Sjiwwe voor Sobibor

Posted by Rinke Brans

In Sjiwwe voor Sobibor onderzoeken de spelers nieuwe manieren van herdenken, tachtig jaar na de transporten vanuit Nederland naar vernietigingskamp Sobibor. De voorstellingen zijn te zien op het terrein van kamp Westerbork.

Bij het maken van de voorstellingen onderzoeken de spelers het systeem achter de deportaties, de persoonlijke verhalen van de slachtoffers en ontwikkelen zij nieuwe rituelen om te herdenken en te rouwen. Sjiwwe is de zevendaagse rouwperiode in de Joodse traditie.

Na het grote succes van deze indrukwekkende voorstelling in 2023 is ‘Sjiwwe voor Sobibor’ vanaf 5 mei opnieuw te zien op het terrein van voormalig Kamp Westerbork.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Black Pages

Posted by Rinke Brans

Theater voorstelling ‘Black Pages’ vertelt het verhaal over de zwarte bladzijden in ons geschiedenisboek.

“Waarom heb ik nooit geleerd over Leo Lashley, de Surinaamse verzetsheld die Joodse mensen hielp onderduiken en vervolgens zelf werd gediscrimineerd?”

Black Pages: de stilte spreekt.

“Aan het front worden we voor de leeuwen gegooid.”
“Jullie gaan, stuk voor stuk, de oorlog in.”

Black Pages: verhalen verborgen, begraven ter diepte van een bauxietmijn.

“Toch vochten honderden Surinamers vrijwillig voor de bevrijding van Nederland en Nederlands-Indië. Waarom staat hier ‘vrijwillig’?”

Wanneer je goed luistert hoor je hun stemmen en verhalen zachtjes echoën tussen de bomen en in de wind.

“Tweederde van de bauxiet die Amerikanen gebruikten om vliegtuigen te bouwen komt uit Suriname.”

Verhalen fluisteren vanuit de doofpot: Black Pages.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Open Ogen

Posted by Rinke Brans

Op zaterdag 4 mei 2024 presenteert Theater Na de Dam weer ruim 130 voorstellingen over de Tweede Wereldoorlog in heel Nederland. De Rijswijkse Schouwburg is een van die deelnemende theaters met de voorstelling Open Ogen. Wanneer volg je simpelweg orders, hoe bepaal je wat het juiste pad is en wat doe je als ook de mensen die je vertrouwt lelijke fouten maken? In ‘Open Ogen’ onderzoeken tien jonge spelers wat het betekent om in tijden van oorlog de waarheid en je eigen onvolkomenheden onder ogen te zien, onder begeleiding van (lied)schrijver en maker Orihana Calcines. Loop in ‘Open Ogen’ een theaterroute door de straten van Rijswijk en stap zo onze geschiedenis in.*

De voorstelling wordt twee keer gespeeld op zaterdag 4 mei 2024, om 15:00 uur de try-out en om 20:45 de première.

* De wandeling duurt circa 1,5 uur, houd hier rekening mee als je slecht ter been bent.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Wat is menselijkheid?

Posted by Danielle van den Berg

Op 4 mei om 20:00 uur wordt de Nationale Dodenherdenking gehouden. Live vanaf de Dam maar ook lokaal in het hele land, waaronder Leeuwarden. Na de herdenking, om 21:00 uur, doen we in coproductie met Tryater mee aan Theater na de Dam en stellen we de vraag: wat is menselijkheid? De toegang is gratis.

Jaarlijks spelen zo gelijktijdig meer dan 130 voorstellingen die elk op hun manier betrekking hebben op WOII. Ook De Harmonie is onderdeel van Theater na de Dam. Om 21:00 uur zie je bij ons Wat is menselijkheid? Een voorstelling in coproductie met Tryater. En geïnspireerd op het boek ‘Is dit een mens’, van de Italiaanse schrijver Primo Levi die concentratiekamp Auschwitz overleefde. De voorstelling brengt Syrische vluchtelingen, het Nieuw Amsterdams Klarinet Kwartet, Marjolein Ley en Fabian Janssen samen.

Wat leren we uit dit pijnlijke verleden, wat nemen we mee naar het heden en hoe vormen we onze perspectieven voor de toekomst. ‘Wie doodt, is een mens, wie onrecht doet of lijdt, is een mens; geen mens is hij die elk gevoel van grenzen verloren heeft en zijn bed deelt met een lijk.”

Deze zinnen komen uit Is Dit Een Mens van schrijver, chemicus en holocaust-overlevende Primo Levi. In deze getuigenis van Auschwitz, in feite zijn gebundelde pogingen om zijn trauma te bezweren, komt hij met vele vragen en voorbeelden ten aanzien van wat dat nu eigenlijk inhoudt, ‘menselijkheid’.

Aan de hand van aantal voorbeelden uit zijn boek en versterkt door klarinet muziek in uitvoering van Nieuw Amsterdams Klarinet Kwartet, bevragen in acteurs Marjolein Ley en Fabian Janssen samen met uit Syrië gevluchte jongeren hoe wij anno 2024 willen herdenken. Deze theatrale herdenking wordt geregisseerd door Ira Judkovskaja.

Over Leven

Posted by Rinke Brans

Jongeren van theaterschool Theatermijn uit Zaandam verdiepten zich onder leiding van theatermaker Imme Scheffer in de geschiedenis van Zaandam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met Mieke & Mijntje over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Mieke, net na de oorlog geboren en Mijntje net er in. Twee verschillende belevingen van de oorlog. Hoe komt dat overeen en vooral ook de vraag: hoe verschilt het? De gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

De zilveren beker

Posted by Vyne

“Een verhaal moet een naam hebben. Mijn verhaal gaat over een zilveren beker. Zo’n verhaal komt vaak voor in een sprookje. Sprookjes zijn verhalen die helemaal verzonnen zijn. Maar de beker in mijn verhaal is een echte beker.“

Wim Frankenberg

1942:
Een 11-jarig Joods jongetje duikt onder. Hij moet alles achterlaten, ook de zilveren beker die hij na zijn geboorte van zijn Duitse grootvader kreeg om hem te beschermen.

2009:
Een grootvader die weet dat hij niet lang meer te leven heeft, maakt een boekje voor zijn 2-jarige kleindochter met het verhaal van de zilveren beker: om haar te vertellen over de oorlog, de onderduik, de engelen die hem hebben gered, en hoe de beker bij hem terug is gekomen. Maar vooral: om haar te vertellen hoeveel hij van haar houdt.

De lege plek op de klassenfoto

Posted by Rinke Brans

In Drachten zijn ouderen uit Smallingerland in gesprek gegaan met de jonge generatie en vertelden zij over hun herinneringen uit de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, vol kleine en grote verhalen, verdrietig of grappig, vormen de basis van de voorstelling van theatermaker Angela van Arendonk: De lege plek op de klassenfoto.

De klassenfoto. Op het eerste gezicht een onschuldige foto. Maar wat gebeurt er als je inzoomt en het individu los komt te staan van de groep? Met de jongeren en ouderen gaan we aan de hand van hun klassenfoto het gesprek aan. De verhalen uit de oorlog spiegelen we aan de verhalen van nu. Zo kan ineens een verhaal van jaren geleden heel dichtbij komen.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Verbloemd

Posted by Rinke Brans

Zie jij de wereld hetzelfde als ik? Ben ik de persoon die ik denk dat ik ben? In een wereld waar alles twee gezichten lijkt te hebben, laten de spelers van Theater LeBelle zien hoe fragiel de grens is tussen spel en realiteit. Tijdens deze voorstelling staan blijdschap en angst heel dichtbij elkaar. Met de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog in ons achterhoofd, laten de spelers zien dat niet alles is zoals het lijkt. 

Theater LeBelle is een theaterwerkplaats voor mensen met een verstandelijk beperking. De groep spelers werkt in Amsterdam onder leiding van Ot Kleiterp en Noa Tielens. 

De voorstelling op 4 mei begint om 20:00u met 2 minuten stilte.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Laten we bij het bankje verdergaan

Posted by Rinke Brans

Alles begint bij woorden.
Wat voor woorden geef je anno nu aan herdenken?
Hoe ziet de toekomst van herdenken eruit?

Eet mee, kijk naar de documentaire Lieve Bernie, Lieve Ellis en ga het gesprek aan over toen, vandaag en morgen. Laten we bij het bankje verdergaan is een avond voor iedereen tussen de 15 en 23 jaar oud in Theater aan het Spui, Den Haag.

In 2023 maakte Het Nationale Theater i.h.k.v. Theater na de Dam met zeven jonge spelers de voorstelling Laten we bij het bankje beginnen. Een voorstelling over het leven van Ellis Cohen Paraira en Barend Spier, twee verliefde Joodse jongeren die elkaar na de oorlog op het bankje in het Belgische Park zouden terugzien.
Van het maakproces van de voorstelling van precies een jaar, maakte documentairemaker Isaura Sanwirjatmo de documentaire Lieve Bernie, Lieve Ellis. Hierin reizen de zeven spelers de liefdesgeschiedenis achterna en bevragen ze de thema’s uit de Tweede Wereldoorlog. Het werd een verhaal over jong en verliefd zijn, vanuit het perspectief van de joodse Ellis en Bernie en over het leven van de spelers zelf.

Op bankjes in Theater aan het Spui ontmoeten de spelers elkaar weer op 4 mei. Ben jij erbij? We herdenken, staan samen met jou stil bij verschillende manieren van doorvertellen en stellen vragen over de wereld waarin we nu leven. Hoe verhouden we ons tot de geschiedenis en het nu?

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Ondergedoken verhalen

Posted by Rinke Brans

Jongeren van Jeugdtheaterschool Utrecht ontwikkelden een aantal monologen en dialogen, gebaseerd op hun eigen verbinding met 4 en 5 mei maar ook op verhalen uit de omgeving. Hun korte voorstellingen over oorlog, hoop, bezetting en vrijheid vind je door het hele gebouw. Op deze manier keren de ondergedoken verhalen terug in de Utrechtse Schouwburg.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Struikelingen

Posted by Rinke Brans

Struikelingen is een theatrale audiotour die je meeneemt langs de verhalen verbonden aan de Struikelsteentjes, de stille getuigen van het verleden. Deze ervaring begint bij Het Herdenkingsplein in Maastricht en voert je door een deel van de stad, waarbij je een aangegeven route volgt. Langs de route kom je verschillende Struikelsteentjes tegen, die ons herinneren aan de inwoners van Maastricht die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn gedeporteerd en vermoord door de Nazi’s.

Via je koptelefoon hoor je jongeren die niet alleen de verhalen en herinneringen vertellen die verbonden zijn aan de Struikelsteentjes, maar ook hun eigen perspectief hierop delen. Tijdens de wandeling onthullen zich ook beelden, waardoor er een visueel en auditief beeld ontstaat rondom deze stille getuigen.

Op de avond van de Nationale Dodenherdenking op 4 mei wordt de route gezamenlijk gelopen, met de mogelijkheid om na afloop samen na te praten. Na de herdenking blijft de route beschikbaar, zodat je deze op eigen tempo kunt afleggen, alleen of in goed gezelschap.

Over Stichting De Struikelsteentjes
Gedurende de Tweede Wereldoorlog zijn meer dan 400 inwoners uit Maastricht gedeporteerd en vermoord door de Nazi’s. Met een struikelsteentje geplaatst in het trottoir voor het huis vanwaaruit iemand gedeporteerd is, wordt een blijvende herinnering gecreëerd voor deze Maastrichtse slachtoffers. Naast Joden, Sinti en Roma zijn dit ook politieke tegenstanders (verzetsstrijders) van het naziregime.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

GHARIB

Posted by Vyne

Terwijl we in onze jeugd vooral bezig waren met andere oorlogen, zoals die in Irak en Afghanistan, voelden wij weinig verbinding met de Tweede Wereldoorlog. Waar klasgenoten verhalen meekregen van hun grootouders, moesten wij het doen met wat we op school onderwezen kregen. Het leek vooral een Europese oorlog te zijn waarbij de rest van de wereld ontbrak in dit narratief.

Nu we zelf kinderen hebben vinden wij het belangrijk om ons meer te verbinden met het land waar we wonen en de geschiedenis die daarbij hoort. Dit heeft ons geleid naar het Frans Militair Ereveld in het Zeeuwse Kapelle, Marokkaanse krijgsgevangenen in Zeeland én Franse koloniale strijdkrachten. Wat deden deze Marokkanen in Nederland? Waarom streden zij onder koloniaal gezag voor de vrijheid van Europa? En waarom hebben hier nooit iets over geleerd op school?

Op 5 mei is de voorstelling onderdeel van het Bevrijdingsfestival.

Reserveren kan door een mail te sturen.

BESTOND

Posted by Vyne

Het is 1940 en Nederland is bezet door de Nazi’s. Op de Zeedijk in Amsterdam staat een kleine kroeg met een krachtige bazin achter de bar. Haar naam: Bet van Beeren. Openlijk lesbisch, met een grote bek en een nóg groter hart. In haar café, Café ‘t Mandje, komen ook in de oorlog de meest uiteenlopende mensen. Homoseksuelen en lesbiennes, maar ook zwarte handelaren, verzetslieden, pooiers, hoeren, Joden, verraders, de Wehrmacht en nog veel meer.

BESTOND is een danstheater-voorstelling over het bestaan van homoseksuele mannen en lesbische vrouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Wie waren zij eigenlijk? Hoe was het om tijdens de bezetting homoseksueel of lesbisch te zijn? Waarom lag de focus van de homovervolging eigenlijk vooral op mannen? En hoe kan het dat Café ‘t Mandje de hele oorlog open kon blijven?

De voorstelling BESTOND duikt de geschiedenis in en geeft in Café ‘t Mandje, samen met Queers van nu, antwoord op deze vragen.

De Blues van Kattenburg

Posted by Vyne

Een theatervertelling met muziek er om heen. Dick Kattenburg (1919-1944) is de hoofdpersoon, daarnaast zijn leraar Leo Smit (1900-1943).

Dick Kattenburg wordt geboren in Amsterdam. Hij neemt compositieles bij Leo Smit.
Dan breekt de oorlog uit.

Het is januari 1940. Dick Kattenburg – net 21 jaar oud, veelbelovend violist en aanstormend componist – maakt zich zorgen. Achter de piano kan hij zijn gevoel uiten. Dick speelt een blues. Er is verdriet, maar ook levenslust.

Vele Nederlands Joodse componisten overleefden de oorlog niet. Hun muziek verdween na de oorlog uit beeld. Het Leo Smit Ensemble o.l.v. Eleonore Pameijer, oprichter en artistiek leider van de Leo Smit Stichting, laat deze muziek weer klinken.

Proud to be Roma – Ethnic coming out

Posted by Vyne

De avond zal de voorstelling Proud to be Roma – Ethnic Coming Out van Yacka collective – jonge Europese Roma en Sinti artiesten onder leiding van activiste, theatermaker en danseres Ivana Nikolić te zien zijn bij ZID Theater. De groep makers zetten zich doelbewust in om een positieve stem te geven aan jonge makers met een Roma- en Sinti-achtergrond, en te staan voor positieve representatie van Roma en Sinti kunst en cultuur. De voorstelling neemt je mee in de ervaringen van Ivana’s grootmoeder die een bekende verzetsstrijder was in voormalig Joegoslavië, met aangrijpende verhalen over discriminatie en uitsluiting, doordrenkt met herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog, vermengd met schitterende dans en muziek.

Proud to be Roma roept een kritische vraag op: Waarom wordt er systematisch zo weinig aandacht besteed aan het leed van Roma en Sinti tijdens de Tweede Wereldoorlog in de meeste Europese landen? Waarom wordt hun geschiedenis niet belicht?

Meet the artist en nagesprek
Na de voorstelling is er een Meet the Artist en een nagesprek, waarbij de makers inzichten delen over hun creatieve proces en persoonlijke verhalen. In dit geval vertellen de makers over hun werk en hun motivatie om de positie van Roma en Sinti in Europa bespreekbaar te maken. Ook wordt uitgebreid ingegaan op de positie van Roma en Sinti tijdens de Tweede Wereldoorlog, de heersende zwijgcultuur onder Romani en Sinti, en is er ruimte om met de makers in gesprek te gaan.

Zwijgen tegen de pijn

Posted by Vyne

Miente Viersen (Garnwerd) vertelt in de ‘eenakter’ Zwijgen tegen de pijn het verhaal van zijn gelijknamige opa.

Miente Viersen werd in 1910 geboren in het Groningse Lutjegast. Begin van de oorlog was hij gemobiliseerd nabij Wassenaar, waar hij deelnam aan de gevechten met de Duitse luchtlandingstroepen.

Aansluitend keert hij terug naar Groningen, waar hij als zelfstandig expediteur werkt. De oorlogsjaren verlopen relatief rustig, tot hij in het najaar van 1944 min of meer bij een ‘verdwaalde’ wapendropping betrokken raakt. Het één leidt uiteindelijk tot het ander. 20 oktober wordt Viersen samen met enkele anderen opgepakt. Na een kort verblijf in het Scholtenshuis in de stad Groningen wordt Viersen in de nacht van 27 oktober samen met een aantal mannen in de auto gezet, op transport naar kamp Westerbork. Samen met zes andere mannen wordt Miente Viersen op 28 oktober aldaar gefusilleerd.

Nabestaanden bleven lang in onzekerheid over de afloop van hun familieleden. Na de oorlog werd lang gezwegen over de verhalen, tegen de pijn.

Aan de hand van beelden en enkele muziekfragmenten vertelt kleinzoon Miente Viersen het verhaal van zijn opa.

4 mei – Oorlog gedenken toen en nu

Posted by Vyne

Ook dit jaar biedt Vertelpodium Het Lopende Vuur weer ruimte voor een indrukwekkende herdenkingsbijeenkomst. Zaterdagavond 4 mei, na de gezamenlijke stilte van 20.00 uur vertellen verhalenvertellers Pauline Seebregts en Mia Verbeelen verhalen van kinderen uit verschillende landen. Verhalen van Sydra, Adama, Ilaf, Masha, Pavlov. Allemaal hebben ze zo hun eigen ervaringen met wat oorlog en onvrijheid met je doet.

Pauline en Mia hebben de laatste jaren kennis gemaakt met gezinnen, jongeren, kinderen die gevlucht zijn uit verschillende landen.
Uit deze gesprekken hebben zij een voorstelling en twee films -storydocu’s- gemaakt. Op 4 mei vertellen ze enkele van deze (vlucht)verhalen, aangevuld met verhalen waarin een zoektocht naar geluk of waarheid ondernomen wordt.
Want zijn we niet allemaal op zoek naar een gelukkig en veilig bestaan?

De verhalen van Mia en Pauline maken de zinloosheid van oorlog duidelijk. In de oorlogen die er geweest zijn en de oorlogen van nu zijn enkel verliezers. Door te herdenken, er bij stil te staan, groeit de bewustwording.

Beide vertellers hebben hun sporen ruimschoots verdiend in de vertellerswereld. Het belooft een mooie avond te worden met bijzondere verhalen.

We beginnen om 20.00 uur. Wij verzoeken iedereen vriendelijk op tijd binnen te zijn, wij zijn om 20.00 uur twee minuten stil. De deur blijft dan even gesloten.

Reserveren is wenselijk, de avonden worden druk bezocht. Dit kan door een mail te sturen.

Barak

Posted by Vyne

Barak is een muzikale vertelling van en door de schrijvers Marga Kool en Jan Veenstra en de klezmerband Klets, waarin een barak centraal staat. Deze barak is afkomstig van voormalig Kamp Linde (nabij Zuidwolde), dat in ’40 -’45 eerst Jodenwerkkamp was en daarna opvangkamp voor oorlog-evacués. De barak heeft enige jaren geleden als herdenkingsplek een plaats gekregen bij museumboerderij De Wemme in Zuidwolde. De voorstelling vindt plaats in de barak.

In de voorstelling staan de beide vroegere functies van de barak centraal. In verhalen, liederen en gedichten wordt het lot van een jonge Joodse man – op 3 oktober 1942 vanuit Kamp Linde afgevoerd naar Westerbork – verweven met dat van een Rotterdams meisje – dakloos door de bombardementen – dat aan het eind van de oorlog naar Kamp Linde in Drenthe wordt gestuurd.

Voor vragen, stuur een mail naar de Theaterschuur Linde.

Noem geen namen

Posted by Vyne

Recentelijk won het boek de Jonge Beckman prijs voor beste historische jeugdboek, en nu is dit bijzondere verhaal vertaald naar een muziektheatervoorstelling voor, en voor een groot deel dóór, jongeren. 

Het boek vertelt het verhaal van de crèche van de Hollandse Schouwburg tijdens de Tweede Wereldoorlog, waar onder leiding van Walter Süskind en Henriette Pimentel zo’n 600 kinderen zijn behoed voor deportatie. Ze werden gered met behulp van een aantal jonge kinderverzorgsters uit de crèche en twee verzetsgroepen bestaande uit studenten. Waar in veel films en verhalen het vooral over de volwassen verzetsmensen gaat, focust dit boek zich op de jonge, onbekende helden die met eindeloze moed en gevaar voor eigen leven kinderen redden. De karakters zijn gebaseerd zijn op mensen die echt hebben bestaan. Ze tonen ons dat hoe jong je ook bent, je tot uitzonderlijke dingen in staat bent als je dat wilt. En dat het verzet niet alleen uit stoere mannen bestond, maar zeker ook uit ongelofelijk dappere, jonge vrouwen.

Een grote cast van bijna tachtig man van zes tot zeventig jaar oud zal dit verhaal op het toneel gaan vertolken op indrukwekkende en muzikale wijze. 

De voorstelling roept op om mens te blijven en elkaar als mens te laten zien, juist in onmenselijke tijden. Om warmte te blijven geven, waar dat het hardst nodig is.

De Stimpel fan de Oarloch

Posted by Vyne

It is 1943. It postkantoar fan Simon de Ruyter en syn frou is noch altyd yn bedriuw. Njonken it transport fan leafdesbrieven, pakketten, en oar guod, fasilitearret posterij ‘de Ruyter’ ek de distribúsjebonnen foar de stêd.
Mar, de tiden binne dreech en it ferset wurdt hieltyd mear nedich. Om oer betrouwen noch te swijen..
In fotoboek bringt jierren letter in soad werinnerings werom fan in tiid dy’t graach fergetten wurdt.
En dêrmei komt der ek in part fan de skiednis bleat. En dy skiednis.
Blykt in ferburgen ferhaal te kinnen.

Vertaald naar het Nederlands:

Het is 1943. Het postkantoor van Simon de Ruyter en zijn vrouw is nog altijd in bedrijf. Naast het transport van liefdesbrieven, pakketten en ander postgoed, faciliteert postkantoor ‘de Ruyter’ ook de distributiebonnen voor de stad. Maar, de tijden zijn zwaar en het verzet wordt met de dag meer nodig. Om over het vertrouwen nog te zwijgen.
Een fotoalbum brengt jaren later veel herinneringen terug uit een tijd die graag wordt vergeten. En met dat fotoalbum komt er ook een deel van de geschiedenis omhoog. En die geschiedenis..
Blijkt een verborgen verhaal te kennen.

Nationale Jongerenherdenking Rotterdam 2024

Posted by Vyne

Op 4 mei zijn we twee minuten stil. Twee minuten waarin we samen oorlogsslachtoffers herdenken. In 2017 vond de eerste editie van de Nationale Jongerenherdenking plaats. Een herdenking, als aanvulling op de Nationale Dodenherdenking, voor en door jongeren om op een geheel eigen manier stil te staan bij de oorlogsslachtoffers van alle tijden.

Op 4 mei 2024 vindt de Nationale Jongerenherdenking opnieuw plaats in het nieuwe Luxor Theater, met ook dit jaar weer een programma dóór en vóór jongeren. Theater is bij uitstek de plek om vragen en gedachten over de geschiedenis, oorlog en vrijheid levend, concreet en persoonlijk te maken.

Het programma start om 19.15 uur en wordt gepresenteerd door acteur en muzikant Guido Spek. Na het interactieve gedeelte Samen herdenken zijn we allemaal om 20.00 uur twee minuten stil. Na deze twee minuten stilte is er een voordracht verzorgd door Spraakuhloos. Hierna zie je eerst de voorstelling ANTHEMON van Misiconi gevolgd door Helden 2.0 van Jeugdtheater Hofplein. Rond 22.00 uur sluiten we de avond gezamenlijk af.

Samen herdenken
Om een betere toekomst te creëren voor de volgende generatie is het belangrijk om dichter bij elkaar te komen en meer te luisteren naar elkaar. Tijdens Samen herdenken staan we stil bij het feit dat vrijheid niet voor iedereen vanzelfsprekend is en je jouw vrijheid ook zomaar kunt verliezen.
In deze interactieve herdenking, gemaakt door Eric Magnée, maak je gebruik van je eigen telefoon om een connectie te maken met de mensen om je heen en met elkaar in gesprek te gaan. Wat betekent 4 mei en de twee minuten stilte voor jou? En wat kan jij er zelf aan doen om de wereld weer een klein stukje beter te maken?

Anthemon door Misiconi
Een voorstelling die het publiek meeneemt op een reis door verschillende herdenkingsrituelen. Van verstilde momenten van rouw tot vieringen van hoop en veerkracht, de voorstelling weeft een rijk bloementapijt van emoties en ervaringen.

“Gedanst door een groep die vergeten wordt in de herdenking van de tweede wereldoorlog.”

De Jongeren reiken het publiek verschillende manieren aan om te herdenken. Het stuk verkent niet alleen de herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog, maar richt zich ook op het thema van verlies en afscheid nemen van de mensen die dicht bij je staan. Met respect voor de verschillende culturele tradities en persoonlijke verhalen, nodigt de voorstelling het publiek uit om te reflecteren op de menselijke ervaring van herinneren, herdenken en eren.

Helden 2.0 door Jeugdtheater Hofplein
We komen aan bij de Stad van Geluk. De plek die betoverende verhalen verspreidt over hoop, mooie mensen, grote gebouwen, kleurrijke billboards, kernwaarden, witte glimlachen en niet te vergeten: helden. Allerlei helden. Speciaal voor jou. Alhoewel, zo gaan die verhalen…

Helden 2.0 laat het leven zien van de inwoners, die tegen heel verschillende uitdagingen aanlopen. Ze hebben één ding gemeen: deze mensen kunnen wel wat hulp gebruiken. Maar wat voor hulp? Van wie? En tegen welke prijs?

B.V. De Heldenfabriek verkoopt hoop, helden én regeert deze stad. Met haar succesformule zijn problemen van het verleden. Men hoeft alleen te volgen. In dit heldenbeleid is geen plek voor vragen, nuance of empathie. Alleen voor geluk en succes!

Wie besluit, en wie volgt?

Als je weet dat er iets niet klopt, zet je dan een stap naar voren?

Blijf je stil in de massa staan, of laat je je stem horen?

Hoe herken je een echte held? Zou er een held bestaan die zorgt dat alles goed komt? En herken je die dan aan een rode cape en indrukwekkende spierballen? Of misschien aan een betoverende stem, die tegen de stroom ingaat?

In Helden 2.0 wordt ook teruggekeken naar de geschiedenis en komen onder andere thema’s als macht, inspelen op wanhoop, zelf blijven nadenken, opstaan tegen onrecht en het behouden van je eigen stem aan bod. Thema’s die van alle tijden zijn, nu ook voor jongeren weer actueel zijn en aansluiten bij het moment van herdenken op 4 mei.

Programma
18:45 uur – Theater open
19:15 uur – Samen herdenken
20:00 uur – Twee minuten stilte
20:02 uur – Voordracht door Spraakuhloos
20:15 uur – ANTHEMON door Misiconi 
21:00 uur – Helden 2.0 door Jeugdtheater Hofplein
22:00 uur – Einde

Wat blijft is de muziek…

Posted by Vyne

Werken van onder anderen Menachem Asscher, Ludwig van Beethoven, Johann Sebastian Bach, Leo Smit en Kate Moore.

In juli 1942 kreeg de 22-jarige Menachem Asscher een oproep voor een werkkamp in Duitsland. Hij ging vol goede moed, eerst naar Westerbork en drie dagen later naar Auschwitz, waar hij vrijwel direct na aankomst werd vergast. Daar zou het verhaal zoals voor velen kunnen eindigen. Maar Menachem, zoon van schrijfster Clara Asscher Pinkhof en opperrabijn van Groningen Abraham Asscher, was een begenadigd pianist en een jonge componist. Hij studeerde aan het Conservatorium van Amsterdam en dankzij zijn moeder kon een groot deel van zijn muziek gered worden. Deze werken bleven jaren bij de leden van de familie die de oorlog overleefden onder het stof liggen. Tot Lilian Kars, die samen met haar echtgenoot Paul Janssen werkt aan een boek over Menachems oom Sallie Pinkhof en diens familie, met dank aan het speurwerk van de overgebleven familieleden in Israël de muziek boven water kreeg.

Nu klinkt deze muziek voor het eerst in het openbaar, gespeeld door de Israëlische pianist Imri Talgam. Lilian Kars vertelt aan de hand van fragmenten uit onder andere de autobiografie Danseres zonder benen van Clara Asscher-Pinkhof over het leven en de ontwikkeling van Menachem terwijl het verhaal en de muziek verder reliëf krijgen door werken van Beethoven, Bach en Menachems tijdgenoot Leo Smit. In combinatie met foto’s van Menachem en zijn familie brengt het de verschrikkingen van een oorlog op enerverende wijze in kaart en maakt het en passant duidelijk hoezeer er een schat aan culturele rijkdom en ontwikkeling bruut is afgesneden. Een concert vol invoelbaar drama, meeslepende muziek en uiteindelijk vooral ook hoop.

Moederhart

Posted by Vyne

“Betty, wij gaan onderduiken!”

De alles bepalende zin die haar moeder sprak vlak na haar tiende verjaardag.

Een Joods meisje dat dankzij de levenslessen van haar ouders en het behoud van haar kinderlijkheid de Tweede Wereldoorlog overleefd heeft. Een verhaal waarin kwetsbaarheid, moed en geluk schuil gaan.

Want hoe kun je nog kind zijn als er keuzes voor jou gemaakt worden? Wanneer andere mensen beslissen over jouw veiligheid en je overdag zo stil moet zijn dat het lijkt alsof je niet bestaat… Welke elementen zorgen ervoor dat je een oorlog kunt overleven?

Twee generaties later vertellen wij in deze autobiografische theatervoorstelling met gedramatiseerde elementen van vertellend- beeldend- en bewegingstheater dat verhaal.

Ode aan Truus van Lier

Posted by Vyne

Zij bleef niet aan de kant staan is een documentaire die Edith Wegman maakte waarin ze het verhaal over de Utrechtse verzetsheldin Truus van Lier naar het nu haalt met jonge studenten van het Utrechts Conservatorium en leerlingen van het Christelijk Lyceum Zeist.

Op deze avond wordt deze film vertoond, naast eerder opgenomen Struikelliedjes, en nieuwe, live gezongen Struikelliedjes.

Ik zie alleen maar lente

Posted by Rinke Brans

‘Tunnelvisie is de onkunde, onwil of onmogelijkheid om bepaalde dingen waar te nemen die direct in iemands belevingswereld liggen,’ sprak Wikipedia.

Inderdaad
als ik voor mij kijk zie ik alleen maar…
Lente
Liefde
Lepelaars die een nest bouwen
Leuke dingen die ik niet zo 1-2-3 kan opnoemen als je het me op de man af vraagt, hoor!

Nadat de wereld uit zijn voegen is gebarsten, neem ik een grote teug adem en zet mijn roze bril weer op mijn neus

Blik op vooruit – doorlopen!
Wegkijken
Wegstoppen
Omdraaien. Er omheen draaien
Omlopen
Ronddrentelen
Niets doen?

Een groep jongeren uit Haarlem verdiept zich samen met theatermakers van Theaterbroedplaats STEK in de grote thema’s die tevoorschijn komen als een wereld in oorlog is. Onderdeel van deze theatrale vertelling is een gesprek onder leiding van de Schuur jongeren, onder het genot van een kop soep!

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Je, Anne

Posted by Vyne

In Je, Anne vormen liedjes en dagboekfragmenten een gecombineerde rode draad door de vertelling. Centraal staat natuurlijk het persoonlijke verhaal van Anne, dat zij altijd ondertekende met “Je Anne”.

Het tijdloze verhaal uit de dagboeken van Anne Frank keert terug in de theaters en wel in een bijzondere versie. In Je, Anne vormen liedjes en dagboekfragmenten (en soms een combinatie van beide) een rode draad door de vertelling van de complete onderduikperiode. Het verhaal blijft hierbij volledig trouw aan de feiten zodat het de ware Anne Frank laat zien.

Op 6 juli 1942 doken Otto en Edith Frank samen met hun dochters Margot (16) en Anne (13) onder in de opslagruimtes achter het kantoorpand van Otto’s bedrijf aan de Prinsengracht 263. Het echtpaar Van Pels (door Anne in haar dagboeken ‘Van Daan’ genoemd) en hun zoon Peter voegden zich al snel bij hen, later gevolgd door tandarts Fritz Pfeffer (Albert Dussel). De acht onderduikers verbleven op hun schuilplek – door Anne omgedoopt tot ‘het Achterhuis’ – tot hun ontdekking op 4 augustus 1944.

Anders dan in eerdere vertellingen, films en theaterstukken vertelt Je, Anne het feitelijke verhaal van de onderduikers in het Achterhuis zonder dat dit op enige wijze gedramatiseerd, aangevuld of aangepast is. Het script van Enid Futterman werd hiervoor gecomplementeerd met integere en veelal aangrijpende liedjes van Michael Cohen. De regie is in handen van de Vlaamse regisseur Frank Van Laecke.

Wegkijken

Posted by Rinke Brans

In Woerden maken we een productie in de meivakantie, 5 dagen voor 4 mei. De kick-off zijn de gesprekken met de ouderen, we lunchen met elkaar en daarna gaan de jongeren in gesprek met mensen die oorlog hebben meegemaakt, hun kinderen en vrijwilligers van Wij zijn Woerden. De gesprekken zijn de basis voor het script van de productie die we met elkaar gaan maken. De inhoud is dus nog niet bepaald, “Wegkijken” is een brede titel die op vele manieren ingevuld kan en dat de link van het verleden naar het heden gaat en we de actuele situatie in de wereld meenemen is zeker.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Erfenis van de Stilte

Posted by Rinke Brans

Ontdek de kracht van verhalen in “Erfenis van de Stilte”, een jongerenvoorstelling gepresenteerd tijdens Theater Na de Dam op 4 mei 2024 om 21:00. In Termunten verbindt een groep jongeren onder leiding van theatermakers Afra Rijkhoff en Sarah van der Meere van DRUKCollectief de verhalen van toen en nu. Door persoonlijke gesprekken met (familieleden van) ooggetuigen en diepgaand onderzoek, belichten de jongeren hoe het was om jongere te zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog. Wat zijn de verschillen en wat zijn de overeenkomsten? “Erfenis van de Stilte” nodigt het publiek uit om te reflecteren op de impact van oorlog op jonge levens en herinnert ons eraan dat de erfenis van stilte door de generaties heen blijft resoneren. Mis deze indrukwekkende voorstelling niet op deze bijzondere avond van herdenking en verbinding.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Het Bombardement

Posted by Rinke Brans

Al 9 jaar stellen we onze jongeren de vraag: Wat betekent die oorlog vandaag?
Vaak is het antwoord lastig, ver van hun bed, iets van hun opa’s en oma’s.
Door de dwingende actualiteit lijkt die vraag relevanter dan ooit. Een stad in puin, overvliegende vliegtuigen, massa’s mensen in directe nood. Zet het nieuws of je telefoon maar aan.
Onze jongeren bijten zich vast in het Nijmeegse bombardement dat in 2024 tachtig jaar geleden is, gaan het gesprek aan met ooggetuigen van toen en dwalen scherp door de stad op zoek naar materiaal en inspiratie om uiteindelijk een route door de stad te maken die je niet mag missen.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Into Eternity

Posted by Vyne

Een eerbetoon aan Vilma Grunwald gebaseerd op haar laatste brief aan haar echtgenoot geschreven kort voor haar dood in Auschwitz.

Het muziekprogramma bestaat uit composities van Marion von Tilzer, uitgevoerd door een negenkoppig ensemble en versterkt door een special enscenering en lichtdesign om het publiek een immersieve concertervaring te laten beleven.

Over het project
Into Eternity – hoewel hartverscheurend, is een verhaal over het menselijk vermogen tot liefde. Een verhaal van moed en vertrouwen, verteld door een vrouw die oog in oog staat met de dood tijdens de Holocaust. In de brief aan haar echtgenoot laat Vilma haar licht schijnen over de kern van het aanvaarden van omstandigheden zonder het geloof in de schoonheid van het leven en de hoop in de goedheid ervan te verliezen, met het volle vertrouwen dat liefde ons door en voorbij het einde draagt.

Engelse vertaling van Vilma’s laatste brief (origineel Tsjechisch):
“You, my only one, dearest, in isolation we are waiting for darkness. We considered the possibility of hiding but decided not to do it since we felt it would be hopeless. The famous trucks are already here, and we are waiting for it to begin. I am completely calm. You – my only and dearest one, do not blame yourself for what happened, it was our destiny. We did what we could. Stay healthy and remember my words that time will heal – if not completely then at least partially. Take care of the little golden boy and don’t spoil him too much with your love. Both of you – stay healthy, my dear ones. I will be thinking of you and Misa. Have a fabulous life, we must board the trucks. Into eternity, Vilma.”

Into Eternity is onderdeel van ‘Meetings with Remarkable Women- music inspired by women’s lives’, een serie over de menselijke (veer-)kracht. Vooral in deze uitdagende tijden, is het van belang om verhalen te delen waarin we kunnen ervaren dat er te midden van alle onrust altijd innerlijke vrede te vinden is.

https://www.youtube.com/watch?v=nTAA0iAUM3I