het is een van de meest geliefde plekken van Utrecht, maar ook een plek met een weerbarstige geschiedenis.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte de Nederlandse ‘Unter den Linden’ als een magneet op de Duitse bezetter en de NSB. Musserts hoofdkwartier was er al in 1937 gevestigd, na 1940 volgden nog zeker vijftien nazi-instituten. Er vonden parades plaats, hooggeplaatste nazi’s maakten er hun opwachting, er werd vergaderd, gespioneerd, geroddeld en samengezworen.

Maar pal naast de gevreesde verhoorkamers van de Sicherhetspolizei woonde Dr. Max, ofwel Marie-Anne Tellegen, een spilfiguur in het verzet. En schuin tegenover Mussert resideerde ferm anti-Duitse rooms-katholieke aartsbisschop Jan de Jong, die zijn rug rechthield tegenover het nazi-geweld.

Tegelijkertijd ging het gewone leven door: er werden kinderen geboren, er gingen mensen dood, er werden spelletjes gespeeld. Behalve de prominente figuren duiken 18 jongeren uit het tussenjaar van de Theaterschool Utrecht samen met regisseur Gilles Groot in de wereld van diverse andere bewoners aan de Maliebaan.

Wat deed de rancune die zich tentoonspreiden op de Maliebaan met de gezinnen die er woonde? Werd de rechts-nationalistische krant Volk en Vaderland uit angst gelezen? Wie was er op de hoogte van de verzetskrant Vrij Nederland die onder Garage Grund op nummer 71 werd gedrukt?

Het is tijd dat het tijd was stelt vragen over hoe wij waakzaam en kritisch kunnen blijven in tijden van haat en desinformatie.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Seizoenen van Herinnering

Posted by Mieke Nieuwenhuijzen

Een indrukwekkend muzikaal-theatraal spektakel over de ingrijpende impact van de Tweede Wereldoorlog.
Onderwater Producties en het Dordrecht Philharmonisch Orkest (Phil Good) brengen, samen met inwoners van Dordrecht, een voorstelling over de Tweede Wereldoorlog en 80 jaar bevrijding in de stad.

Een muzikaal en theatraal spektakel over de impact van de Tweede Wereldoorlog. Vier personages – een verzetsstrijdster, een Duitse soldaat, een onderduikster en een bakker – vertellen hun verhaal. Een indrukwekkende voorstelling die geschiedenis tot leven brengt.

Mede mogelijk gemaakt door het Vfonds.

Streamin’ Echoes

Posted by Rinke Brans

Sinds 2020 werken Misiconi en de dansers van Mytylschool De Brug samen aan de jongerenprojecten van Theater Na de Dam. Want herdenken doe je niet alleen. Een gedeeld verleden vraagt om een gezamenlijke stem. Dit jaar bundelen we opnieuw de krachten met Codarts-studenten en maken we een voorstelling die actueler is dan ooit.
Onder leiding van Minoe Bossink is in acht repetities gewerkt aan Streamin’ Echoes. Een krachtige performance over kritisch denken en waakzaamheid in een tijd van desinformatie en propaganda. Hoe onderscheiden we feit van fictie? Hoe blijven we scherp en geven we de toekomst een stem? Dans en spoken word samen tot een strijdbaar en hoopvol statement.

Over Misiconi
Misiconi is een gemixt dansgezelschap waarin dansers met en zonder beperking samen een choreografisch experiment aangaan. Misiconi is kleurrijk, eigenzinnig, interdisciplinair en divers. In plaats van te denken in labels, gelooft Misiconi in een wereld waarin inclusie de norm is. Het Rotterdamse gezelschap is een artistiek platform onder leiding van artistiek directeur en choreografe Joop Oonk. De choreografieën onderzoeken voortdurend onbekende aspecten van mobiliteit, met fictieve en technologische uitbreidingen van het lichaam en de geleefde ervaringen van de innerlijke werelden van de dansers. In 2021 werd Joop Oonk genomineerd voor de Innovatieprijs van de Nederlandse Dansdagen.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Oog om oog

Posted by Rinke Brans

‘Oog om oog’ gaat over strijd en kameraadschap. Op wat voor manier kijk je naar elkaar? Wat blijft er van een conflict over als we ons inlevingsvermogen maximaal inzetten? Zoomen wij in op de motivatie en houding van de ander en proberen te begrijpen wat voor impact het handelen en gedrag kan hebben?

We zien groepen tegenover elkaar staan; groepen die samen strijden; lichamen die uitgeput raken; we horen een lange opgebouwde compositie passend bij de choreografie; we zien een danser met een bodycam, zoals soldaten tegenwoordig met bodycam een conflictsituatie in gaan.
Tegelijkertijd is het een voorstelling die hoop, reflectie en troost moet bieden in deze
(soms) roerige tijden.

Theatermakers Dionne Zwennicker-Norton en Freek den Hartogh werken samen aan een fysieke en muzikale voorstelling op maat voor de groep performers in de leeftijd van 12 tot 22 jaar. Dionne is als choreograaf en Freek als componist betrokken. Samen met de jongeren maken ze een choreografie en compositie op maat waarin de focus op het landelijke thema: gedeelde waarheid vanuit verschillende perspectieven ligt.

De ontmoeting met Rotterdammers op Zuid die hun een oorlogsverhaal delen is cruciaal voor het maakproces. Deze gesprekken geven inzichten en inspiratie voor de dans en muziek.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

#detijdisnu

Posted by Rinke Brans

In deze actuele en persoonlijke productie onderzoeken Rijswijkse jongeren hoe snel desinformatie zich kan verspreiden, de gevaren van nieuws in een digitale wereld, en hoe je je moet voorbereiden op een oorlog. Twee tijdlijnen – 1944 en 2024 – lopen parallel in het Huis van de Stad. Twee verhalen, verbonden door politieke strijd, corruptie en de kracht van samenkomende burgers.

Ga mee op ontdekkingstocht naar 1944 en 2024, naar een verhaal gemaakt en geschreven door de jongeren zelf, onder begeleiding van (lied)schrijver, vertaler en artiest Orihana Calcines. Theater Na de Dam is een eigen productie van de Rijswijkse Schouwburg en wordt mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Rijswijk. Geef herdenken betekenis. Kom kijken op 4 mei bij #detijdisnu in het Huis van de Stad.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Stilte boven ons

Posted by Rinke Brans

“Stilte boven ons” neemt je mee op een indringende reis door de straten van het historische Dordrecht, waar het verleden en het heden elkaar raken. Deze theatervoorstelling is geïnspireerd op ware oorlogsverhalen van echte mensen. Door middel van krachtige beelden en persoonlijke getuigenissen worden de echo’s van de geschiedenis tot leven gebracht.

De theatervoorstelling wordt gemaakt door Clara Peeters (regie), Natasha de Geus (dans), Mila Claassen (dans), Kiki Luitwieler (zang) en Lisa Dammiaans (regieondersteuning).

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Onbestemd

Posted by Rinke Brans

Meestal, als je de deur uit stapt, weet je waar je naartoe gaat.
Je weet welke weg je gaat nemen, waar je terechtkomt, en vaak ook met wie je daar zult zijn. En je weet dat je daarna weer naar huis terugkeert.

Maar stel je eens voor dat je, de volgende keer dat je je huis verlaat, dat allemaal niet weet. Dat je geen idee hebt hoe lang je weg zult zijn. Dat je van plek naar plek wordt gebracht, zonder te weten waar je precies bent. Omringd door mensen die je niet kent. En dat je niet weet of je ooit nog thuiskomt – of je wel een bestemming hebt.

Hoe zou dat voelen, onbestemd zijn?

Een groep van twaalf jongeren heeft, onder begeleiding van twee theatermakers, verhalen onderzocht van mensen die niet alleen gevangen zaten in Kamp Amersfoort, maar ook van daaruit naar andere kampen zijn overgebracht.
De verhalen vonden ze in het museum van Nationaal Monument Kamp Amersfoort en in gesprekken met nabestaanden van gevangenen die later zijn doorgevoerd. Deze gesprekken, dit onderzoek, deze verhalen brengen de jongeren tot leven in een locatievoorstelling die zij zelf spelen op het terrein van het Nationaal Monument Kamp Amersfoort.

Op 3, 4 en 18 mei nodigen we jullie uit om samen met ons deze verhalen te beleven en te herdenken.

NB: De voorstelling bestaat uit een wandeling door en rondom het kamp. Mocht je slecht ter been zijn, neem dan contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Verkeerd verbonden

Posted by Rinke Brans

Het nieuws komt op vele manieren tot onze hersenen. Het reist via kabels, schermen en flarden van gesprekken. Via beelden, berichten en meningen – en meningen over meningen. Ons brein legt verbindingen. Het probeert ruis weg te filteren en informatie aan elkaar te koppelen.
Maar wat als de verbinding niet klopt?
Als de boodschap vervormd is, verdraaid, vermomd als feit?
Wie spreekt er, en wie luistert er nog?
Een groep jonge spelers gaat op zoek. Tussen de lijnen, langs de knopen in de kabels,
op zoek naar iets wat lijkt op waarheid. Of in elk geval: een gesprek.

De voorstelling is gratis toegankelijk, wel graag even reserveren. De voorstelling duurt ongeveer 25 minuten, daarna lopen we gezamenlijk naar de herdenking bij het Joods Monument achter de Schuur.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Oog in Oog

Posted by Rinke Brans

Fotograaf/verzetsman Cas Oorthuys was in het laatste jaar van de oorlog aangesloten bij ‘De Ondergedoken Camera’. Dat was een goed georganiseerde groep fotografen die – veelal vanuit de illegaliteit- de oorlog documenteerden. In mei dit jaar wordt deze collectie onderdeel van het Unesco Werelderfgoed.

Met een verborgen Rolleiflex legde Oorthuys stiekem vast hoe Amsterdam eruitzag tijdens de Tweede Wereldoorlog: met gevaar voor eigen leven fotografeerde hij de bezetting, het georganiseerde verzet en het leed van de Hongerwinter. Ook vervalste Oorthuys persoonsbewijzen en had hij thuis onderduikers. Wat gaf hem de moed om zich zo actief te verzetten en om te blijven fotograferen? Hoe kan zijn werk ons leren om goed te blijven kijken naar de mensen om ons heen? ‘Oog in oog’ vertelt het persoonlijke verhaal van een fotograaf, vader en echtgenoot ten tijden van oorlog en nodigt je uit om oog te hebben voor de ander.

Van 17 april t/m 26 mei is de expositie ‘Cas Oorthuys – De Ondergedoken Camera’ te zien in het PleinTheater in het kader van 80 jaar vrede. Het betreft foto’s dat Cas Oorthuys maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hoofd Techniek van het PleinTheater, zijn zoon Frank Oorthuys, stelt de foto’s tentoon in de foyer.

Na de voorstelling is er soep (inbegrepen bij de ticketprijs).

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Come on, Oblivion

Posted by Danielle van den Berg

Dit gaat over wat er achterblijft.

Na liefde. Na zwaarte.

Over wat blijft plakken.

Vergeten momenten, opgesloten in een verdrongen herinnering.

Over de dingen die ergens blijven hangen als een post-it aan een muur.

Over dat,

wat achterblijft.

COME ON, OBLIVION voert je mee in herinneringen, gevat in een muzikale soundtrack. 
Deuntjes die voor altijd in je gedachten spelen en bewegingen die je nooit vergeet.
Zodra de muziek klinkt, volgt het lichaam vanzelf; ze weet de pasjes nog precies.

Kaatsend tegen de muur van het verleden zoekend naar verhalen en muziek van toen.
‘Opdat we nooit vergeten’ herdenken we samen met Theater Na de Dam. Vanuit het nu staan we stil bij dat wat ooit was. De spelers van De Noorderlingen en muzikanten van Noordpool Troupe maken onder regie van Mirthe Labree een partituur voor de toekomst.
Vechtend tegen de vergetelheid.

Deze voorstelling is gratis toegankelijk en vindt aansluitend plaats op de herdenking om 20.00 uur. Reserveren is niet nodig.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Het lied dat zij zongen

Posted by Rinke Brans

‘Hoe klonken de muziek in de oorlogsjaren? Wat was de betekenis achter deze nummers? En wie waren de mensen verscholen achter die bekende radiofragmenten?’

Arnhemse jongeren en volwassene creëren deze voorstelling over muziek, radio en propaganda in de Tweede Wereldoorlog. Met nummers uit die tijd en zelfgemaakte muziek nemen ze je mee in de waarde en noodzaak van muziek van 80 jaar geleden!
“Via de radio werd de invasie aangekondigd en via de radio hoorden ze van de bevrijding.”

Onder leiding van Hanna de Jager en Ilse Bakker.

Deze voorstelling is gratis, graag wel even reserveren (via de knop ‘Meer info & reserveren’).

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Doorspelen

Posted by Rinke Brans

Samen met de Grote Kerk van Schermerhorn, Artiance, Theater na de Dam en verschillende lokale partners uit Alkmaar hebben we een veelzijdig programma samengesteld, bestaande uit een theatervoorstelling, een expositie en diverse concerten. In deze samenwerking komen kunst, muziek en verhalen samen, waarbij jong en oud op een inspirerende manier stilstaan bij het verleden en dit een nieuwe betekenis geven.

“Doorspelen”
Spelen terwijl de wereld in brand staat.
Doorspelen omdat stoppen geen optie is.
Doorspelen om te herinneren, te eren – en om verhalen levend te houden.

Jongeren gingen in gesprek met (familie van) ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog. Hun verhalen vormen de basis voor deze persoonlijke en muzikale voorstelling vol vragen, moed en verbinding.
Ze luisterden – Ze vroegen door – En ze speelden door.
Want sommige verhalen mogen nooit verstommen.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

De tijdloze tragedie

Posted by Rinke Brans

Kunnen jongeren van vandaag de dag nog gewoon kind zijn? Of worden ze al te veel geconfronteerd met de problemen van de wereld die ook zij ooit onder ogen moeten gaan zien? In De Tijdloze Tragedie blikken onze jongeren terug op de Tweede Wereldoorlog. Wat voor invloed heeft dat nog op hen en hoe staat het in verbinding met vandaag de dag? Kunnen zij op deze leeftijd ook echt iets doen of zijn ze enkel bijstanders? Hand in hand met het verleden, het heden en de toekomst zoeken ze samen naar een oplossing. Maar is die ook te vinden? En is dat hun verantwoordelijkheid?

Verzamelen om 20:30u bij de ingang van het Meervaart Theater, vanaf daar lopen we gezamenlijk naar de speellocatie. Reserveren is niet nodig.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Ik wist dat er iets was

Posted by Rinke Brans

Je weet dat je ouders niet eerlijk zijn. Je ziet het aan hoe ze naar elkaar kijken als ze denken dat je niet oplet. Aan hoe het stil valt als jij de kamer binnenkomt. Aan de woorden ‘dat vertel ik later nog wel een keer’.

Een voorstelling over het onderbuikgevoel dat er iets niet klopt. Over het gevoel dat je iets niet verteld wordt, maar je weet niet wat.

“Ik wist dat er iets was. Iets wat niet goed was.”

Op 4 mei volgen we vanaf 19:45u via een groot scherm in Theater De Krakeling de herdenking op de Dam. Daarna begint de voorstelling. 

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Permanent in verzet

Posted by Rinke Brans

Oorlog in De Weere – je hoort er misschien niet vaak over, alsof er niets is gebeurd. Maar juist in die stille plekken vonden onderduikers een veilige schuilplaats. In De Weere bood vrijwel iedereen onderdak aan onderduikers, en hoewel men het van elkaar wist, werd er gezwegen.

Zo ook bij de familie Langedijk. Stichting Uit de Klei ging in gesprek met mevrouw Langedijk-Laan, die zeven jaar oud was toen de oorlog begon. Haar vader was kapper en molenaar, maar volgens elf jongeren uit de gemeente Opmeer vooral een held. De jongeren spraken met haar om herinneringen op te halen: het verschil tussen wonen in een dorp en een stad, de vele mensen die om eten kwamen vragen, de Joodse man die in het donker werd geknipt, terwijl overdag Duitse soldaten werden geschoren.

Elf jonge acteurs brengen haar verhalen tot leven in een muzikale voorstelling, onder leiding van Puck de Weerd en Jeroen Wals. De voorstelling vindt plaats in een voormalig bankgebouw in De Weere, dat in de oorlog diende als commandocentrum van het verzet.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Struikelen

Posted by Rinke Brans

In de straten van Alphen liggen stille herinneringen aan een tragisch verleden.

Struikelstenen.

Kleine stenen, tien bij tien centimeter, afgedekt met een messing plaatje.

Eenenzestig monumentjes bij eenenzestig voordeuren. De laatste voordeuren waar deze Joodse Alphenaren woonden, voordat zij hun huis op brute wijze achter moesten laten.

Op 4 mei, aansluitend aan de dodenherdenking, poetsen wij de struikelstenen weer even op met onze woorden en gedachtes. Wie zijn de mensen en families achter deze namen? We zullen hun verhaal altijd blijven vertellen, de herinneringen blijven delen, de namen blijven noemen. Want een mens is pas vergeten, als zijn naam vergeten is.

In Theater Castellum in Alphen aan den Rijn zal op zondag 4 mei de voorstelling ‘Struikelen’ te zien zijn, om 21:00 uur aansluitend op de herdenking. De voorstelling is gemaakt door jongeren onder begeleiding van Alphense Theatermaker Irene Cournil.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Toen we onszelf kwijt waren

Posted by Danielle van den Berg

“Wat zou mij drijven tot waanzin? Een gedachte waar hij mee speelt. Die hem uit de tijd rukt, die hem volledig overneemt. Die hem overmeestert.”

Er is 80 jaar vrijheid in Nederland. Een moment om te vieren, maar ook om stil te staan. Want die vrijheid was er ooit niet. Wat zegt dat verleden over wie we nu zijn? Wat weten we eigenlijk van onze familiegeschiedenis? En wat als daarin iets naar boven komt wat je liever niet had geweten?

In de voorstelling ontmoeten we Mees, een gymleraar. Hij duikt in de oorlogsgeschiedenis van zijn familie. Wat hij ontdekt, zet zijn wereld op z’n kop. Was zijn opa wel de man die hij dacht dat hij was? Zijn leerlingen observeren hem terwijl hij in een innerlijke storm beland. Hij twijfelt over alles. Wat zegt dit over hem? Over zijn docentschap? En wat doet hij als hij in een oorlogssituatie beland? Kiest hij voor het juiste pad? En hoe weet je wel pad juist is. Zijn leerlingen, kijken, voelen en praten mee.

Een indringende, muzikale voorstelling waar verleden en heden door elkaar heen schuiven. Over zwijgen, verraad, vergeving en de vraag of het kwaad erfelijk is. Wat doe je als je een brief krijgt dat je moet vechten voor je land?

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Van horen zeggen

Posted by Rinke Brans

In Drachten gaan ouderen uit Smallingerland in gesprek met de jonge generatie en vertellen zij over hun herinneringen uit de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, vol kleine en grote verhalen, verdrietig of grappig, vormen de basis van de voorstelling ‘Van horen zeggen’.

In een wereld waar informatie overal en altijd binnenkomt, is het steeds moeilijker om waarheid van leugen te onderscheiden. Jongeren krijgen via verschillende sociale media platformen en nieuwsbronnen tegenstrijdige verhalen te horen – net zoals de inwoners van Drachten tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen nieuws zich veelal verspreidde via ‘horen zeggen’. Met een groep jonge spelers duiken we in de onzekerheid van informatie. Wat geloof je als iedereen iets anders beweert? Hoe bepaal je wat echt is? Een voorstelling die verleden en heden met elkaar verbindt en laat zien hoe fake news onze blik op de wereld beïnvloedt.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

TRUUS

Posted by Danielle van den Berg

TRUUS is een ode aan Truus Menger en in de voorstelling wordt vormgegeven aan de boodschap die Truus Menger gedurende haar leven zou krachtig verkondigde: Toen niet, nu niet, nooit.

Truus Menger-Oversteegen (1923-2016) was zestien jaar oud toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Samen met haar zusje Freddie (1925-2018) en hun vriendin Hannie Schaft (1920-1945) behoorde ze gedurende de oorlog tot de jonge gewapende verzetsstrijders van Nederland. Na de oorlog trouwde Truus met verzetsman Piet Menger. Het echtpaar kwam in West-Friesland wonen waar Truus zich toelegde op de beeldhouwkunst, maar ze deed ook aan schilderen, tekenen en schrijven. In Hoorn was ze mede-oprichtster van Comité 40-45. Gedurende haar leven was ze ook actief om jonge mensen te waarschuwen voor de gevaren van het facisme en om hen op te roepen te strijden tegen onrecht. In Hoorn staan vijf beelden van haar: het vliegersmonument op de Westerdijk en een serie van vier bronzen handen: Afscheid, Woede, Wanhoop en Steun.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

Brieven voor thuis

Posted by Vyne

Het dagboek van Leendert Oosterom die in januari 1945, vlak voor de bevrijding alsnog werd opgepakt voor de ‘arbeitseinsatz’ en naar Duitsland werd gedeporteerd om daar te werken, is de leidraad voor deze voorstelling. Eerst werkt Leendert in een fabriek, maar later moet hij onder erbarmelijke omstandigheden loopgraven, graven aan het front.

‘We aten vanmiddag aardappels met schil. Ze zijn niet best hoor, maar we moeten het er mee doen. Ik wou dat ik maar eens wist hoe het op Moordrecht en Gouderak ging. Ik schrijf zo maar wat ik denk.’

Hoe overleefd Leendert dit en komt hij ooit weer thuis. Een waardevol, spannend verhaal met misschien een open einde, maar pakkend van begin tot einde.

Onzuiver

Posted by Rinke Brans

Onzuiver is een fysieke theatervoorstelling waarin de spelers onderzoeken wat er gebeurt als ze uit hun eigen vertrouwde wereld stappen en in contact komen met de ander. Vinden ze verbinding in een wereld waarin iedereen recht tegenover elkaar staat?

”Het voelt fijn als je in je eigen wereld zit. Met anderen daarbij is het onbekend. Dat voelt eng. Is de kans op vrede niet groter als je je openstelt voor de ander? Is de oorlog dan voorbij in jezelf of in de hele wereld? Eén ding staat vast, in je eentje kan je geen oorlog maken. Durf jij te kijken naar de andere kant?”
– Bea Otte

Wij zijn Theater LeBelle! Een theaterwerkplaats voor mensen met een verstandelijke uitdaging en onderdeel van het programma Kunst & Zorg van Cordaan. In dit programma worden verschillende kunstvormen ingezet, waaronder theater en dans, om de kwaliteit van leven van de cliënten te verbeteren. De groep spelers werkt in Amsterdam onder leiding van Ot Kleiterp en Noa Tielens.

‘Onzuiver’ speelt op zondag 4 mei 2025 van 19:30 – 21:00. Om 20:00 zullen wij 2 minuten stil zijn.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de zestiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in ruim 50 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken vormen, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, de basis van de jongerenvoorstellingen.

80 jaar vrijheid & mijn familie

Posted by Mieke Nieuwenhuijzen

Vrijheid is niet vanzelfsprekend, daar moeten we samen moeite voor doen. Dat hiervoor acceptatie van de ander, ook als deze anders is dan wij, een belangrijke voorwaarde is benadrukken we in de voorstelling ’80 jaar Vrijheid en onze familie’.

Briza vertelt haar eigen familie verhalen: van een Marokkaanse oom die vocht in het Franse leger, van een oma die joods was en met haar familie werd gedeporteerd, van een Roma-tante, van een moeder die in een Jappenkamp zat, van een vader/violist die moest onderduiken vanwege zijn NEE tegen de Kulturkammer, en van de verzetsstrijders Ru Paré, George Maduro (Madurodam) en Anton de Kom. Dit afgewisseld met bijpassende muziek en liedjes van o.a. Willy Derby en Lou Bandy, ondersteund door video-animatie.

Duizend dochters

Posted by Danielle van den Berg

Izzie’s moeder heeft zichzelf opgesloten. Nu de buitenwereld onrustiger is geworden dan haar eigen hoofd, blijft ze liever binnen. Haar dappere dochter durft wel. Izzie gaat op zoek naar alle redenen om naar buiten te durven en hoop te houden in een wereld die steeds verder verdeelt. Zij zoekt raad onder de boom van haar overgrootmoeder Aliza.

Aliza overleefde als enige van haar familie de Tweede Wereldoorlog. Welke lessen kunnen we trekken uit het verleden? Izzie verdwaalt in de tijd en vindt in haar eigen geschiedenis steeds meer redenen om nog naar buiten te durven. Dankzij het verleden van oma Aliza en dankzij haar eigen verbeeldingskracht.

Deze 4de mei is de voorstelling voor iedereen van 8 tot 80 jaar.

Mariana Aparicio speelt de voorstelling Duizend dochters, een tekst van Melissa Knollenburg in een regie van Nina Spijkers. Met live muziek van Maat Saxophone Quartet.

Het kind is niet meer

Posted by Rinke Brans

Begin 1942 telde het Centraal Israëlistisch Weeshuis in Utrecht achtenveertig pupillen. De meesten waren na de Kristallnacht door hun ouders op de trein naar Nederland gezet in de verwachting dat zij hier veilig zouden zijn. Het pakte heel anders uit. In 1942 werd het joodse weeshuis in twee etappes leeggehaald. De uit Duitsland gevluchte kinderen het eerst, hun Nederlandse huisgenootjes volgeden driekwart jaar later. Slechts enkelen zouden de oorlog overleven. 

Tegenwoordig is MerkAz, het centrum voor joodse cultuur in Utrecht, gehuisvest in een gedeelte van het voormalig Centraal Israëlitisch Weeshuis aan de Nieuwegracht. In het begin van deze eeuw werd ontdekt dat hier nog de restanten aanwezig waren van de vroegere huissynagoge van het weeshuis, een bijzonder emotioneel en ontroerend moment.

18 jongeren uit het tussenjaar van de Theaterschool Utrecht maken samen met regisseur Gilles Groot een voorstelling waarin zij de kinderen die in het weeshuis woonden herdenken. De helft van de groep speelt de Duitse kinderen die na Kristalnacht naar Nederland zijn gevlucht, de andere helft speelt zichzelf en vertelt vanuit het hier en nu. 

‘Het kind is niet meer’ is enerzijds een monografie over het lot van joodse weeskinderen van vlak voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog en anderzijds borduurt de voorstelling verder op actuele vragen rondom het oplaaiende antisemitische, de oorlog in Gaza, het gevoel een kant te moeten kiezen en de bittere vraag in oorlogstijd; hoe nú kind te zijn? 

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Ondergedoken in Doorn

Posted by Rinke Brans

In de serie “Ondergedoken in” verdiepen jongeren zich in de Tweede Wereldoorlog op de Heuvelrug. Het resultaat is te zien in de voorstelling “Ondergedoken in Doorn”: een fietstocht met korte voorstellingen op historische locaties.

Elke jongere laat op zijn eigen manier een stuk van de lokale geschiedenis tot leven komen. Chiara (17) schreef een gedicht over het grijze verleden van schrijver Simon Vestdijk. Marit (11) dook door een advertentie in Nieuwsblad ‘De Kaap’ uit 1944 in het verhaal van circus Baldini. Verder maak je op de tocht o.a. kennis met de onderduik van auto’s, het verhaal van bakkersfamilie Jansen en Burgmeester van Nagell.

De theatrale route door Doorn is te zien op zaterdag 4 mei, van 16:00 tot 17:30 en van 20:15 tot 21:30 uur. Tussen 17:45 en 18:45 uur is er een gesprek met soep over het maakproces en herinneringen aan Doorn in oorlogstijd. Aanmelden kan door te klikken op de knop ‘Meer informatie’.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Kinderen over 4 & 5 mei (podcast)

Posted by Vyne

In deze podcast bespreken Eva Goudsmit en Tess van der Velde samen met kinderen van 9 tot 11 jaar wat het is om te herdenken. Hoe denken andere kinderen hierover? En waarom is het zo belangrijk om te herdenken en hoe doe je dat precies? Heb je wel eens zo’n gouden tegeltje op straat gezien en weet je wat dat betekent? Of heb je wel eens een gesprek met je opa of oma over de Tweede Wereldoorlog gehad? Samen gaan we in gesprek over de geschiedenis, vrijheid, oorlog, verzet en herinneren.

Mandem

Posted by Rinke Brans

Jongeren uit Rotterdam verdiepten zich onder leiding van theatermaker Dionne Zwennicker-Norton in de geschiedenis van Rotterdam Zuid ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Samen met Dionne hebben de spelers deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, eigen gemaakt en vertolken dit naar een theatrale mix van spoken word, zang en dans. Deze informatieve voorstelling volgt het spoor van verzetshelden met wortels uit de Antillen en Zuid-Amerika.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Dat deed je gewoon

Posted by Rinke Brans

“Ik heb het zelf altijd zo goed gehad, dus het is dan toch logisch dat je andere mensen ook dat gunt?” Een voorstelling over het ondanks alles blijven staan waar je voor staat. Zonder twijfel.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Wat we niet willen zien

Posted by Rinke Brans

Acht jonge Alphense spelers verdiepen zich in de meivakantie in de geschiedenis van Alphen aan den Rijn ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Het publiek wandelt tijdens deze voorstelling een route door Theater Castellum en ontdekt door de blik van de jonge spelers hoe zij kijken naar de wereld. Ons thuis, onze plek. Wat die plek is, is voor iedereen anders. Wat gebeurt er met onze plek? Hoe zijn we op onze plek gekomen? En vooral: hoe vinden wij dat het hier moet worden?

We duiken niet alleen in het verleden,
maar kijken juist naar de toekomst.
Hier willen wij over praten.
En hierover vooral niet.
Maar waarom eigenlijk niet?
En wie bepaalt dat eigenlijk?

Het verleden is het verleden, maar de toekomst is van ons.
En van u.
Kijkt u mee?

Onderdeel van de voorstelling is een samenwerking met het Scala College. Derdeklassers gaan aan de hand van een lesbrief aan de slag met het thema van de voorstelling en delen hun gedachtes en ideeën.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.