De Steen in mijn mond

Posted by Danielle van den Berg

‘En vannacht is het oorlog geworden…
Ging helemaal vanzelf…
Hoefden we niks voor te doen…
Hoefden we niks voor te kunnen…
Dat deden de Duitsers voor ons
gratis en voor niks…’
Ze is een meisje als ze de oorlog ingaat…
Ze is geen meisje meer als ze de oorlog weer uitloopt…
Ondertussen is ze veel te snel volwassen geworden…

De steen in mijn mond is een aangrijpende voorstelling geïnspireerd op het waargebeurde verhaal van het Eindhovense meisje Marietje tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze was negen toen de oorlog begon, ze was veertien toen het zuiden van Nederland werd bevrijd. In die paar jaar voltrok er zich een groot drama in haar gezin, waarna haar leven nooit meer hetzelfde zou zijn.

De prachtige beeldende tekst van schrijver Peer Wittenbols – geïnspireerd op het levensverhaal van zijn eigen moeder – maakt het leven van een kind tijdens de oorlog invoelbaar. De steen in mijn mond gaat over verlies, verwerking en vergeving. Maar ook over veerkracht dankzij nuchterheid, humor en een ijzeren vertrouwen in het goede van de medemens.

Actrice Juul Vrijdag, bekend van de succesvolle voorstelling Je kunt me gerust een geheim vertellen, speelt de monoloog. De steen in mijn mond wordt geregisseerd door Madeleine Matzer.

De voorstelling gaat op 5 mei 2024 in première in de barak van het Nationaal Monument Kamp Vught. Deze locatie is bijzonder vanwege het feit dat een deel van het verhaal zich hier heeft afgespeeld en het jaar 2024 tachtig jaar bevrijding in Brabant markeert.

De voorstelling speelt op meer data, zie hier de gehele speellijst.

Verdwenen Families

Posted by Julie

Jongeren uit Nijmegen verdiepten zich onder leiding van theatermaker Nicky Ebbeng in de geschiedenis van Nijmegen ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Verdwenen Families.

Het thema is de Jodenvervolging en de Razzia’s in Nijmegen. Een groep jongeren probeert al die slachtoffers, over wie we te weinig horen een verhaal, gezicht, en hun naam terug te geven in een beeldenroute door het park.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

en toch blijven wij het doen

Posted by Julie

Jongeren uit Leiden verdiepten zich onder leiding van theatermakers Tamar Lagas en Rian Evers in de geschiedenis van Leiden ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling en toch blijven we het doen. Want we blijven ons uitspreken. We blijven ons uiten. Alleen dan kunnen we zelf bepalen hoe ons verhaal verteld wordt.

Met de studenten van Studio Moio lazen we dagboeken uit de Tweede Wereldoorlog en kregen zo een indruk van het normale leven in een tijd van onderdrukking. We lazen hoe ieder zich op zijn eigen manier (groot of klein) verzette tegen de bezetting. En we begonnen onze eigen verhalen in dagboeken op te schrijven.

Zo kwamen we steeds weer terug bij die ene vraag: Wanneer kan je je niet meer stilhouden? Wanneer is je dagboek niet meer groot genoeg? Wanneer moet je van je zolderkamer af komen en naar buiten toe treden?

“en toch blijven we het doen” is een locatietheatervoorstelling over precies die vraag.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Kruipruimte boven de deur

Posted by Vyne

Kunstprojecten Culemborg (KuCu) speelt Kruipruimte boven de deur, een voorstelling over drie mensen die een belangrijke rol hebben gespeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog in Culemborg: de joodse Maurits Gans, die moest onderduiken, Wilhelmina Kap, directrice van de huishoudschool, die onderduikers in huis had en Lenie van der Linden, die in het verzet zat en koerierster was. Drie bevlogen spelers en een bassist nemen u mee naar hoe het toen was. Kom het zien en beleef het mee.

In de tussentijd…

Posted by Julie

Jongeren uit Zwolle verdiepten zich onder leiding van theatermakers Demi Kleinmeulman en Marije de Haan in de geschiedenis van Zwolle ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling “In de tussentijd…”

Zijn we vandaag de dag nog in staat om echt stil te zijn? Wat betekent stil zijn? En waar kunnen we elkaar vinden in de stilte? Dit jaar gaat Theater de Makkers samen met jongeren uit omgeving Zwolle én het publiek zoeken naar de betekenis van stilte en naar de waarde van herdenken.

We nodigen je graag uit in onze tussenruimte waarin de tijd even stilstaat. Een plek vol met spullen, verhalen, herinneringen en rituelen van een tijd die is geweest. Maar ook een ruimte vol met verhalen, toekomstdromen en (nieuwe) rituelen die nog een plek moeten krijgen. Onze tussenruimte: tussen het verleden en de toekomst: het nu. Tussen oudere en nieuwe generaties: de huidige generaties.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 43 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu. 

’t Lange Pad

Posted by Ehud Neuhaus

Jongeren uit Spanbroek verdiepten zich onder leiding van theatermaker Jeroen Wals in de geschiedenis van Spanbroek ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling ’t Lange Pad.

De leidraad voor deze locatievoorstelling is het verhaal van de Joodse onderduikster Fia Schrijver. Als 2-jarig kind werd zij op de boerderij van de familie Koomen in Aartswoud gebracht om te schuilen. Haar ouders heeft ze na de oorlog nooit meer teruggezien. Ze is op de boerderij gebleven en daar opgegroeid. Welke gebeurtenissen kan Fia zich nog herinneren en hoe hebben de jongeren dat omgezet in een voorstelling?

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Niemands-land

Posted by Julie

Jongeren uit Almere verdiepten zich onder leiding van theatermaker Timo Lourens in de geschiedenis van Almere ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Niemands-land.

Vier jongeren vertellen de verhalen door van drie generaties oorlog en vrijheid: die van toen, die van nu en van die nog zullen volgen. Op locatie en met theatrale en muzikale middelen onderzoeken zij hoe je in oorlogstijd en op nieuw land een thuis kan creëren.


Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Schemer

Posted by Julie

Jongeren uit Middelburg verdiepten zich onder leiding van theatermaker Roos Zwigtman in de geschiedenis van Middelburg ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Schemer.

Een voorstelling over de donkere en lichte momenten in oorlogstijd. U wordt meegenomen op een reis langs herinneringen uit het verleden. Verhalen van vroeger komen weer tot leven.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 43 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Daar. Tegen. Over

Posted by Julie

Jongeren uit Amsterdam verdiepten zich onder leiding van theatermakers Annastasia Kah & Joshua Halman in de geschiedenis van Amsterdam ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Daar. Tegen. Over.

Tijdens de 2e oorlog was Anton de Kom een belangrijke verzetsheld die streed tegen het onrecht in Nederland en zijn geboorteland Suriname. Nederland is een vrij land maar wat betekent een vrij land precies en wie bepaalt dat?

Ervaren de jongeren met verschillende afkomsten in Nederland deze tijd ook zo? Dat is wat wij in Daar. Tegen. Over samen met onze spelers onderzoeken, met een theatrale wandeling door de F(reedom) buurt.

Hierin gebruiken we Anton de Kom en zijn verhaal als uitgangspunt.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 43 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Voor Jan

Posted by Julie

6 Jongeren verdiepten zich onder leiding van de maker Imke van den Hurk in de geschiedenis van Eindhoven ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met de geschiedenis van de verzetsstrijder Jan Zwartendijk en hun blik daarop, de basis van de voorstelling VOOR JAN.

“Iedereen in mijn plaats zou hetzelfde hebben gedaan.”
Jan Zwartendijk was een stille strijder. De toenmalige vertegenwoordiger van Philips in Litouwen heeft vlak voor de Tweede Wereldoorlog in het geheim gezorgd voor illegale visa, in de hoop duizenden joden te laten vluchten voor het naderend gevaar. Zwartendijk zelf heeft nooit geweten dat het er meer dan 9000 waren. Sterker: hij vreesde dat hij vrijwel niemand had kunnen redden. En daarover heeft hij zich tot aan zijn dood schuldig gevoeld.

Jan Zwartendijk zei dat iedereen in zijn plaats hetzelfde zou hebben gedaan. Maar is dat wel zo? Hebben we enig besef van wat strijden voor vrijheid in die omstandigheden inhoudt?
In deze performance nemen 6 jongeren u mee in een herdenking bij het Monument van Jan Zwartendijk aan de Kanaaldijk.

Een kaartje reserveren is niet nodig. U kunt een donatie geven op de locatie. Mocht u slecht ter been zijn of en het lastig is om 25 minuten te staan, stuur dan een mail naar info@wildpark.nu dan zorgen wij voor een zitplaats.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten ruim 300 jongeren in 40 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Jongeren houden Goudse oorlogsverhalen levend

Posted by Julie

Jongeren uit Gouda verdiepten zich onder leiding van theatermaker Tania Christina in de geschiedenis van Gouda ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van deze voorstelling.

“Hoe was het nou eigenlijk, die oorlog?” Er zijn steeds minder opa’s en oma’s die nog kunnen vertellen over toen. Het gevaar loert dat ook hun herinneringen en verhalen een stille dood sterven, want veel oorlogsverhalen zijn nooit persoonlijk opgeschreven of door andere schrijvers in woorden bewaard. De Goudse Schouwburg en het Jeugdtheaterhuis Zuid Holland gaat deze verhalen een stem geven in een uniek samenwerkingsproject met Theater na de Dam. Deze theatrale wandeling start op twee locaties, in de week voorafgaand aan de voorstelling ontvang je informatie over het vertrekpunt.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Echo

Posted by Danielle van den Berg

ECHO is een nagalm van het leven van Carl von Ossietsky (1889-1938). De Duitse pacifist, journalist en Nobelprijswinnaar was een belangrijk boegbeeld van het verzet tegen Hitler. Zes Groningse jongeren hebben zich zijn levensverhaal eigen gemaakt door in gesprek te gaan met ‘Ossietzky’s van nu’: een journalist met een missie, de dochter van een verzetsvrouw en een man die jarenlang ten onrechte in gevangenschap heeft geleefd. Samen met vier mimespelers uit Kiev en een achtkoppig koor geven zij vorm aan de voortdurende strijd voor rechtvaardigheid, de kwetsbaarheid van vrijheid en machteloze woede. In ECHO laten zij zien hoe het verleden doorklinkt in het heden en hoe een jonge generatie hoopvol kan opstaan voor haar idealen.

ECHO speelt aansluitend aan de Dodenherdenking op 4 mei 2023 om 21.15 uur in De Martinikerk in Groningen. Toegang is gratis.

ECHO is een coproductie van Die Weltbühne met De Noorderlingen, NITE, Kyiv Mime Theatre en Prins Claus Conservatorium in het kader van Theater Na de Dam.

Op 29 april is er een panelgesprek over de relatie tussen oorlog, kunst en media. Hoe vormen de media ons beeld van oorlog? Meer informatie is te vinden via deze link.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Mijn onderduik

Posted by Vyne

Mijn onderduik is een theatervertelling van de eerder verschenen boeken De Onderduikers en Het zesde jaar van Peter Hein.

Peter was vier toen zijn Joodse ouders besloten in Utrecht onder te duiken. Apart van elkaar, want -zo dacht vader- dat vergroot de overlevingskans van Peter. Met beeld en geluid geeft Mijn onderduik gezicht aan een huiveringwekkende tocht langs twaalf verschillende Utrechtse onderduikadressen, tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Ruben Hein, zanger, pianist, componist, winnaar van Wie is de Mol (2018) én zoon van Peter Hein, schreef de muziek. In samenspel beschrijven vader en zoon de angstige vlucht van het gezin Hein in oorlogstijd.

Bevrijding zonder afscheid

Posted by Julie

Jongeren uit Dordrecht verdiepten zich onder leiding van theatermaker Yara van Engelen in de geschiedenis van Dordrecht ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Bevrijding zonder afscheid.

Betsy en Hans groeien samen op, maar door de oorlog scheidt hun wegen. Ze kunnen niet eens afscheid van elkaar nemen. Hoe vier je vrijheid als je zoveel dierbaren bent verloren? Een voorstelling met toneel, dans en poëzie.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

De Strijdbaren

Posted by Danielle van den Berg

Jongeren uit Enschede verdiepten zich onder leiding van theatermaker Renée Buys in de geschiedenis van Enschede ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling De Strijdbaren.

De Theatermakerij maakt met een groep jonge spelers een voorstelling over vrijheid, over strijden en over het Stadhuis in en na de Tweede Wereldoorlog in Enschede.
Wat als je het ergens niet mee eens bent? Durf je daar dan iets van te zeggen? Durf je ergens voor de strijden? Of houd je je liever stil?

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Om Weg Te Komen Om Terug Te Gaan

Posted by Julie

Jongeren uit Utrecht en Laren verdiepten zich onder leiding van Celestine van Rijswijk en Ruben Bosch in de geschiedenis van bewoners uit het Rosa Spier Huis ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met het verhaal van Rosa Spier en de eigen beleving van de spelers de basis van “Om weg te Komen Om Terug te Gaan”.

Het Rosa Spier Huis in Laren is een woon- en werkgemeenschap van oudere kunstenaars en wetenschappers. Dit jaar werkt het Rosa Spier Huis samen met Theater Na de Dam om de verhalen van bewoners uit alle windstreken een podium te geven op 4 en 5 mei.

Het publiek vertrekt vanaf de zaal van het Rosa Spier Huis op een tocht over het terrein om uiteindelijk weer terug te keren in deze lege zaal. Onderweg stuiten we op vluchtpogingen, verzetsbrieven, boterhammen met kaas en nog veel meer. We vragen ons af wie helden waren van toen, wie van nu en of we de mensheid in staat is om te leren van het verleden. Aanmelden voor de voorstelling kan door een mail te sturen naar: receptie@rosaspierhuis.nl

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu

Ondergedoken in Driebergen

Posted by Julie

Twaalf jongeren uit de Heuvelrug verdiepten zich onder leiding van schrijver Janneke Schotveld en theatermaker Olaf Brands in de verhalen van Driebergse onderduikers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het resultaat is te zien in de voorstelling “Ondergedoken in Driebergen”. Een fietstocht, waarbij je op de route korte voorstellingen treft op historische locaties.

Elke jongere laat op zijn eigen manier een stuk van de lokale geschiedenis tot leven komen. Zo schreef Lute Bert Klein een korte pianocompositie over een Duitse Ortzcommandant en predikant die razzia’s aankondigde bij het verzet. Romée Bartling verdiepte zich in het leven van de kraamverpleegster en verzetsstrijder Loek Caspers, die met haar fiets heel de regio rondging. Romée laat Caspers tot leven komen door zelf op een meer dan 100 jaar oude fiets te stappen en het publiek in te wijden in het verzetswerk. De andere jongeren spelen onder meer bij het Joods Monument en in een voormalig weeshuis.

De theatrale route door Driebergen is de zien op donderdag 4 mei, van 16:00 tot 17:30 en van 20:02 tot 21:30 uur. Tussen 17:45 en 18:45 uur is er een gesprek met soep over het maakproces en herinneringen aan Driebergen in oorlogstijd. Aanmelden kan via herdenkenindriebergen.nl.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten ruim 300 jongeren in 40 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Er hoeft er maar een de eerste te zijn

Posted by Danielle van den Berg

Jongeren uit Zutphen verdiepten zich onder leiding van theatermaker en choreograaf Irene Kriek en Sassan Saghar Yaghmai in de geschiedenis van de April-meistaking ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was om jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling “ER HOEFT ER MAAR EEN DE EERSTE TE ZIJN”

Op 29 april 1943 breekt er een massaal protest uit in Nederland tegen de gedwongen Arbeitseinsatz tijdens de Tweede Wereldoorlog. De oproep dat 300.000 Nederlandse oud militairen zich moeten melden om in Duitsland gedwongen aan het werk te gaan is de aanleiding voor de grootste staking uit de Nederlandse geschiedenis. De staking begint bij Stork in Hengelo en verspreidt zich snel over het hele land. Maar liefst 500.000 dappere mensen leggen hun werk neer. De nazi’s reageren meedogenloos op dit massale protest. Tweehonderd Nederlanders sterven voor het vuurpeloton of in strafkampen. Na deze harde wraakmaatregelen groeit het aantal Nederlanders dat zich actief verzet of onderduikers in huis neemt. Deze staking markeert een keerpunt in de Tweede Wereldoorlog.
Er hoeft er maar één de eerste te zijn is een voorstelling over solidariteit in tijden van verdeeldheid.

Tijdens de veertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 300 jongeren in 42 projecten door heel Nederland zich in om 4 mei 2023 van betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu. 

TenClub’s House of Poetry

Posted by Vyne

De Mayer Manor, het huis van TenClub op Nes 116, was een onderduikadres en de sporen daarvan zijn nog steeds te zien.

Adriaan Roland Holst, die het gedicht op het Monument op de Dam schreef en ooit de Prins der Dichters genoemd werd, schreef ontroerende gedichten ter herdenking van de oorlog, waaronder Eens zullen allen die tussen ons kwamen zijn weggevallen. De componiste Henriëtte Bosmans zette van hem verschillende gedichten op muziek – zij had het als vrouw die op vrouwen viel moeilijk in de toenmalige maatschappij en kwam ook met grote moeite de oorlog door. Zij zette tevens een gedicht van Clara Eggink over het bombardement op Rotterdam op muziek, dat zelden of nooit wordt uitgevoerd: Dodenmars voor Rotterdam, een stuk voor voordracht en piano.

We besluiten met de première van een nieuw lied op een hoopvol gedicht van Roland Holst: Zwerversliefde.

Het is druk op de Dam, dus wees vanaf 19 uur welkom voor een drankje om vanaf 20 uur de plechtigheid op groot scherm mee te kijken.

Om 20:30 uur start een rondleiding door het pand, waarin het verhaal van de Joodse onderduikers geïllustreerd wordt verteld. En van 21:00 tot 21:45 uur speelt deze korte voorstelling:

Adriaan Roland Holst, die het gedicht op het Monument op de Dam schreef en ooit de Prins der Dichters genoemd werd, schreef ontroerende gedichten ter herdenking van de oorlog, waaronder ‘Eens zullen allen die tussen ons kwamen zijn weggevallen’. De componiste Henriëtte Bosmans zette van hem verschillende gedichten op muziek – zij had het als vrouw die op vrouwen viel moeilijk in de toenmalige maatschappij en kwam ook met grote moeite de oorlog door. Zij zette tevens een gedicht van Clara Eggink over het bombardement op Rotterdam op muziek, dat zelden of nooit wordt uitgevoerd: ‘Dodenmars voor Rotterdam’, een stuk voor voordracht en piano. We besluiten met de première van een nieuw lied op een hoopvol gedicht van Roland Holst: ‘Zwerversliefde’ door componist/klarinettist Vincent Martig. De gedichten worden voorgedragen door Simon Mulder en de liederen gebracht door Saskia de Man-Martig (sopraan) en Daan van de Velde (piano).

Het Vergissingsbombardement

Posted by Vyne

In mei 2023 presenteerde De Stokerij Schiedam de voorstelling Het Vergissingsbombardement, tachtig jaar na het vergissingsbombardement van 31 maart 1943. Deze locatievoorstelling speelde op het terrein van het Wilton-Fijenoord Museum zoals op de foto’s te zien is. Dit jaar wordt de voorstelling hernomen in Theater aan de Schie.

‘De bommen die voor de Duitse bezetters bedoeld waren vielen op een woonwijk’. In Nederland zijn er tijdens de Tweede Wereldoorlog meerdere ‘vergissingsbombardementen’ geweest in steden als Nijmegen, Den Haag en ook Schiedam. Tachtig jaar later gaat theatermaker Anne Rats het gemeentearchief van Schiedam in om onderzoek te doen naar deze vergissingsbombardementen. Gedreven door de persoonlijke belevingen van haar overleden vader (die de Tweede Wereldoorlog als achtjarige jongen meemaakte), duikt Rats opnieuw het verleden in voor een bloedstollend oorlogsverhaal voor iedereen vanaf 12 jaar.

“Wat mij fascineerde was dat ik bij bombardementen in oorlogen vooral veel lees over de materiële schade en de aantallen doden. Over de overlevenden, de nabestaanden, de achterblijvers is er maar weinig te vinden“

Anne Rats

In Het Vergissingsbombardement combineert Rats de voor haar bekende flarden van het oorlogsverleden van haar vader met de verhalen van twee jonge Schiedammers (gespeeld door de Jonge Stokerij). Hun levens raken elkaar op dramatische en fatale wijze. De Schiedamse Emma verliest haar hele familie tijdens het vergissingsbombardement in Schiedam op 31 maart 1943. Henry, de veel te jonge Amerikaanse piloot, gooit de betreffende bommen op het verkeerde gebied. Kun je als jong mens ‘doorleven’ tijdens een oorlog en hoe leeft die oorlog in jou voort nadat hij is afgelopen? Kun je na zo’n wereldgrote gebeurtenis de stukken van je hart oprapen en doorleven?

Verzet langs het spoor

Posted by Vyne

De afstand tot de Tweede Wereldoorlog wordt ieder jaar groter, maar bijna iedere Nederlander kent, van overlevering op overlevering verhalen uit de Tweede Wereldoorlog.

Het is belangrijk dat generaties verhalen doorgeven. Dit is vaak een bijzondere manier voor de verwerking en een manier om kinderen, kleinkinderen, buren, jou of u te waarschuwen voor het gevaar van oorlog.

De angst, de pijn, het verdriet en verlies wat verbonden is aan oorlog wens je niemand toe. Daar tegenover staat de veerkracht en strijd om het hoofd boven water te houden en om te dromen en te geloven in vrede. 

In 2023 brengt Theater voor Iedereen het aangrijpende verhaal van Wim en Sien Sprenger. Henk van Kerkhof van de Historische Vereniging Moordrecht, heeft onderzoek verricht en ontdekte waardevolle verhalen. Een bron van informatie over Wim Sprenger, die gesteund door zijn vrouw, in de oorlog in Moordrecht een heel belangrijke rol hebben gespeeld. Theater voor Iedereen speelt een aantal scenes uit het leven van Wim en Sien Sprenger. Deze scenes spelen zich met name af op en rondom het spoor. 

Wij hopen u op 4 mei te mogen ontmoeten en wat denkt u…
‘komt Chaim veilig op zijn onderduikadres aan?’
‘komt het paard veilig aan?’
‘en de bonkaarten, komen die veilig aan?’

Tegen het vergeten (Against forgetting)

Posted by Julie

‘Tegen het vergeten’ (Against forgetting) is a theatrical route performed by four youngsters from Amsterdam, leading you along forgotten stories. During a walk of thirty minutes, they will take you from Wertheim Plantsoen to the National Holocaust Name Monument. On the way they will tell the stories behind some names through music. We will observe David Sealtiel painting in his souterrain on Waterlooplein, how the twins Duizend say goodbye to their classmate on the tram, how the girl with the headscarf looks out the window of the train and how Betje holds up in the kitchen of the concentration camp. The scenarios were written by the youngsters, trying to answer the question: why do we keep forgetting?

Strijders!

Posted by Julie

Jongeren uit Amsterdam-west verdiepten zich onder leiding van theatermaker Anne Goedhart in de geschiedenis van Amsterdam-west ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Strijders!

Een van de ouderen die zij spraken zei: ‘Je moet altijd blijven strijden  voor een vrij land!!’ Wij hebben onze vrijheid te danken aan al die mensen die zijn blijven strijden tijdens de Tweede wereld oorlog. Buitenlandse krachten, Nederlandse soldaten, maar ook het verzet. Er is altijd veel aandacht gegaan naar de mannen die hun leven waagden binnen het verzet. Waarom kent niemand de namen van de vrouwen? Omdàt het vrouwen zijn? In hun onderzoek naar vrouwen binnen het verzet kwamen deze jongeren een bijzondere en krachtige vrouw tegen: Jacoba van Tongeren. Samen proberen ze haar de waardering te geven die ze verdient.

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 38 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Aanmelden voor de voorstelling kan door een mail te sturen naar jong@meervaart.nl + uw naam, dag en tijdstip van de voorstelling.

Oorlog in mij

Posted by Julie

Negen kinderen en jongeren uit Rotterdam verdiepten zich, onder leiding van theatermaker Pamela Schaap, in de beleving van mensen die oorlog hebben meegemaakt. Zij spraken met Wim Lauwen over hoe het was jong te zijn ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, maar ook met Amal Shaban over haar ervaringen met de hedendaagse oorlog in Syrië. De jongeren onderzoeken het gevoel van angst en daarmee de oorlog in henzelf. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Oorlog in mij (10+).

De voorstelling wordt gespeeld langs een looproute door de stad, met verschillende scènes op verschillende plekken. Ook de film Now. You see me! van Misiconi Dance Company is onderdeel van de route. De voorstelling begint en eindigt gezamenlijk in het Maaspodium.

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Achter(ge)laten

Posted by Ehud Neuhaus

Jongeren uit Sittard verdiepten zich onder leiding van theatermaker Dönci Bánki in de geschiedenis van Sittard ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Achter(ge)laten.

Op 25 augustus 1942 verzamelde zich een groep Joden op de markt in Sittard, na een oproep te hebben ontvangen om ‘te gaan werken’. Toen ze in de bus stapte die hen ophaalde, bepakt met koffer en al, werden ze uitgezwaaid door de omstanders. Niemand wist destijds nog precies welke gruwelijkheden hen te wachten stond.

Één ding weten we inmiddels wel: ze zijn nooit teruggekeerd. Wat namen deze Joodse mensen mee in hun koffer, wat lieten ze achter? Welke herinneringen zijn op dat verlaten plein achtergelaten?

En nu, 80 jaar later, zijn er nog steeds mensen die halsoverkop dingen moeten achterlaten door onveilige situaties. Tijdens Theater Na De Dam op 4 mei om 21:00 kijkt theatermaker Dönci Bànki met zijn jonge spelers niet alleen terug op de Tweede Wereldoorlog, maar wordt er ook gekeken naar de gebeurtenissen van vandaag. Beklijvend bewegingstheater óp locatie dat, met de oorlogssituatie in Oekraïne, helaas actueler is dan ooit.

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Verzwegen Verleden

Posted by Julie

Jongeren uit de omgeving van Apeldoorn verdiepten zich onder leiding van theatermakers Hilde Tuinstra en Kim van den Bemt in de in de onbesproken verhalen van het Nationaal Ereveld Loenen. Zij spraken met nabestaanden over de sporen die de oorlog bij hen naliet. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Verzwegen Verleden.

Stel dat je opgroeit in een huis vol herinneringen aan een oorlog waar niet over gesproken wordt… Durf je de stilte te doorbreken? Wat als iemand uit je familie mist, maar de naam wordt niet meer genoemd. Hoe kun je diegene leren kennen? Stel je vragen of kun je beter zwijgen? Wanneer de grens tussen goed en kwaad vervaagt, en herinneringen te pijnlijk zijn om terug te halen, blijft er een hoop onbesproken.

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Aan Tafel

Posted by Julie

Jongeren uit Opmeer verdiepten zich onder leiding van theatermakers Lore Koelemeijer en Tim de Haan in de geschiedenis van Opmeer ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Aan Tafel.

Aan de hand van deze verhalen hebben ze een creatieve vertaalslag gemaakt in de vorm van een brief, gedicht of monoloog. De gesprekken, indrukken en creatieve uitwerkingen zijn gefilmd, gemonteerd en kunnen worden bekeken via een interactief tafelkleed. Een inspirerend herdenkingsdoek, met foto’s en verhalen, die u thuis kunt uitspreiden over de tafel. Door de corona-crisis konden zij geen theatervoorstelling maken, daarom hebben ze gezocht naar de basis en de meest intieme vorm van het theater: De vertelling. Het decor is uw huiskamer, het podium de tafel, het spel in de vorm van een tafelkleed. Via originele foto’s en prikkelende vragen wordt u geleid naar QR-codes waaronder de filmpjes kunnen worden bekeken. De komende jaren zal dit worden aangevuld met meer nieuw digitaal materiaal. Zo blijft dit tafelkleed duurzaam en actueel.

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Re: Building

Posted by Julie

Een groep van 8 Groningse jongeren maakt onder leiding van docerend theatermaker Tim van der Molen een voorstelling over wederopbouw. Op voormalig voetbalveld Landgoed DeCamping in ’t Zandt spelen ze een muzikale, chaotische en speelse voorstelling over thuiskomen, herinneren en toekomstdromen. Ze trekken lijnen tussen het verleden en het heden, want wanneer houdt iets op en begint de toekomst?   

Wat gebeurt er als je thuiskomt na een traumatische gebeurtenis – zoals een oorlog – in een nieuwe wereld die nog veel op de oude lijkt? 
En hoe herinneren we ons verleden?
Die vraag is nu misschien wel belangrijker dan ooit.   

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.  

Daar sta ik

Posted by Julie

Jongeren uit Amersfoort verdiepten zich onder leiding van theatermakers Julia Spoelstra en Maike Pijnappel in de geschiedenis van Amersfoort ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Daar sta ik.

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.

Branding

Posted by Julie

Jongeren uit Middelburg verdiepten zich onder leiding van theatermaker Roos Zwigtman in de geschiedenis van Zeeland ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij spraken met ouderen over hoe het was jong te zijn in oorlogstijd. Deze gesprekken, vol herinneringen en verhalen, vormen samen met ander bronmateriaal de basis van de voorstelling Branding.

Een voorstelling over stil staan. Stil staan bij de gebeurtenissen uit het verleden en kritisch kijken naar de toekomst. Hoe de oorlog van toen nu dichterbij lijkt dan ooit.

Tijdens de dertiende editie van Theater Na de Dam zetten bijna 400 jongeren in 33 projecten door heel Nederland zich in om ook dit jaar 4 mei van extra betekenis te voorzien. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu.