De Soldaat (#withfilter)

Posted by Danielle van den Berg

Ook oorlog moet sexy zijn. Dat wist kledingmerk Hugo Boss al toen het in de Tweede Wereldoorlog strakke uniformen voor onder andere de SS ontwierp. De vertegenwoordiger van dat sexappeal, de soldaat, was toen inderdaad voor velen een aantrekkelijk figuur.

En dat lijkt onveranderd…

Was het 80 jaar geleden vooral (on)verbloemde propaganda, vandaag de dag dragen oorlogsfilms en videogames, verkoopforums van historische wapens en actiefiguren voor kinderen zeker bij aan de fascinatie voor soldaten.

Theatermakers Franziska Menge en Jasper Koopmans voelen de noodzaak zich te verhouden tot dit gegeven. Zij laten zich in de voorstelling ‘De Soldaat’ (#withfilter) onderdompelen in (propaganda)beelden van soldaten uit zowel de Tweede Wereldoorlog als deze tijd. Jasper gamet graag een spelletje oorlog en trok als kind soldatenkleren aan, maar schrok toen hij een brief kreeg die hem confronteerde met zijn dienstplicht. Franziska heeft geleerd oorlog te veroordelen, mede door haar Duitse achtergrond, maar fantaseert erover om met een automatisch wapen te schieten. Beiden gaan op zoek naar de aantrekkingskracht van de soldaat.

De Soldaat (#withfilter) © Bart Grietens

De Soldaat (#withfilter) © Bart Grietens

De Soldaat (#withfilter) © Bart Grietens

De Soldaat (#withfilter) © Bart Grietens

De Soldaat (#withfilter) © Bart Grietens

De Soldaat (#withfilter) © Bart Grietens

De Soldaat (#withfilter) © Bart Grietens

De Soldaat (#withfilter) © Bart Grietens

Strijder

Posted by Rinke Brans
  1. Iemand die strijdt, die deelneemt aan een strijd, gevecht of oorlog— krijgsman
  2. IJveraar: een strijder voor eer en deugd
  3. Tegenspreker – doen jongeren nou eenmaal, een ruziemaker
  4. Gewoon strijder toch: als we je dit moeten uitleggen ben je misschien oud; is een compliment
  5. Iets wat Rotterdam is, doet, heeft gedaan. Sterker door strijd
  6. Locatievoorstelling gemaakt door leerlingen van Mavo Centraal
  7. Een ode (s.o.) aan (naar onze) strijders.

Als er nu oorlog uit breekt….ga je dan strijden voor je vader- of moederland? Waarom en waarvoor hebben mensen in de Tweede Wereldoorlog eigenlijk gestreden? Hoe zagen deze strijders er uit en waarom deden deze strijders wat ze deden? Wie strijden er vandaag de dag voor de volgende generaties? Waar moeten we vandaag de dag meer voor strijden?

Leerlingen van Mavo Centraal beantwoorden deze vragen in een bijzondere locatievoorstelling in samenwerking met Bibliotheek Rotterdam, ter gelegenheid van 4 en 5 mei. Tijdens deze voorstelling gaat het publiek op reis langs diverse verhalen en performances, die ons collectieve geheugen aanspreken rondom de vraag wie we op ons vizier hebben als strijders uit ons verleden. De openbare bibliotheek symboliseert hierbij als een belangrijke plek voor het bewaren en doorgeven van essentiële verhalen aan de volgende generaties Rotterdammers.

Samen met theatermakers Mahfoud Mokaddem en Sudesca Janse onderzoeken de leerlingen van Mavo Centraal interculturele, vaak minder bekende verhalen van strijders somehow gelinkt aan Rotterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hieruit worden poëtische vertellingen en bewegende beelden gemaakt, die het publiek uitnodigen om via de perspectieven van de jongeren zowel het verleden als het heden te ontdekken bij een belangrijke ontmoetingsplek in Rotterdam: de Centrale Bibliotheek.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Mandem

Posted by Rinke Brans

Jongeren uit Rotterdam verdiepten zich onder leiding van theatermaker Dionne Zwennicker-Norton in de geschiedenis van Rotterdam Zuid ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Samen met Dionne hebben de spelers deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, eigen gemaakt en vertolken dit naar een theatrale mix van spoken word, zang en dans. Deze informatieve voorstelling volgt het spoor van verzetshelden met wortels uit de Antillen en Zuid-Amerika.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

RUBATO

Posted by Rinke Brans

In RUBATO verdiept een twintigtal Rotterdamse jongeren zich in de rol van muziek in de kampen. Ze spreken met overlevenden en deskundigen van Kamp Westerbork. Op basis van deze gesprekken maken zij een voorstelling. Hoe werd muziek ingezet door de nazi’s? En was het ook een vorm van verzet? Kan muziek troost bieden te midden van alle gruwelijkheid? Theatermaker Jasper Vaillant verdiept zich elk jaar in een ander aspect van de Tweede Wereldoorlog dat in de geschiedenis onderbelicht is gebleven. Zo staat Theater Rotterdam niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de horror van het heden.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

ANTHEMON

Posted by Rinke Brans


“Gedanst door een groep die vergeten wordt in de herdenking van de Tweede Wereldoorlog.”

Een voorstelling die het publiek meeneemt op een reis door verschillende herdenkingsrituelen. Van
verstilde momenten van rouw tot vieringen van hoop en veerkracht, de voorstelling weeft een rijk
bloementapijt van emoties en ervaringen.

De jongeren reiken het publiek verschillende manieren aan om te herdenken. Het stuk verkent niet
alleen de herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog, maar richt zich ook op het thema van verlies
en afscheid nemen van de mensen die dicht bij je staan. Met respect voor de verschillende culturele
tradities en persoonlijke verhalen, nodigt de voorstelling het publiek uit om te reflecteren op de
menselijke ervaring van herinneren, herdenken en eren.

Deze voorstelling is onderdeel van de Nationale Jongerenherdenking in Rotterdam.

Theater Na de Dam JONG
Tijdens de vijftiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 46 projecten door heel Nederland zich in om de herdenking op 4 mei van extra betekenis te voorzien. Onder begeleiding van een professionele theatermaker gaan de jongeren in gesprek met (familieleden van) ooggetuigen, over hun herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Deze gesprekken, samen met andere bronmaterialen over de Tweede Wereldoorlog, vormen de basis van de jongerenvoorstellingen.

Nationale Jongerenherdenking Rotterdam 2024

Posted by Vyne

Op 4 mei zijn we twee minuten stil. Twee minuten waarin we samen oorlogsslachtoffers herdenken. In 2017 vond de eerste editie van de Nationale Jongerenherdenking plaats. Een herdenking, als aanvulling op de Nationale Dodenherdenking, voor en door jongeren om op een geheel eigen manier stil te staan bij de oorlogsslachtoffers van alle tijden.

Op 4 mei 2024 vindt de Nationale Jongerenherdenking opnieuw plaats in het nieuwe Luxor Theater, met ook dit jaar weer een programma dóór en vóór jongeren. Theater is bij uitstek de plek om vragen en gedachten over de geschiedenis, oorlog en vrijheid levend, concreet en persoonlijk te maken.

Het programma start om 19.15 uur en wordt gepresenteerd door acteur en muzikant Guido Spek. Na het interactieve gedeelte Samen herdenken zijn we allemaal om 20.00 uur twee minuten stil. Na deze twee minuten stilte is er een voordracht verzorgd door Spraakuhloos. Hierna zie je eerst de voorstelling ANTHEMON van Misiconi gevolgd door Helden 2.0 van Jeugdtheater Hofplein. Rond 22.00 uur sluiten we de avond gezamenlijk af.

Samen herdenken
Om een betere toekomst te creëren voor de volgende generatie is het belangrijk om dichter bij elkaar te komen en meer te luisteren naar elkaar. Tijdens Samen herdenken staan we stil bij het feit dat vrijheid niet voor iedereen vanzelfsprekend is en je jouw vrijheid ook zomaar kunt verliezen.
In deze interactieve herdenking, gemaakt door Eric Magnée, maak je gebruik van je eigen telefoon om een connectie te maken met de mensen om je heen en met elkaar in gesprek te gaan. Wat betekent 4 mei en de twee minuten stilte voor jou? En wat kan jij er zelf aan doen om de wereld weer een klein stukje beter te maken?

Anthemon door Misiconi
Een voorstelling die het publiek meeneemt op een reis door verschillende herdenkingsrituelen. Van verstilde momenten van rouw tot vieringen van hoop en veerkracht, de voorstelling weeft een rijk bloementapijt van emoties en ervaringen.

“Gedanst door een groep die vergeten wordt in de herdenking van de tweede wereldoorlog.”

De Jongeren reiken het publiek verschillende manieren aan om te herdenken. Het stuk verkent niet alleen de herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog, maar richt zich ook op het thema van verlies en afscheid nemen van de mensen die dicht bij je staan. Met respect voor de verschillende culturele tradities en persoonlijke verhalen, nodigt de voorstelling het publiek uit om te reflecteren op de menselijke ervaring van herinneren, herdenken en eren.

Helden 2.0 door Jeugdtheater Hofplein
We komen aan bij de Stad van Geluk. De plek die betoverende verhalen verspreidt over hoop, mooie mensen, grote gebouwen, kleurrijke billboards, kernwaarden, witte glimlachen en niet te vergeten: helden. Allerlei helden. Speciaal voor jou. Alhoewel, zo gaan die verhalen…

Helden 2.0 laat het leven zien van de inwoners, die tegen heel verschillende uitdagingen aanlopen. Ze hebben één ding gemeen: deze mensen kunnen wel wat hulp gebruiken. Maar wat voor hulp? Van wie? En tegen welke prijs?

B.V. De Heldenfabriek verkoopt hoop, helden én regeert deze stad. Met haar succesformule zijn problemen van het verleden. Men hoeft alleen te volgen. In dit heldenbeleid is geen plek voor vragen, nuance of empathie. Alleen voor geluk en succes!

Wie besluit, en wie volgt?

Als je weet dat er iets niet klopt, zet je dan een stap naar voren?

Blijf je stil in de massa staan, of laat je je stem horen?

Hoe herken je een echte held? Zou er een held bestaan die zorgt dat alles goed komt? En herken je die dan aan een rode cape en indrukwekkende spierballen? Of misschien aan een betoverende stem, die tegen de stroom ingaat?

In Helden 2.0 wordt ook teruggekeken naar de geschiedenis en komen onder andere thema’s als macht, inspelen op wanhoop, zelf blijven nadenken, opstaan tegen onrecht en het behouden van je eigen stem aan bod. Thema’s die van alle tijden zijn, nu ook voor jongeren weer actueel zijn en aansluiten bij het moment van herdenken op 4 mei.

Programma
18:45 uur – Theater open
19:15 uur – Samen herdenken
20:00 uur – Twee minuten stilte
20:02 uur – Voordracht door Spraakuhloos
20:15 uur – ANTHEMON door Misiconi 
21:00 uur – Helden 2.0 door Jeugdtheater Hofplein
22:00 uur – Einde

De Rotterdamse Razzia van ’44 Bezongen

Posted by Vyne

In de muziektheatervoorstelling De Razzia van ’44 Bezongen komen verhalen en liedjes aan bod over de dwangarbeiders die tijdens de grote razzia van 10 en 11 november 1944 uit Rotterdam en Schiedam werden afgevoerd.

Meesterverteller Roland Vonk en actrice Daisy Hagendoorn wekken de geschiedenis tot leven. De meeste van de liedjes die gespeeld worden, hebben vermoedelijk voor het laatst geklonken in een Duitse barak of bij een reünie kort na de oorlog. Bij sommige teksten is zelfs geen muziek overgeleverd. Die is geschreven door de heren van trio De Flamingo’s: Peter de Koning (contrabas), Ted Koninkx (gitaar) en Pieter Ubbels (saxofoon). Het trio wordt aangevuld met Erik de Reus op piano, die ook de arrangementen maakt.

Het Razzia monument
Aanleiding voor de voorstelling is de officiële onthulling van het Razzia-monument in november 2023 ter herdenking van de slachtoffers uit Rotterdam en Schiedam. Het monument, een kunstwerk gemaakt door Rotterdamse Anne Wenzel, is een initiatief van twee zoons van Rotterdamse dwangarbeiders, René Versluis en Jan Willem Cleijpool. Het staat in het plantsoen naast het Van Ommerenhaventje aan de Parkkade in Rotterdam.

TR Herdenkt

Posted by Vyne

Samen herdenken kan op 4 mei met elkaar bij Theater Rotterdam. Het programma bestaat uit zang, muziek en spoken word. Performancecollectief URLAND maakte in samenwerking met studenten van Codarts een koorstuk.

Op donderdag 4 mei wordt er van 19:45 tot 20:45 bij TR25 Schouwburg een programma georganiseerd om samen stil te staan bij het verleden. Het programma met muziek en spoken word is onder leiding van Milou Adjanga. Spoken word artiest Hasan Gök zal een stuk voordragen met muzikale ondersteuning.

Om 20:00 zullen we met elkaar twee minuten in stilte herdenken.

URLAND Herdenkt
Het programma zal daarna verder gaan in de Grote Zaal. Performancecollectief URLAND maakt een bezwerende, muzikale reis geïnspireerd op het boek ‘Is dit een mens’ van Auschwitz-overlevende Primo Levi. In een hedendaags koorstuk gecomponeerd door Annelinde Bruijs zingen studenten van Codarts de canto van Dante uit De Goddelijke Komedie, die Levi’s redding betekende in het kamp. Het koor lijkt in hun zang collectief te zoeken, zoals Primo Levi zich De Goddelijke Komedie probeerde te herinneren. De betekenis van her-denken en herinneren wordt invoelbaar gemaakt.

URLAND is sinds zijn oprichting bezig om de Grote Verhalen te hertalen in moderne tijden, en vraagt met deze performance af hoe een nieuwe generatie zich tot de geschiedenis en traditie verhoudt.

Het programma start in de Hal van TR25 Schouwburg en voor iedereen gratis toegankelijk.

De vrijheidsstrijders op Zuid

Posted by Julie

Jongeren uit Rotterdam verdiepten zich onder leiding van theatermakers Sander Koning en Dionne Zwennicker-Norton in de geschiedenis van Rotterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Vrijheidsstrijders op Zuid.

Sander en Dionne deden samen met de spelers onderzoek naar aangrijpende en unieke verhalen die zich in de WOII op Rotterdam Zuid afspeelde. Een bundeling van deze historische gebeurtenissen wordt vertolkt in een theatrale mix van Spoken word en dans. In deze voorstelling staat het vieren van vrijheid centraal. 

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Nightingale

Posted by Julie

Jongeren uit Rotterdam verdiepten zich onder leiding van theatermaker Manouk Schrauwen in de geschiedenis van Rotterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Nightingale.

In Nightingale vertellen de dansers het verhaal van een persoon die op de vlucht is of in een benarde, onveilige situatie zit. In stilte dwalen hun gedachten af en dromen ze weg naar een andere wereld. Daar waar de vogels mogen fluiten en de zon op hen gezicht schijnt. Waar ze kunnen rennen, stampen, zingen en vliegen. Het stuk geeft zichtbaarheid aan een groep, die in de Tweede Wereldoorlog veel leed is aangedaan en geeft een stem aan hen die moesten fluisteren.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Nationale jongerenherdenking 2023

Posted by Vyne

Op 4 mei zijn we twee minuten stil. Twee minuten waarin we samen oorlogsslachtoffers herdenken. In 2017 vond de eerste editie van de Nationale Jongerenherdenking plaats. Een herdenking, als aanvulling op de Nationale Dodenherdenking, voor en door jongeren om op een geheel eigen manier stil te staan bij de oorlogsslachtoffers van alle tijden.

Op 4 mei 2023 vindt de Nationale Jongerenherdenking opnieuw plaats in het nieuwe Luxor Theater, met een ook dit jaar weer een programma dóór en vóór jongeren. Theater is bij uitstek de plek om vragen en gedachten over de geschiedenis, oorlog en vrijheid levend, concreet en persoonlijk te maken.

Het officiële programma start met de twee minuten stilte om 20.00 uur, aansluitend gevolgd door de voorstelling Nightingale die dansgezelschap Misiconi maakte in het kader van Theater na de Dam. Vervolgens zie je de mini-docu de making off Kings & Queens, de voorstelling die Jeugdtheater Hofplein om 21.00 uur speelt tijdens de Nationale Jongerenherdenking.

Nightingale – door Misiconi Company

Choreograaf Manouk Schrauwen gaat in het kader van Theater na de Dam aan de slag met studenten van Codarts en jongeren van Mytylschool de Brug. Een spannende samenwerking over een stem geven aan hen die vaak vergeten worden.  Zie meer onder ‘jongerenvoorstellingen’ in ons programma.

Kings & Queens – door Jeugdtheater Hofplein 

Regisseur Iris Heusschen maakt met 14 jonge talenten van Jeugdtheater Hofplein een ontdekkingstocht door de wereld van Drag.

Tijdens de Holocaust vond er ook vervolging plaats van mensen vanwege hun seksuele geaardheid en genderidentiteit. In januari 2023 stond de jaarlijkse herdenking van de Holocaust in de Bondsdag in het teken van lhbti+ slachtoffers.

Dr. Leo Lashley

Posted by Danielle van den Berg

Jongeren uit Rotterdam verdiepten zich onder leiding van theatermaker Jasper Vaillant in de geschiedenis van Rotterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling DR. LEO LASHLEY.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was oogarts Leo Lashley actief in het Rotterdams verzet. Hij organiseerde voedseltransporten uit de Hoeksche Waard en droeg zorg voor de onderduikers in de Breepleinkerk. Maar na de oorlog verlaat hij Nederland algauw. Discriminatie blijkt de oorzaak. Wat is er precies gebeurd? En waarom is zijn verhaal van onverschrokkenheid en moed zo onderbelicht gebleven?

In DR. LEO LASHLEY treedt een tiental Rotterdamse jongeren in de voetsporen van Leo Lashley. Ze spreken met verschillende ervaringsdeskundigen waaronder zijn kleinzoon Patrick Lashley. Op basis van deze gesprekken maken zij een voorstelling.

Theatermaker Jasper Vaillant verdiept zich elk jaar in een ander aspect van de Tweede Wereldoorlog dat in de geschiedenis onderbelicht is gebleven. Zo staat Theater Rotterdam niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de horror van het heden.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Kamp

Posted by Danielle van den Berg

Een enorme maquette van Auschwitz-Birkenau vult het podium.

Overvolle barakken, duizenden poppetjes in concentratiekampkleding, een spoorlijn, de poort met de woorden Arbeit macht frei. Met Kamp geeft Hotel Modern vorm aan het onvoorstelbare: de grootste massamoord in de geschiedenis, in een speciaal opgezette vernietigingsstad.

Als oorlogsverslaggevers dwalen de spelers met minicamera’s door de maquette. Ze filmen de gebeurtenissen en maken het publiek ooggetuige.

Kamp ging in 2005 in première in Theater Rotterdam en was al te zien in Europa, Australië, Japan, de Verenigde Staten en Canada. De voorstelling maakt overal de tongen los.

“Een dappere en geslaagde poging om het onbegrijpelijke te verbeelden“.
Historisch Nieuwsblad

“Ingenieus poppenspel heeft geen woord nodig“.
Trouw

“Indrukwekkend en waarachtig spel met duizend onbeholpen poppetjes“.
Volkskrant

Kamp speelt op meerdere data, zie hier de gehele speellijst.

Hoor de vrouwen zingen

Posted by Vyne

“Als de Moffen willen beletten
Dat de Tommies ons ontzetten
Ga je op transport
Reist per spoor: veilig, vlug, voordelig
Voor het lichaam wat nadelig… Au!”

“Horen jullie dat? De vrouwen zingen!” zegt componist Marius Flothuis tegen zijn medegevangenen wanneer hij op Dolle Dinsdag vanuit Kamp Vught op transport wordt gezet. “Als mensen onder deze omstandigheden nog kunnen zingen, dan leeft er een kracht in hen die sterker is dan het kwaad dat hen bedreigt”.

Hoor de vrouwen zingen is een muziektheaterdocumentaire over moed, humor en de kracht van muziek in tijd van oorlog, gebaseerd op de getuigenissen van Lotty Veffer, dagboekfragmenten van David Koker en cabaretteksten van Hetty Voûte en Gisela Söhnlein, alias ‘Pooh & Piglet’, die gevangen zaten in Kamp Vught.

Meer dan bauxiet

Posted by Danielle van den Berg

“Suriname tijdens WOII, daar weten we met z’n allen veel te weinig van” aldus Emma Lesuis. Ze doet onderzoek naar die tijd in de oude kolonie. De aanleiding was een schat aan filmpjes uit de jaren 40 en 50 in Suriname van filmmaker/ fotograaf Wim van der Ziel, die ze via de beste vriend van haar ouders heeft geërfd.

Suriname viel onder het Koninkrijk der Nederlanden en was dus ook van 1940 tot 1945 in oorlog. De Amerikanen haalden er bauxiet voor de wapenindustrie, dat is wel bekend. Maar er zijn zoveel meer verhalen. Bijvoorbeeld dat er veel Surinaamse soldaten en verzetshelden hebben meegestreden, dat er vermeende NSB-ers uit Nederlands-Indië in een interneringskamp op Jodensavanne werden gestopt, dat er vele Joodse vluchtelingen in Paramaribo belandden…

Emma ging naar Suriname, sprak met mensen die die periode beleefd hebben en nog herinneringen hadden en bezocht de plekken van belang. Het resultaat van haar vooronderzoek presenteert ze in een open toonmoment, met muziek van Rory Ronde, op 3 en 4 mei in Theater Frascati en op 12 mei in Theater Rotterdam.

Lees hier het interview met Emma.

Theater na de Dam – Meer dan bauxiet – © Bart Grietens-

Theater na de Dam – Meer dan bauxiet – Bart Grietens-11

Theater na de Dam – Meer dan bauxiet – Bart Grietens-7_klein

Theater na de Dam – Meer dan bauxiet – © Bart Grietens

Oorlog in mij

Posted by Julie

Negen kinderen en jongeren uit Rotterdam verdiepten zich, onder leiding van theatermaker Pamela Schaap, in de beleving van mensen die oorlog hebben meegemaakt. Zij spraken met Wim Lauwen over hoe het was jong te zijn ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, maar ook met Amal Shaban over haar ervaringen met de hedendaagse oorlog in Syrië. De jongeren onderzoeken het gevoel van angst en daarmee de oorlog in henzelf. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Oorlog in mij (10+).

De voorstelling wordt gespeeld langs een looproute door de stad, met verschillende scènes op verschillende plekken. Ook de film Now. You see me! van Misiconi Dance Company is onderdeel van de route. De voorstelling begint en eindigt gezamenlijk in het Maaspodium.

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Afgedankt

Posted by Julie

Jongeren uit Rotterdam verdiepten zich onder leiding van theatermaker Jasper Vaillant in de geschiedenis van Rotterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling “Afgedankt”.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten honderden Surinamers vrijwillig voor de bevrijding van Nederland en Nederlands-Indië. Daarna werden ze afgedankt. Wat is er precies gebeurd met deze vrijwillige helden? En waarom kregen ze nooit volledige erkenning voor hun loyaliteit?

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Niets

Posted by Danielle van den Berg

Heeft NIETS betekenis?

In een pruimenboom zit Pierre Anthon. Volgens hem is het leven zinloos en heeft niets betekenis. Dus kan je net zo goed in een boom gaan zitten. Zijn klasgenoten zijn verbijsterd en weigeren hem gelijk te geven. Natuurlijk heeft het leven zin! Er zijn talloze dingen die de moeite waard zijn en betekenis hebben… Toch? Ze besluiten dat ze om de beurt iets moeten afstaan wat hen dierbaar is. Maar in hun wraakzuchtige zoektocht naar betekenis raken ze langzaam verstrikt in een levensgevaarlijk spel met fatale gevolgen.

De voorstelling NIETS is een dynamische en fysieke thriller die vragen oproept over de angst voor een zinloos leven en over de onmogelijke opgave om te bewijzen dat het leven wel degelijk zin heeft.  Hoeveel is vrijheid je waard? Wat hou je over van het leven dat je had voordat er beperkingen opgelegd werden? En wat betekent dat voor de dingen die wegvielen? Waren die essentieel voor het leven dat je leidt? De makers willen met de voorstelling een deur openen over de vraag wat écht van waarde is en leidt tot waardevolle gesprekken tussen jongeren én volwassenen.

Na de voorstelling vindt er een nagesprek plaats met de makers en de spelers. Onder andere over wat het betekent om deze voorstelling te spelen op 4 mei, de dag dat we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdenken. Wat blijft er in tijden van oorlog over, waar vallen mensen op terug? Juist dan gaat het om de betekenis van het leven en van vrijheid.

Slachthuis vijf

Posted by Danielle van den Berg

De succesvolle en bejubelde voorstelling Slachthuis vijf in de regie van Erik Whien komt terug naar het theater. De voorstelling werd in 2022 geselecteerd voor het Nederlands Theaterfestival. De jury schreef: “De voorstelling laveert tussen kleinmenselijk drama en het grote gebaar, doorbreekt schaamteloos de vierde wand en vuurt wonderbaarlijke toneelbeelden op de toeschouwer af die nog lang op het netvlies gebrand blijven.”

Slachthuis vijf draait om Billy Pilgrim, een Amerikaanse soldaat die los is geraakt van de tijd. Hij kan in 1945 door een deur stappen, en ergens in 1965 naar buiten komen. Zo herbeleeft hij aan het eind van de Tweede Wereldoorlog het gruwelijke bombardement op Dresden en wordt hij tegelijkertijd door aliens ontvoerd en tentoongesteld op hun planeet Tralfamadore. Op die plek leert Billy dat de dingen niet anders kunnen gebeuren dan ze gebeuren. En dat alle dingen tegelijkertijd gebeuren.

We zien Billy aan de hand van gesprekken met zijn dochter Barbara en zoon Robert door het verleden, heden en toekomst schieten. De realiteit rondom hem valt langzaam uit elkaar en traumatische gebeurtenissen uit Billy’s leven krijgen daarmee een nieuwe plek en betekenis.

Regisseur Erik Whien heeft de afgelopen jaren bewezen dat hij op weergaloze manier een boek naar het toneel kan brengen. Na Revolutionary Road van Richard Yates en Verdriet is het ding met veren van Max Porter volgt de succesvolle toneelbewerking van Slachthuis vijf naar het bijzondere anti-oorlogs meesterwerk van Kurt Vonnegut.

‘Slachthuis vijf doet je happen naar adem’ NRC *****

Over Slachthuis vijf
Slachthuis vijf wordt vaak omschreven als anti-oorlogsboek, maar het is alles door elkaar: existentieel, hilarisch, spannend, sciencefiction en filosofisch. Whien heeft de afgelopen jaren bewezen dat hij op weergaloze manier een boek naar het toneel kan brengen. Na Revolutionary Road van Richard Yates en Verdriet is het ding met veren van Max Porter is er nu de toneelbewerking van Slachthuis vijf.

Erik Whien
“Toen ik Slachthuis vijf voor het eerst las, viel ik meteen voor de absurditeit en lichtheid, en voor de existentiële onderlaag. Afgelopen jaar herlas ik het boek en voelde me getroost tijdens alle bizarre ontwikkelingen in de wereld. En zeker nu, met een oorlog die zo dichtbij is uitgebroken, de enorme complexiteit van alles en de onzekerheid over waar de toekomst ons brengt. Het levensverhaal van Billy Pilgrim, zijn terugkerende mantra ‘zo gaat dat’, is haast een Oosterse manier om naar het leven te kijken. Voor mij heel waardevol in deze tijd.”
 
 

Het Geluid van Vrijheid

Posted by Vyne

77 jaar geleden, op 4 mei 1945, gonst het in Rotterdam van de geruchten. Eindelijk, de bevrijders komen eraan! Het Duitse leger heeft zich overgegeven, de BBC heeft het op de radio gemeld. Rotterdammers komen naar buiten en beginnen te dansen in de straten. Er worden vreugdevuren ontstoken. Maar de oorlog heeft enorme verwoestingen achtergelaten. Het historische centrum is in 1940, vlak na het begin van de oorlog, door de Duitse luchtmacht platgegooid, met meer dan 800 doden en 80.000 daklozen tot gevolg.

Tijdens dit concert worden die doden herdacht, maar ook de weggevoerde Joden, Sinti en Roma en alle militairen, die hun leven gaven voor onze vrijheid. Er wordt verteld over de terreur van de bezetting en het met geweld omverwerpen van de democratische rechtstaat. 

‘We zien dat nu in Oekraïne weer gebeuren en we beseffen meer dan ooit dat onze vrijheid zeer kostbaar en kwetsbaar is. We doen wat we kunnen voor de vluchtelingen, we geven ze vrede, hier, in Rotterdam, dat weet – al is het uit de verhalen van ouders en grootouders – hoe het is om in oorlog, geweld en onderdrukking te moeten leven. Maar laten we toch vooral niet vergeten om te swingen, te zingen en onze lieve vrijheid te vieren.’

Vincent Bijlo

De Konrad Koselleck Big Band speelt niet-alledaagse concerten over bijzondere maatschappelijke en cultuur-overstijgende thema’s. De bekende cabaretier en schrijver Vincent Bijlo vertolkt het verhaal en Ellen ten Damme zingt persoonlijke en herkenbare songs. Konrad Koselleck en zijn musici geven het verhaal met muziek en geluid lading en vleugels.

Speelt ook op 8 mei in Amersfoort, kijk voor meer informatie op de website van de Konrad Koselleck Big Band.

Waarom Truus

Posted by Vyne

Geertruida Wijsmuller (1896-1978) was een Nederlandse verzetsvrouw die voor en in de Tweede Wereldoorlog Joodse kinderen en volwassenen in veiligheid bracht. Ze heeft de levens van meer dan 10.000 Joodse kinderen gered. Toch is ze nauwelijks bekend. Tijd om het verhaal van deze daadkrachtige vrouw te vertellen, want haar heldhaftige werk grenst aan het ongelooflijke.

Margje Enna Wittermans (1979) is actrice, zangeres en theatermaakster. Studeerde in 2001 af aan de Arnhemse Toneelschool en is sindsdien werkzaam bij verschillende Theatergezelschappen en maakt haar eigen voorstellingen.

Bij het inspreken van een documentaire over Truus Wijsmuller, raakt Margje geëmotioneerd. Was het de daadkracht van Truus die haar trof? Of misschien het besef dat alles mogelijk is als we ons niet laten leiden door angst? Of trof het Margje op een dieper niveau? Was het geheim dat ze al een tijd met zich meedraagt de reden dat ze zich zo verbonden voelt met Truus Wijsmuller?

In de voorstelling TRUUS gaat ze op zoek naar deze verbondenheid en geeft ze gestalte aan een vrouw die zich door niemand liet stoppen in haar werk om anderen te redden.

De Joodse Raad

Posted by Danielle van den Berg
Lineke Rijxman (mugmetdegoudentand) en jonge acteurs Jurriaan van Seters en Margo Verhoeven vertellen over hoe de ontstellende geschiedenis tot onder hun huid voelbaar werd.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt op initiatief van de Duitsers een Raad opgericht die de Joodse gemeenschap in Nederland moet controleren en besturen, om uiteindelijk alle Joden naar vernietigingskampen te deporteren.

De Raad wordt – onder druk van de Duitsers – een doorgeefluik voor instructies van de Duitse bezetter. David Cohen, al zeer actief binnen de vooroorlogse Joodse gemeenschap, is samen met Abraham Asscher de aangewezen voorzitter van de Raad. Hij plaatst zichzelf daarmee voor een duivels dilemma. De makers willen in deze eerste zoektocht behoedzaam Cohens mogelijke beweegredenen nagaan tijdens zijn verbijsterende werk.

Hoe staan twee jonge mensen tegenover de Joodse Raad? Kunnen zij zich verplaatsen in een situatie waarin ze verstrikt raken in dilemma’s en uitzichtloze keuzes? Want pas onder extreme omstandigheden blijkt hoe ingewikkeld het kan zijn om moreel goede keuzes te maken.

https://www.youtube.com/watch?v=B9lNmNdHGrs

De Jas 10+

Posted by Vyne

Wat kan één meisje betekenen in de donkerste momenten van de Tweede Wereldoorlog? Alles! Zolang ze maar over genoeg verbeeldingskracht beschikt. De Jas is een voorstelling over kleine mensen die grootse daden verrichten. Over hoop en wanhoop. Over licht in de duisternis. En over een geschiedenis die actueler is dan ooit.

De tweede wereldoorlog is zware kost. Maar onmisbaar in de opvoeding van een kind. Hoe zorg je ervoor dat je dit soort verhalen toch kunt delen met kinderen? Dat was een van de vragen die theatermaker Meike van den Akker zich stelde. Juist poppentheater leent zich voor het vertalen van grote thema’s. Poppen kunnen het groteske verbeelden, zonder dat het te schokkend wordt. Ellende wordt poëzie. Maar het verhaal wordt wel degelijk verteld.

Dolle Dinsdag

Posted by Vyne

Op maandag 4 september 1944 sprak minister-president Gerbrandy vanuit Engeland de Nederlandse bevolking toe. In zijn speech verwisselde hij één woordje, wat grote gevolgen zou hebben de volgende dag. Feitelijk stond in zijn tekst “de grens genaderd”, maar Gerbrandy maakte daarvan “de grens overschreden” en creëerde zo een fake news moment. Iedereen dacht namelijk dat hij bedoelde dat de oorlog nu eindelijk ten einde was. De dag erna, op Dolle Dinsdag, werd er gedanst, ging de vlag uit en wachtte men in hun mooiste kleding en met bloemen langs de kant van de weg op de bevrijders – inclusief de tot dan toe verborgen gebleven onderduikers. Niet wetende dat het échte moment van de bevrijding nog acht maanden en een hongerwinter op zich zou laten wachten.

Deze gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog trekt in de theatervoorstelling Dolle Dinsdag een parallel tussen toen en nu. Ook nu blijkt nieuws dat we aannemen als de waarheid even later opeens fake news te zijn. We leven in vrijheid en dat betekent dat je mag twijfelen, mag geloven en kritisch mag zijn. Hoe zit dat met jou? Wanneer vertrouw jij iemand wel of niet? Dik je de waarheid ook wel eens aan, of laat je dingen weg die de waarheid beïnvloeden?

De voorstelling Dolle Dinsdag gaat over geloven wat je wilt dat waar is en laat zien hoe beïnvloedbaar mensen zijn. Is de waarheid voor iedereen eigenlijk wel hetzelfde? En hoe kunnen waarheden die tegengesteld lijken te zijn toch samenkomen in een groter geheel? Hoe word je eigenlijk een zelfdenkend, kritische burger?

Voorstelling speelt ook op andere data, kijk voor meer informatie op de website van Walhalla.

Kamp

Posted by Danielle van den Berg

Een enorme maquette van Auschwitz-Birkenau vult het podium. Overvolle barakken, een spoorlijn, de poort met de woorden Arbeit macht frei. Op het toneel wordt de miniatuurversie van het kamp tot leven gewekt: duizenden geknutselde poppetjes van acht centimeter verbeelden de gevangenen en hun beulen. Als reusachtige oorlogsverslaggevers dwalen de drie spelers met minicamera’s door het kamp, filmen de gruwelijke gebeurtenissen en maken het publiek ooggetuige.

Kamp ging in 2005 in première en was te zien in theaters en op festivals in Europa, Australië, Japan, de Verenigde Staten, Rusland en Canada. De voorstelling wordt nog steeds elk jaar gespeeld.

NB de voorstelling bevat geen gesproken tekst, dus ‘language no problem’.

Uit de pers:

‘Dappere en geslaagde verbeelding van het onbegrijpelijke’

Historisch Nieuwsblad

‘Indrukwekkend, droef en beklemmend, maar ook waarachtig’

Volkskrant

‘Individuelles Leiden wird von Hotel Modern nicht in den Vordergrund gestellt, man zwingt die Zuschauer eher in die Distanz. Verstörend ist das Stück dennoch. Die Performer wollen, dass die Opfer und Täter trotz aller Verkleinerung als Menschen erkennbar bleiben. Das gelingt ihnen’

ORF

‘Les micros-caméras entrent dans les dortoirs des baraquements, dans les valises où traînent encore les effets personnels des déportés, dans les miradors, dans la chambre à gaz. Elles s’attardent sur les visages muets, empreints d’incompréhension face à l’impensable’

Le Monde

‘L’obiettivo degli ideatori è perpetuare la memoria’

Corriere della sera

‘Kamp reminds us that the unthinkable can come to pass whenever humanity turns its back on the values upon which its own sanity and security rest’

LA Times

Dichterbij dan ooit

Posted by Julie

Jongeren uit Rotterdam verdiepten zich onder leiding van theatermakers Jasmin Deekman, Pamela Schaap, Dionne Zwennicker  in de geschiedenis van Rotterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor de voordeurvoorstelling, “Dichterbij dan ooit”.

Ik heb een verhaal en daarmee ontmoeten we elkaar. We praten over het verleden en leren zo meer over het heden. We onderzoeken. Wat hebben een 90-jarige en een 20+er met elkaar gemeen? Hoe kijk jij terug en ik vooruit? Waar denk je aan als je twee minuten stil bent op 4 mei? Misschien wordt jouw verhaal wel mijn verhaal. Of wordt mijn verhaal ons verhaal. Misschien komt de geschiedenis van ruim 75 jaar geleden wel dichterbij dan ooit.

Van 2 t/m 4 mei gaan drie groepen makers en jongeren langs Rotterdamse voordeuren om daar een verhaal te vertellen in de vorm van een korte voorstelling op de stoep/voortuin/binnenplaats.

Laat de voorstelling naar jou komen. Kies een tijdslot uit. De spelers komen binnen dit tijdslot naar jou toe en spelen de voorstelling bij jou voor de deur. Welk verhaal van welke maker je krijgt is een verrassing. Wel ontvang je een dag van te voren een specifieker tijdstip waarop je ons kunt verwachten. Het maakt niet uit hoeveel mensen er met je mee kijken, zolang je rekening houdt met ieders veiligheid. De voorstelling duurt ongeveer 15 minuten.
LET OP: Je kunt alleen een kaartje kopen voor een adres in Rotterdam, postcodes 3000 t/m 3089.

Tijdens de twaalfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 38 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

Foto’s: Guido Bosua

Doortocht

Posted by Julie

Jongeren uit Rotterdam verdiepten zich onder leiding van theatermakers Pleun Peters en Jasper Vaillant in de geschiedenis van Rotterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor de korte film “Doortocht”.

Wat is er precies gebeurd met de Sinti en Roma tijdens de oorlog? Waarom weten we daar zo weinig van? En in hoeverre was Nederland medeverantwoordelijk voor hun lot?

In Doortocht onderzoeken zeven leerlingen van Mavo Centraal en Wolfert ISK deze wirwar aan vragen. Ze volgen de reis van Mädie Franz, bekend van het boek Daar praat ik niet over, via Westerbork, Auschwitz, Ravensbrück en Flossenburg/Wolkenburg en proberen zo een stem te geven aan een verzwegen geschiedenis.

Tijdens de twaalfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 38 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

Aan tafel

Posted by Julie

Jongeren uit Rotterdam verdiepten zich onder leiding van theatermakers Ayrton Fraenk en Esther Schouten in de geschiedenis van Rotterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor het digitale verhalenbuffet Aan tafel.

Aan tafel eten we, maar delen we ook verhalen. Vijftien jongeren van Maas zullen een speciaal 4 mei-menu samenstellen, dat bestaat uit verschillende ingrediënten.

Elk ingrediënt vertelt een droom, een herinnering, een verhaal van iemand die tijdens de Tweede Wereldoorlog is opgegroeid. Kook thuis mee en vul je buik met verhalen. Aan tafel!

Tijdens de elfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 500 jongeren in 40 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

Het digitale verhalenbuffet is vanaf 4 mei hier te bekijken.

Terlantar / Ontheemd

Posted by Julie

Negen Rotterdamse jongeren van Mavo Centraal en Wolfert College ISK verdiepten zich onder leiding van theatermakers Pleun Peters en Jasper Vaillant in de geschiedenis van Nederlands-Indië ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Hun onderzoek vormt de basis voor het digital magazine en de podcast Terlantar / Ontheemd.

Zij spraken een overlevende van de Jappenkampen, een uitgezonden soldaat en twee Rotterdammers van wie de ouders of grootouders in Nederlands-Indië leefden. Wat is er precies gebeurd in Nederlands-Indië tijdens de oorlog?  En waarom weten we daar eigenlijk zo weinig van? Hoe komt het toch dat deze verhalen zo weinig zijn gehoord? En wat voor invloed heeft dat gehad op alle Indische Nederlanders die hier een nieuw bestaan moesten opbouwen?

De jongeren volgen vier verhalen van eerste, tweede en derde generatie overlevenden en proberen zo een stem te geven aan een verzwegen geschiedenis. 

Tijdens de elfde editie van Theater Na de Dam zetten bijna 500 jongeren in 40 projecten door heel Nederland zich in om, ondanks alles, ook dit jaar 4 mei van betekenis te voorzien. Gebaseerd op digitale gesprekken en briefwisselingen tussen jongeren en ouderen over de oorlog wordt – in veel verschillende vormen – iets waardevols gemaakt en staan we niet alleen stil bij het verleden, maar ook bij de complexe tijd waarin we nu leven.

Het digitale magazine inclusief podcast is vanaf 4 mei, 10 uur, hier te zien.

Illustratie: Xaviera Altena.

URLAND Herdenkt

Posted by Danielle van den Berg

I.v.m. de maatregelen omtrent het coronavirus is deze voorstelling uitgesteld. Wel staat Urland op 4 mei stil bij de herdenking met een korte video.

In een coproductie met Theater Na de Dam en Theater Rotterdam maakte URLAND een korte video, een fragment van de eigenlijke voorstelling die gebaseerd is op ‘Is dit een mens’ van Primo Levi. Annelinde Bruijs en Tomas Loos hebben de muziek gemaakt en de studenten die een kort koorstuk ten gehore brengen zijn: June Yanez, Emma Buysse, Romy Moons, Julie Boellaard, Juliette Luppes, Giovanni Brand, Emile Rogissart, Barbara Brink, Sweder de Sitter, Rosa Kreulen, Luca Bötzel, Annemarije Zoer, Nora Korfker, Jiska Mensink, Shauni Goetz en Yara Brand.

https://youtu.be/3AxyTZO6h5s