De Soldaat (#withfilter)

Posted by Danielle van den Berg

Ook oorlog moet sexy zijn. Dat wist kledingmerk Hugo Boss al toen het in de Tweede Wereldoorlog strakke uniformen voor onder andere de SS ontwierp. De vertegenwoordiger van dat sexappeal, de soldaat, was toen inderdaad voor velen een aantrekkelijk figuur.

En dat lijkt onveranderd…

Was het 80 jaar geleden vooral (on)verbloemde propaganda, vandaag de dag dragen oorlogsfilms en videogames, verkoopforums van historische wapens en actiefiguren voor kinderen zeker bij aan de fascinatie voor soldaten.

Theatermakers Franziska Menge en Jasper Koopmans voelen de noodzaak zich te verhouden tot dit gegeven. Zij laten zich in de voorstelling ‘De Soldaat’ (#withfilter) onderdompelen in (propaganda)beelden van soldaten uit zowel de Tweede Wereldoorlog als deze tijd. Jasper gamet graag een spelletje oorlog en trok als kind soldatenkleren aan, maar schrok toen hij een brief kreeg die hem confronteerde met zijn dienstplicht. Franziska heeft geleerd oorlog te veroordelen, mede door haar Duitse achtergrond, maar fantaseert erover om met een automatisch wapen te schieten. Beiden gaan op zoek naar de aantrekkingskracht van de soldaat.

Kamp

Posted by Vyne

Een enorme maquette van Auschwitz-Birkenau vult het podium.

Overvolle barakken, duizenden poppetjes in concentratiekampkleding, een spoorlijn, de poort met de woorden Arbeit macht frei. Met Kamp geeft Hotel Modern vorm aan het onvoorstelbare: de grootste massamoord in de geschiedenis, in een speciaal opgezette vernietigingsstad.

Als oorlogsverslaggevers dwalen de spelers met minicamera’s door de maquette. Ze filmen de gebeurtenissen en maken het publiek ooggetuige.

Kamp ging in 2005 in première in Theater Rotterdam en was al te zien in Europa, Australië, Japan, de Verenigde Staten en Canada. De voorstelling maakt overal de tongen los.

Kamp speelt op meerdere data, zie hier de gehele speellijst.

Meer dan bauxiet

Posted by Danielle van den Berg

“Suriname tijdens WOII, daar weten we met z’n allen veel te weinig van” aldus Emma Lesuis. Ze doet onderzoek naar die tijd in de oude kolonie. De aanleiding was een schat aan filmpjes uit de jaren 40 en 50 in Suriname van filmmaker/ fotograaf Wim van der Ziel, die ze via de beste vriend van haar ouders heeft geërfd.

Suriname viel onder het Koninkrijk der Nederlanden en was dus ook van 1940 tot 1945 in oorlog. De Amerikanen haalden er bauxiet voor de wapenindustrie, dat is wel bekend. Maar er zijn zoveel meer verhalen. Bijvoorbeeld dat er veel Surinaamse soldaten en verzetshelden hebben meegestreden, dat er vermeende NSB-ers uit Nederlands-Indië in een interneringskamp op Jodensavanne werden gestopt, dat er vele Joodse vluchtelingen in Paramaribo belandden…

Emma ging naar Suriname, sprak met mensen die die periode beleefd hebben en nog herinneringen hadden en bezocht de plekken van belang. Het resultaat van haar vooronderzoek presenteert ze in een open toonmoment, met muziek van Rory Ronde, op 3 en 4 mei in Theater Frascati en op 12 mei in Theater Rotterdam.

Lees hier het interview met Emma.

Oorlog in mij

Posted by Julie

Negen kinderen en jongeren uit Rotterdam verdiepten zich, onder leiding van theatermaker Pamela Schaap, in de beleving van mensen die oorlog hebben meegemaakt. Zij spraken met Wim Lauwen over hoe het was jong te zijn ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, maar ook met Amal Shaban over haar ervaringen met de hedendaagse oorlog in Syrië. De jongeren onderzoeken het gevoel van angst en daarmee de oorlog in henzelf. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Oorlog in mij (10+).

De voorstelling wordt gespeeld langs een looproute door de stad, met verschillende scènes op verschillende plekken. Ook de film Now. You see me! van Misiconi Dance Company is onderdeel van de route. De voorstelling begint en eindigt gezamenlijk in het Maaspodium.

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Afgedankt

Posted by Julie

Jongeren uit Rotterdam verdiepten zich onder leiding van theatermaker Jasper Vaillant in de geschiedenis van Rotterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling “Afgedankt”.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten honderden Surinamers vrijwillig voor de bevrijding van Nederland en Nederlands-Indië. Daarna werden ze afgedankt. Wat is er precies gebeurd met deze vrijwillige helden? En waarom kregen ze nooit volledige erkenning voor hun loyaliteit?

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Niets

Posted by Danielle van den Berg

Heeft NIETS betekenis?

In een pruimenboom zit Pierre Anthon. Volgens hem is het leven zinloos en heeft niets betekenis. Dus kan je net zo goed in een boom gaan zitten. Zijn klasgenoten zijn verbijsterd en weigeren hem gelijk te geven. Natuurlijk heeft het leven zin! Er zijn talloze dingen die de moeite waard zijn en betekenis hebben… Toch? Ze besluiten dat ze om de beurt iets moeten afstaan wat hen dierbaar is. Maar in hun wraakzuchtige zoektocht naar betekenis raken ze langzaam verstrikt in een levensgevaarlijk spel met fatale gevolgen.

De voorstelling NIETS is een dynamische en fysieke thriller die vragen oproept over de angst voor een zinloos leven en over de onmogelijke opgave om te bewijzen dat het leven wel degelijk zin heeft.  Hoeveel is vrijheid je waard? Wat hou je over van het leven dat je had voordat er beperkingen opgelegd werden? En wat betekent dat voor de dingen die wegvielen? Waren die essentieel voor het leven dat je leidt? De makers willen met de voorstelling een deur openen over de vraag wat écht van waarde is en leidt tot waardevolle gesprekken tussen jongeren én volwassenen.

Na de voorstelling vindt er een nagesprek plaats met de makers en de spelers. Onder andere over wat het betekent om deze voorstelling te spelen op 4 mei, de dag dat we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdenken. Wat blijft er in tijden van oorlog over, waar vallen mensen op terug? Juist dan gaat het om de betekenis van het leven en van vrijheid.

Slachthuis vijf

Posted by Danielle van den Berg

Luister. Billy Pilgrim is losgeraakt van de tijd. De Amerikaanse soldaat kan in 1945 door een deur stappen, en ergens in 1965 naar buiten komen. Zo herbeleeft hij aan het eind van de Tweede Wereldoorlog het gruwelijke bombardement op Dresden en wordt hij tegelijkertijd door aliens ontvoerd en tentoongesteld op hun planeet Tralfamadore. Op die plek leert Billy dat de dingen niet anders kunnen gebeuren dan ze gebeuren. En dat alle dingen tegelijkertijd gebeuren.

In Slachthuis vijf zien we Billy aan de hand van gesprekken met zijn dochter Barbara en zoon Robert door het verleden, heden en toekomst schieten. De realiteit rondom hem valt langzaam uit elkaar en traumatische gebeurtenissen uit Billy’s leven krijgen daarmee een nieuwe plek en betekenis.

‘Slachthuis vijf doet je happen naar adem’

NRC *****

Over Slachthuis vijf
Regisseur Erik Whien brengt het bijzondere meesterwerk van Kurt Vonnegut naar de grote zaal, met acteurs Bram Suijker, Hannah Hoekstra en Jip van den Dool. Slachthuis vijf wordt vaak omschreven als anti-oorlogsboek, maar het is alles door elkaar: existentieel, hilarisch, spannend, sciencefiction en filosofisch. Whien heeft de afgelopen jaren bewezen dat hij op weergaloze manier een boek naar het toneel kan brengen. Na Revolutionary Road van Richard Yates en Verdriet is het ding met veren van Max Porter is het nu tijd voor een toneelbewerking van Slachthuis vijf.

Erik Whien
“Toen ik Slachthuis vijf voor het eerst las, viel ik meteen voor de absurditeit en lichtheid, en voor de existentiële onderlaag. Afgelopen jaar herlas ik het boek en voelde me getroost tijdens alle bizarre ontwikkelingen in de wereld. En zeker nu, met een oorlog die zo dichtbij is uitgebroken, de enorme complexiteit van alles en de onzekerheid over waar de toekomst ons brengt. Het levensverhaal van Billy Pilgrim, zijn terugkerende mantra ‘zo gaat dat’, is haast een Oosterse manier om naar het leven te kijken. Voor mij heel waardevol in deze tijd.”
 
 

Het Geluid van Vrijheid

Posted by Vyne

77 jaar geleden, op 4 mei 1945, gonst het in Rotterdam van de geruchten. Eindelijk, de bevrijders komen eraan! Het Duitse leger heeft zich overgegeven, de BBC heeft het op de radio gemeld. Rotterdammers komen naar buiten en beginnen te dansen in de straten. Er worden vreugdevuren ontstoken. Maar de oorlog heeft enorme verwoestingen achtergelaten. Het historische centrum is in 1940, vlak na het begin van de oorlog, door de Duitse luchtmacht platgegooid, met meer dan 800 doden en 80.000 daklozen tot gevolg.

Tijdens dit concert worden die doden herdacht, maar ook de weggevoerde Joden, Sinti en Roma en alle militairen, die hun leven gaven voor onze vrijheid. Er wordt verteld over de terreur van de bezetting en het met geweld omverwerpen van de democratische rechtstaat. 

‘We zien dat nu in Oekraïne weer gebeuren en we beseffen meer dan ooit dat onze vrijheid zeer kostbaar en kwetsbaar is. We doen wat we kunnen voor de vluchtelingen, we geven ze vrede, hier, in Rotterdam, dat weet – al is het uit de verhalen van ouders en grootouders – hoe het is om in oorlog, geweld en onderdrukking te moeten leven. Maar laten we toch vooral niet vergeten om te swingen, te zingen en onze lieve vrijheid te vieren.’

Vincent Bijlo

De Konrad Koselleck Big Band speelt niet-alledaagse concerten over bijzondere maatschappelijke en cultuur-overstijgende thema’s. De bekende cabaretier en schrijver Vincent Bijlo vertolkt het verhaal en Ellen ten Damme zingt persoonlijke en herkenbare songs. Konrad Koselleck en zijn musici geven het verhaal met muziek en geluid lading en vleugels.

Speelt ook op 8 mei in Amersfoort, kijk voor meer informatie op de website van de Konrad Koselleck Big Band.

Waarom Truus

Posted by Vyne

Geertruida Wijsmuller (1896-1978) was een Nederlandse verzetsvrouw die voor en in de Tweede Wereldoorlog Joodse kinderen en volwassenen in veiligheid bracht. Ze heeft de levens van meer dan 10.000 Joodse kinderen gered. Toch is ze nauwelijks bekend. Tijd om het verhaal van deze daadkrachtige vrouw te vertellen, want haar heldhaftige werk grenst aan het ongelooflijke.

Margje Enna Wittermans (1979) is actrice, zangeres en theatermaakster. Studeerde in 2001 af aan de Arnhemse Toneelschool en is sindsdien werkzaam bij verschillende Theatergezelschappen en maakt haar eigen voorstellingen.

Bij het inspreken van een documentaire over Truus Wijsmuller, raakt Margje geëmotioneerd. Was het de daadkracht van Truus die haar trof? Of misschien het besef dat alles mogelijk is als we ons niet laten leiden door angst? Of trof het Margje op een dieper niveau? Was het geheim dat ze al een tijd met zich meedraagt de reden dat ze zich zo verbonden voelt met Truus Wijsmuller?

In de voorstelling “TRUUS” gaat ze op zoek naar deze verbondenheid en geeft ze gestalte aan een vrouw die zich door niemand liet stoppen in haar werk om anderen te redden.

De Joodse Raad

Posted by Danielle van den Berg
Lineke Rijxman (mugmetdegoudentand) en jonge acteurs Jurriaan van Seters en Margo Verhoeven vertellen over hoe de ontstellende geschiedenis tot onder hun huid voelbaar werd.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt op initiatief van de Duitsers een Raad opgericht die de Joodse gemeenschap in Nederland moet controleren en besturen, om uiteindelijk alle Joden naar vernietigingskampen te deporteren.

De Raad wordt – onder druk van de Duitsers – een doorgeefluik voor instructies van de Duitse bezetter. David Cohen, al zeer actief binnen de vooroorlogse Joodse gemeenschap, is samen met Abraham Asscher de aangewezen voorzitter van de Raad. Hij plaatst zichzelf daarmee voor een duivels dilemma. De makers willen in deze eerste zoektocht behoedzaam Cohens mogelijke beweegredenen nagaan tijdens zijn verbijsterende werk.

Hoe staan twee jonge mensen tegenover de Joodse Raad? Kunnen zij zich verplaatsen in een situatie waarin ze verstrikt raken in dilemma’s en uitzichtloze keuzes? Want pas onder extreme omstandigheden blijkt hoe ingewikkeld het kan zijn om moreel goede keuzes te maken.

https://www.youtube.com/watch?v=B9lNmNdHGrs